Ngày 24-4, tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Ân Mỹ, huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định, đã tổ chức lễ truy điệu, an táng cho bảy hài cốt liệt sĩ được tìm thấy ở hầm chiến đấu Đồi 174.
Trước đó, qua thông tin cung cấp của cựu chiến binh, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Định đã tìm thấy hầm chiến đấu và hài cốt liệt sĩ tại Đồi 174.
Trong kháng chiến chống Mỹ, Đồi 174 là cụm điểm tựa đóng vai trò rất quan trọng của cả ta và địch. Nếu ta có được Đồi 174 là kiểm soát được một địa bàn rộng lớn của Hoài Nhơn, mà quan trọng là căn cứ Đệ Đức, sân bay Thiết Đính, cầu Bồng Sơn và cụm pháo binh phía Bắc đèo Phú Cũ. Ngược lại nếu địch có được Đồi 174 sẽ kiểm soát và khống chế toàn bộ phía Bắc huyện Hoài Ân.
Ngay từ đầu cuộc chiến tranh, Đồi 174 là nơi giành giật quyết liệt giữa ta và địch. Đến tháng 11-1972, Sư đoàn 3 mở đợt tiến công tiêu diệt địch và làm chủ hoàn toàn cụm điểm tựa 174.
Xét thấy tầm quan trọng của vị trí này, Sư đoàn 3 đã chỉ thị cho Trung đoàn 21 xây dựng hệ thống công sự trận địa hầm hào kiên cố, điển hình là địa đạo 174.
Đến tháng 9-1974, địch tập trung lực lượng gồm Sư đoàn 22 quân lực Việt Nam Cộng hòa, Liên đoàn biệt động số 4, Liên đoàn biệt động số 6 tập trung đánh chiếm Đồi 174, 82, Núi Chéo. Có những ngày, Đồi 174 phải gánh chịu hơn 2.000 quả đạn, pháo các loại, 40 lượt máy bay A37 ném bom.
Đêm ngày 1 rạng sáng ngày 2-1-1975, địch đã huy động tối đa lực lượng pháo binh, máy bay ồ ạt bắn phá tại Đồi 174, làm cho các công sự, trận địa của ta bị phá hủy, quân ta bị thương vong tổn thất nên lực lượng còn lại phải vào địa đạo.
Đến 11 giờ trưa cùng ngày thì cửa địa đạo bị sập, địch chiếm giữ địa đạo, khống chế và lấp chặt cửa địa đạo phía Nam; toàn bộ chiến sĩ trong địa đạo bị kẹt lại không ra được, các chiến sĩ hi sinh khoảng bảy đến chín đồng chí.
Trình bày điếu văn tại lễ truy điệu, ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Định, cho biết đã qua 49 năm sau chiến tranh, địa hình, địa vật của chiến trường xưa có nhiều thay đổi.
Các nhân chứng lịch sử người còn, người mất, do đó việc xác định thông tin chính xác để thực hiện việc khảo sát, tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ trở nên vô vàn khó khăn.
Hài cốt của các liệt sĩ hy sinh tại Đồi 174 vẫn còn nằm sâu dưới lòng đất lạnh, đó là nỗi đau ray rứt, sự trăn trở của Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bình Định.
Qua sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, người dân, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Định đã huy động lực lượng, phương tiện, tổ chức tìm kiếm, phát hiện địa đạo 174, tổ chức khai quật và quy tập bảy hài cốt liệt sĩ, cùng một số di vật kèm theo như giày vải, khăn, dép cao su, ví, mũ cối, bút viết, thắt lưng, băng đạn...
"Đến nay, hình hài xương thịt các anh hùng liệt sĩ năm xưa đã hòa quyện cùng mảnh đất Hoài Ân, vào cỏ cây, thành những mạch nước chảy trong lòng đất mẹ, hòa vào truyền thống cội nguồn của dân tộc.
Sự hy sinh của các anh đã đem lại độc lập, tự do cho Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân, để lại cho mảnh đất Hoài Ân anh dũng, kiên cường, nơi đã sản sinh ra Sư đoàn 3 Sao Vàng anh hùng hôm nay.
Chúng tôi, những thế hệ hôm nay và mai sau xin nguyện sẽ tiếp tục sống xứng đáng và có trách nhiệm hơn nữa đối với sự hy sinh cao cả của các anh hùng liệt sĩ, nguyện đem hết tâm sức, trí tuệ và nghị lực của mình để làm cho mảnh đất Bình Định thân yêu này mãi mãi xanh tươi, ngày càng phát triển" - ông Thanh nói.
Sau lễ truy điệu, tỉnh Bình Định an táng cho bảy liệt sĩ của Sư đoàn 3 Sao Vàng hy sinh ở Đồi 174 tại Nghĩa trang liệt sĩ xã Ân Mỹ.
