Đại án đăng kiểm dự kiến được xét xử trong vòng ba tháng tới (từ 18-7 đến 18-10), điều này chắc chắn ảnh hưởng đến nhu cầu đăng kiểm của người dân và doanh nghiệp. Bởi lẽ, trước mắt nhiều đăng kiểm viên sẽ phải nghỉ việc để hầu toà và sau khi có án chắc chắn nhiều người bị mất việc và các trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa theo quy định hiện hành.
Không có giải pháp sẽ ùn tắc đăng kiểm trên cả nước
Theo ghi nhận của PLO, trong những ngày qua công tác kiểm định phương tiện tại các trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội và TP.HCM tăng nhẹ. Dù vậy, lượng xe đến kiểm định trong ngày đều được các đơn vị giải quyết hết.
Tuy nhiên, lãnh đạo của các trung tâm đăng kiểm bày tỏ sự lo lắng khi đầu tháng 7 tới đây nhiều xe ô tô hết thời gian áp dụng quy định tự động gia hạn đăng kiểm, cũng như đại án đăng kiểm được đưa ra xét xử đồng loạt, khi đó tình trạng ùn tắc kiểm định rất khó tránh khỏi.
Đại diện một trung tâm đăng kiểm ở Hà Nội, khẳng định với nhân lực hiện nay các trung tâm ở Hà Nội đủ đáp ứng nhu cầu kiểm định của người dân. Tuy nhiên, khi các vụ án đưa ra xét xử chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến công tác kiểm định phương tiện, bởi nhiều đăng kiểm viên phải tạm nghỉ công việc để hầu toà và khi họ có án sẽ bị thu chứng chỉ hành nghề.
“Chiếu theo quy định hiện nay, mỗi trung tâm đăng kiểm có hai đăng kiểm viên bị kỷ luật sẽ phải đóng cửa ba tháng thì nguy cơ “trắng” đơn vị đăng kiểm, ùn tắc chắc chắn sẽ xảy ra. Vì các trung tâm đăng kiểm tại TP.HCM và Hà Nội đều có 1-2 đăng kiểm viên, thậm chí nhiều hơn đang làm việc trong các dây chuyển kiểm định”.
Ông Nguyễn Chí Linh, đại diện Chi nhánh Trung tâm đăng kiểm 50-05V (TP.HCM), cho biết hiện chi nhánh đang hoạt động hai dây chuyền với lượng xe kiểm định 120-150 xe mỗi ngày. Trong đó, có hai đăng kiểm viên sẽ phải tham gia xét xử trong tháng 7 tới. Nếu cả hai bị kết án, chiếu theo quy định hiện nay họ sẽ bị thu giấy phép hành nghề, đồng nghĩa với việc trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa.
Lường trước được những khó khăn trên, Bộ GTVT vừa báo cáo lãnh đạo Chính phủ các giải pháp để hạn chế nguy cơ “trắng” trung tâm đăng kiểm có thể xảy ra. Trong đó, Bộ GTVT đánh giá các vụ án liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm ở nhiều địa phương được đưa ra xét xử sẽ tác động rất lớn đến hoạt động kiểm định tại các tỉnh, thành khi hàng loạt đăng kiểm viên có nguy cơ bị kết tội bằng bản án.
Trong khi đó, pháp luật hiện hành quy định các trung tâm đăng kiểm sẽ bị đình chỉ 3 tháng nếu có từ hai đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên do bị kết tội liên quan đến lĩnh vực kiểm định xe cơ giới.
“Điều này dẫn đến 91 trung tâm đăng kiểm tại 32 địa phương phải dừng hoạt động, theo đó ít nhất 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định. Đặc biệt, sẽ có những địa phương không còn trung tâm đăng kiểm để hoạt động như Bắc Kạn và Thái Bình…”- Bộ GTVT dẫn chứng.
Theo ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở GTVT TP.HCM, tại địa phương có 13/18 trung tâm đăng kiểm có nhân sự bị khởi tố. Nếu các trung tâm đăng kiểm này bị tạm dừng hoạt động thì chỉ còn 6 trung tâm hoạt động nên nguy cơ ùn tắc là hiện hữu.
Ngoài ra, Bộ GTVT cho biết nhiều trung tâm đăng kiểm thời gian qua bị dừng hoạt động trong khoảng thời gian dài liên tục (trên 12 tháng) từ nhiều nguyên nhân khách quan. Chẳng hạn như thiếu nhân sự, sửa chữa khắc phục cơ sở vật chất, di chuyển địa điểm, giải quyết thủ tục đất đai, phòng cháy chữa cháy… mà không phải nguyên nhân do sai phạm dẫn đến bị tạm đình chỉ.
Với các trường hợp trên, theo quy định hiện hành cơ quan chức năng buộc phải thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới và chỉ được xem xét cấp lại sau 36 tháng kể từ ngày bị thu hồi, dẫn đến thiếu hụt các trung tâm đăng kiểm gây thiệt hại lớn cho người dân, doanh nghiệp.
Trước khó khăn trên, Bộ GTVT đề xuất lãnh đạo Chính phủ sớm sửa nghị định 139/2018 và nghị định 30/2023 quy định dịch vụ kinh doanh xe cơ giới theo trình tự, thủ tục rút gọn để giải quyết kịp thời những khó khăn trong đăng kiểm.
Chúng tôi đã sẵn sàng sửa nghị định
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho biết song song với đề xuất của Bộ GTVT lên lãnh đạo Chính phủ, Cục đang chỉ đạo các đơn vị liên quan nghiên cứu hướng sửa đổi nghị định 139 và nghị định 30.
Khi Bộ GTVT có chỉ đạo, Cục sẽ tiến hành phối hợp các đơn vị liên quan để tiếp tục hoàn chỉnh, nhằm sớm lấy ý kiến các bộ, ngành để tham mưu Bộ GTVT trình Chính phủ ban hành nghị định, nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động kiểm định phương tiện.
Về hướng sửa nghị định, đại diện Cục Đăng kiểm cho biết sẽ đề xuất không thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên đối với các trường hợp bị tòa án kết tội, cho hưởng án treo, không cấm hành nghề hoặc cho cải tạo không giam giữ.
Cùng đó, Cục cũng kiến nghị không đóng cửa các trung tâm đăng kiểm có từ hai đăng kiểm viên bị thu hồi chứng chỉ, như quy định hiện nay….
Đánh giá về lịch xử án đăng kiểm được toà án TP.HCM công bố mới đây, ông Nguyễn Tô An nhận định địa phương đã có sự linh hoạt, chẳng hạn như xét xử kéo dài trong ba tháng với cả hình thức trực tiếp lẫn trực tuyến.
“Có thể cơ quan xử án không tiến hành triệu tập tất cả bị cáo và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cùng có mặt một lúc để xử án, thay vào đó sẽ gọi từng bộ phận theo hướng triệu tập so le. Đây là cách làm phù hợp để hạn chế thấp nhất nguy cơ ùn tắc đăng kiểm trong thời gian xử án”- ông An nói.
Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cho rằng việc các tỉnh, thành có lịch xử án phù hợp mới chỉ giảm thiểu được tác động ùn tắc đăng kiểm trước mắt. “Còn về mặt lâu dài chúng ta phải sửa nghị định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới mới có thể giải quyết được vấn đề thiếu nhân lực và tạo điều kiện để các đơn vị đăng kiểm được hoạt động kiểm định phương tiện bình thường”- ông An khẳng định.
Hơn 900 đăng kiểm bị khởi tố
Cục Đăng kiểm, cho biết thời gian qua đơn vị đã liên tục tổ chức tuyển dụng, kiểm tra, đánh giá cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định cho các đơn vị đăng kiểm, tăng cường công tác tập huấn, đánh giá bổ sung đăng kiểm viên mới, tập huấn nhân viên nghiệp vụ, đào tạo tới 32 đợt đánh giá đăng kiểm viên. Trong khi đó, trước đây mỗi năm chỉ tổ chức được 4 đến 5 đợt đánh giá để bù đắp cho sự thiếu hụt trên.
Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cho rằng đây là ngành nghề có đặc thù, việc để có đăng kiểm viên làm việc được đòi hỏi phải mất nhiều thời gian đào tạo nên không thể có ngay được trong khoảng thời gian ngắn.
Với 900 nhân viên đăng kiểm bị khởi tố, Cục Đăng kiểm dự báo tới năm 2026, hệ thống đăng kiểm xe cơ giới vẫn chưa thể bù đắp được số lượng đăng kiểm viên đã bị thiếu hụt trong thời gian vừa qua.
