Bộ trưởng Nội vụ: Cần 913.000 tỉ đồng để cải cách tiền lương, điều chỉnh lương từ 1-7

Chiều 25-6, Quốc hội đã nghe báo cáo, thẩm tra và thảo luận tại tổ về các nội dung cải cách tiền lương; điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1-7-2024.

Điều chỉnh tăng 30% mức lương cơ sở

Trình bày báo cáo, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, cho biết trong quá trình triển khai, xây dựng sáu nội dung cụ thể về cải cách tiền lương khu vực công theo Nghị quyết 27, nhất là việc xây dựng các bảng lương mới cùng các chế độ phụ cấp, Chính phủ nhận thấy phát sinh nhiều vấn đề vướng mắc, bất cập.

Những nội dung này gồm xây dựng bảng lương mới; sắp xếp lại các chế độ phụ cấp; xây dựng, hoàn thiện vị trí việc làm; việc triển khai thực hiện các Nghị quyết Trung ương 6 khoá XII và các đề án đổi mới, cải cách trong các ngành, lĩnh vực.

“Sau khi báo cáo, ngày 21-6 vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận 83 thống nhất chủ trương để Chính phủ báo cáo Quốc hội triển khai thực hiện” – bà Trà nói

Cụ thể, việc tăng lương ở khu vực doanh nghiệp được thực hiện đầy đủ theo đúng Nghị quyết 27 với hai nội dung, gồm điều chỉnh tăng 6% mức lương tối thiểu vùng, song song đó là quy định cơ chế tiền lương đối với doanh nghiệp nhà nước để áp dụng từ ngày 1-1-2025.

Đối với khu vực công, Bộ trưởng Nội vụ cho hay sẽ thực hiện 4/6 nội dung của Nghị quyết 27 đã rõ, đủ điều kiện thực hiện. 2/6 nội dung chưa thực hiện là các bảng lương mới (bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương) và cấu lại và sắp xếp thành chín chế độ phụ cấp mới.

Chính phủ đề xuất trong thời gian chưa đủ điều kiện bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương cho thực hiện giải pháp tăng lương khu vực công từ ngày 1-7-2024 với ba nội dung.

Theo đó, thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng hiện nay lên 2,34 triệu đồng/tháng (tăng 30%). Cho nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung chế độ phụ cấp và một số chế độ đặc thù của lực lượng vũ trang và của cán bộ, công chức, viên chức một số chuyên ngành mà trong quá trình thực hiện phát sinh bất hợp lý. Thứ ba là bảo lưu tiền lương và thu nhập đối với các cơ quan, đơn vị hiện đang được áp dụng cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù.

Liên quan đến việc điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1-7-2024, bà Phạm Thị Thanh Trà cho hay sẽ tăng 15% mức lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Riêng với người đang hưởng lương hưu trước năm 1995, sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh tăng 0,3 triệu đồng/tháng; trường hợp có mức hưởng từ 3,2 đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh bằng 3,5 triệu đồng/tháng.

Trợ cấp ưu đãi người có công theo mức chuẩn trợ cấp từ 2.055.000 đồng lên 2.789.000 đồng/tháng (tăng 35,7%). Trợ cấp xã hội theo mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng/tháng (tăng 38,9%)...

Ba vấn đề lớn khi điều chỉnh lương cơ sở

Thẩm tra sau đó, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho hay cơ quan này thống nhất với quan điểm cần thực hiện cải cách tiền lương và các chính sách liên quan theo lộ trình phù hợp, từng bước, thận trọng, chắc chắn, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, phù hợp với khả năng chi trả của ngân sách nhà nước và các nội dung khác theo báo cáo của Chính phủ.

Tuy nhiên cơ quan này đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu tổng thể, toàn diện, đề xuất cấp có thẩm quyền cho chủ trương hoàn thiện các bảng lương, các chế độ phụ cấp, chế độ nâng lương, chế độ tiền thưởng, nguồn lực thực hiện, cơ chế quản lý tiền lương và thu nhập để bảo đảm cải cách chính sách tiền lương thực sự là động lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, Chính phủ cần tăng cường công tác truyền thông để người có công, người hưởng lương hưu, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân hiểu đúng về chính sách và tạo sự đồng thuận xã hội. Bởi theo Ủy ban Xã hội, việc thực hiện cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội là vấn đề lớn, quan trọng, có tác động sâu sắc trong toàn xã hội.

Với những vấn đề mới, phức tạp trong quá trình thực hiện tăng lương, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể để có cơ sở triển khai áp dụng, nhất là với quy định bổ sung quỹ tiền thưởng bằng 10% quỹ lương cơ bản.

“Giao người đứng đầu xây dựng quy định chế độ tiền thưởng gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ của các đối tượng thuộc phạm vi quản lý và 'tránh trùng lặp với quy định của Luật Thi đua, khen thưởng'” – bà Thúy Anh nhấn mạnh.

Cùng với việc điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu đồng/tháng, Ủy ban Thẩm tra đề nghị Chính phủ quan tâm ba vấn đề lớn.

Thứ nhất là các giải pháp bảo đảm nguồn lực thực hiện ổn định, lâu dài và có hiệu quả chính sách. Thứ hai, tăng cường thực hiện các biện pháp kiểm soát, quản lý giá và các giải pháp kiềm chế lạm phát khác, bảo đảm chỉ tiêu tăng CPI bình quân năm 2024 và cả giai đoạn 2021-2026 mà Quốc hội giao.

Thứ ba, đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi từ phí sang giá dịch vụ sự nghiệp công; cần có cơ chế cấp bù ngân sách khi giá dịch vụ công thiết yếu chưa kịp điều chỉnh so với mức lương mới để các đơn vị thực hiện tự chủ chi thường xuyên cân đối được thu - chi và có tích luỹ…