Gửi email đến Báo Pháp Luật TP.HCM, bạn đọc Lê Hùng (lehung...@gmail.com) bày tỏ lo lắng khi con bị từ chối đăng ký thường trú: Anh có hộ khẩu TP. Vũng tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng tàu. Vợ chồng anh sinh sống và làm việc ở TP.HCM, tầm 1 tháng mới về Vũng Tàu chơi 1 lần.
Vợ chồng anh Hùng vừa sinh em bé, anh đã làm hồ sơ đăng ký khai sinh, thường trú lần đầu và BHYT trên Dịch vụ công Quốc gia. Hiện tại, con anh đã được cấp giấy khai sinh và thẻ BHYT, còn đăng ký thường trú thì được cán bộ công an phường trả lời là "không cho nhập khẩu vào vì bé không sống tại nơi đăng ký" theo khoản 11 điều 7 Luật cư trú 2020.
Bây giờ, anh Hùng cũng không biết phải làm thế nào để nhập khẩu cho con, vì công việc và mưu sinh nên vợ chồng anh không sống được thường xuyên ở Vũng Tàu. Còn bé nhà anh mới 2 tháng tuổi thì không thể về dưới Vũng Tàu để ở và cũng không có ai chăm bé cả.
Bạn đọc Trần Công Thuần (thuan...@gmail.com) cũng bày tỏ bức xúc khi bị chối đăng ký thường trú cho con. Anh có hộ khẩu thường trú tại ngôi nhà mà anh sở hữu ở quận Cầu Giấy, TP Hà Nội.
Năm 2010, anh chuyển nhà sinh sống, cư trú tại phường Láng Hạ, quận Đống Đa, TP Hà Nội và có đăng ký tạm trú. Nhà cũ vì không thuận tiện cho sinh hoạt gia đình nên anh không ở và cho thuê, hộ khẩu vẫn giữ tại nhà cũ. Năm 2023, anh Thuần sinh thêm con và muốn nhập hộ khẩu cho vợ và con theo hộ khẩu thường trú tại nơi anh đăng ký thường trú nhưng bị từ chối với lí do không cư trú tại địa phương nên không đủ điều kiện để nhập hộ khẩu thường trú.
Anh thắc mắc, vậy thì trường hợp của anh, cũng như hàng triệu người khác đi lao động, học tập tại tỉnh khác cũng phải bỏ công việc để về địa phương cư trú mới được đăng ký thường trú cho con hay sao?
Trao đổi với Báo Pháp Luật TP.HCM, Luật sư Trần Vân Linh, Đoàn Luật sư TP.HCM, trả lời:
Hiện nay mặc dù sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã bãi bỏ nhưng công dân vẫn phải khai báo thông tin cư trú của mình và người thân cho cơ quan chức năng quản lý và những thông tin này sẽ được cập nhật trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo quy định của Luật Cư trú, do đó cha mẹ phải khai báo thông tin cư trú cho con mình. Khai báo cư trú là việc công dân phải đăng ký thường trú và tạm trú. Như vậy, nơi cư trú là nơi thường trú và nơi tạm trú.
Theo quy định của điều 12, Luật cư trú 2020 thì nơi cư trú của người chưa thành niên được quy định như sau:
Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ; nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống; trường hợp không xác định được nơi thường xuyên chung sống thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi do cha, mẹ thỏa thuận; trường hợp cha, mẹ không thỏa thuận được thì nơi cư trú của người chưa thành niên do Tòa án quyết định.
Theo quy định trên thì khi cha, mẹ đăng ký thường trú ở một nơi nhưng thực tế nơi ở thường xuyên là nơi khác thì cha mẹ phải đăng ký tạm trú ở nơi ở thường xuyên và con chưa thành niên đang ở cùng cha mẹ ở nơi cha mẹ ở thường xuyên thì cha mẹ có trách nhiệm đăng ký cư trú ( tạm trú) cho con tại nơi đó để cơ quan quản lý cư trú quản lý và cập nhật trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Khoản 11 điều 7 Luật Cư trú quy định cấm giải quyết cho đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú khi biết rõ người đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú không sinh sống tại chỗ ở đó. Vì vậy việc cơ quan công an không cho đăng ký thường trú tại nơi cha mẹ không ở thường xuyên mặc dù có đăng ký thường trú ở đó là đúng quy định của Luật Cư trú vì cơ quan công an biết rõ cha, mẹ con chưa thành niên không sinh sống tại nơi cha mẹ đăng ký thường trú.
Do đó, hai trường hợp nêu trên cha, mẹ phải đăng ký cư trú (tạm trú) tại nơi cha mẹ và con chưa thành niên chung sống thường xuyên, khi nào cha mẹ về sống thường xuyên tại nơi đăng ký thường trú thì sẽ đăng ký thường trú cho con tại nơi đó.
