Ngày 25-10, Quốc hội (QH) thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi). Theo nghị trình, các đại biểu (ĐB) QH sẽ bấm nút thông qua dự luật này vào ngày 14-11 tới.
Thành lập thanh tra sở: Quyền cho địa phương
Một trong những vấn đề được các ĐB tiếp tục quan tâm là sở nào được thành lập cơ quan thanh tra. ĐB Đỗ Thị Việt Hà (đoàn Bắc Giang) cho rằng ngành nào cũng quan trọng, với những khó khăn, thách thức, nhạy cảm, phức tạp. “Không thể cân, đong, đo, đếm xem ngành nào phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ hơn ngành nào” - bà Hà nói.
Giải trình sau đó, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho hay việc phân cấp cho chủ tịch UBND các tỉnh quyết định thành lập thanh tra sở là phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước. Theo ông, việc này còn góp phần sắp xếp, tinh gọn bộ máy, khắc phục tình trạng như hiện nay ở các địa phương “sở nào cũng có thanh tra nhưng không đảm bảo biên chế cho tổ chức và hoạt động thanh tra, thậm chí có những địa phương có sở chỉ có 1-2 người làm công tác thanh tra”.
Do vậy, dự thảo luật quy định thanh tra sở được thành lập trong ba trường hợp. Thứ nhất, theo quy định của luật chuyên ngành có chức năng thanh tra. Thứ hai, Chính phủ sẽ quy định cụ thể trên phạm vi cả nước việc thành lập cơ quan thanh tra ở một số sở có phạm vi quản lý rộng và có yêu cầu quản lý chuyên ngành phức tạp. Thứ ba, các sở còn lại giao chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định thành lập thanh tra căn cứ vào yêu cầu quản lý và biên chế được trung ương giao.
Ông Phong nhấn mạnh qua ý kiến của QH, Chính phủ tới đây sẽ quy định “cứng” một số sở thành lập cơ quan thanh tra, còn lại sẽ giao quyền chủ động cho địa phương.
 |
| Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong và đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy tại phiên thảo luận ở hội trường. Ảnh: PHẠM THẮNG |
Chín tháng tiếp 29 đoàn thanh tra
Nêu ý kiến, ĐB Huỳnh Thị Phúc (Đoàn ĐBQH Bà Rịa-Vũng Tàu) quan tâm đến việc xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra. Bà nêu thực trạng tại một địa phương, trong chín tháng đầu năm họ phải tiếp và làm việc với khoảng 29 đoàn thanh tra. “Điều đó ít nhiều làm hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn bị ảnh hưởng, bởi bình quân mỗi cuộc thanh tra có thời gian 10-30 ngày” - bà Phúc nói.
Nữ ĐB cho rằng dự luật sửa đổi lần này phải giải quyết được những bất cập để tránh chồng chéo, vừa phát huy cao nhất hiệu quả kiểm soát, giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước nhưng không làm lãng phí nguồn lực, thời gian, vừa phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy (Đoàn ĐBQH TP Đà Nẵng) đề xuất nên chăng quy định số lượng không quá bao nhiêu cuộc thanh tra trong một năm với bộ, ngành, địa phương. “Thực tế thời gian qua cho thấy một số địa phương đã quy định giới hạn không quá hai cuộc thanh tra của các ngành với các doanh nghiệp trên địa bàn” - bà Thúy nói và cho hay các doanh nghiệp đánh giá cao chủ trương này.
Trong khi đó, ĐB Tạ Văn Hạ (Đoàn ĐBQH Quảng Nam) cũng đề nghị cần tránh tạo áp lực nặng nề cho đơn vị bị thanh tra, nhất là các đơn vị sản xuất, kinh doanh, bởi khi có đoàn thanh tra vào, các đối tác ký hợp đồng đều rất dè dặt...
Giải trình vấn đề này, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho hay tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, dự thảo luật đã chỉnh lý quy định cụ thể xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra. “Dự thảo luật quy định rõ mỗi bộ, ngành, địa phương chỉ có một kế hoạch thanh tra hằng năm do bộ trưởng, chủ tịch UBND cấp tỉnh ban hành. Kế hoạch thanh tra này xây dựng trên cơ sở định hướng chương trình thanh tra đã được Thủ tướng phê duyệt” - Tổng thanh tra nói.
Theo ông Phong, dự thảo luật cũng quy định khác biệt so với luật hiện hành để tránh chồng chéo. Ông dẫn chứng hiện thanh tra tỉnh và thanh tra sở có kế hoạch khác nhau nên chưa thống nhất được nhưng dự thảo quy định chủ tịch UBND tỉnh ký kế hoạch thanh tra của tỉnh sẽ tránh được chồng chéo...
Gần 30 cuộc thanh tra từ năm 2015-2016 chưa ban hành được kết luận
Một nội dung khác được các ĐB quan tâm liên quan đến vấn đề chậm ban hành kết luận thanh tra. ĐB Tạ Văn Hạ cho hay ông có một danh sách những cuộc thanh tra được thực hiện từ năm 2015-2016 mà đến năm 2021 vẫn chưa có kết luận. “Nguyên nhân của hiện trạng này ở đâu, giải pháp khắc phục và chế tài ra sao?” - ĐB Hạ đặt câu hỏi.
Còn ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy dẫn khoản 1 Điều 76 dự thảo luật quy định việc ban hành kết luận thanh tra. Theo đó, với các trường hợp thông thường, trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được dự thảo kết luận thanh tra, người ra quyết định thanh tra ký ban hành kết luận thanh tra và chịu trách nhiệm về kết luận, kiến nghị của mình.
ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy băn khoăn nếu hết thời hạn trên mà kết luận thanh tra chưa được ban hành thì sao? “Thực tế cho thấy còn gần 30 cuộc thanh tra của các cơ quan thanh tra trung ương đối với bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đến nay vẫn chưa có kết luận. Thời gian chậm ban hành từ một năm đến hơn sáu năm theo Luật Thanh tra hiện hành mà cũng không rõ nguyên nhân do đâu, trách nhiệm thuộc về ai, đến bao giờ mới ban hành kết luận thanh tra” - bà Thúy nói.
