Đài CNN ngày 10-1 dẫn một nguồn tin thân cận với Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cho biết ông Pence không loại trừ khả năng sẽ viện dẫn Tu chính án thứ 25 trong Hiến pháp Mỹ để phế truất Tổng thống Donald Trump. Cụ thể, ông Pence hiện vẫn muốn giữ phương án này và có thể sẽ sử dụng trong trường hợp ông Trump trở nên bất ổn hơn.
Tiến trình phế truất thế nào?
Viện dẫn Tu chính án thứ 25 sẽ yêu cầu ông Pence và đa số nội các bỏ phiếu phế truất ông Trump khỏi vị trí tổng thống do không có khả năng “hoàn thành các quyền hạn và nhiệm vụ”, một bước đi chưa có tiền lệ.
Ông Trump có thể bắt bẻ bước đi này bằng một bức thư gửi đến Quốc hội. Ông Pence và nội các sẽ có 4 ngày để tranh chấp với ông Trump và sau đó Quốc hội sẽ bỏ phiếu với yêu cầu phải tối thiểu 2/3 mỗi viện đồng ý phế truất tổng thống (67 thượng nghị sĩ, 290 hạ nghị sĩ).
Ông Trump (trái) và ông Pence (phải) vui vẻ tại kỳ đại hội đảng Cộng hòa tháng 8-2020. Ảnh: AP
Thông tin này là diễn biến mới cho với thông tin ngày 7-1 khi một số nguồn tin thân cận ông Pence nhận định khả năng ông viện dẫn Tu chính án thứ 25 là không lớn. Ông Pence không bàn chuyện này với bất kỳ quan chức nội các nào, một nguồn tin trong chính phủ nói với CNN.
Tối 9-1, ông Pence và ông Trump vẫn còn trao đổi với nhau, sau sự việc bạo động tại tòa nhà Quốc hội khiến 5 người chết, trong đó có một cảnh sát bảo vệ an ninh tòa nhà, một nguồn tin khác nói với CNN.
Theo nguồn tin của CNN, hiện trong đội ngũ ông Pence cũng có lo ngại rằng nếu ông Pence viện tới Tu chính án thứ 25 trong Hiến pháp để phế truất, hay thậm chí tiến hành tiến trình luận tội thì ông Trump có thể sẽ có hành động đặt nước Mỹ vào rủi ro.
Kết buồn cho bộ đôi Trump-Pence
Hai nguồn tin biết về sự việc cho biết ông Trump rất tức giận ông Pence. Phần mình, ông Pence thất vọng và thấy buồn về ông Trump. Theo nguồn tin, cuối cùng thì ông Pence cũng nhận thức được “khả năng báo thù” của ông Trump.
Nhiều ý kiến cho rằng ông Trump đã yêu cầu ông Pence những điều không thể làm được, khi yêu cầu ông phải lật ngược kết quả bầu cử trong cuộc họp chung Quốc hội để chứng nhận phiếu đại cử tri và công nhận chiến thắng của ứng viên Dân chủ Joe Biden.
Khi ông Pence giải thích ông ông thể làm điều đó và gửi một bức thư đến các thành viên Quốc hội nói rõ ông sẽ tuân theo Hiến pháp, ngày 6-1 ông Trump đã phát biểu trước người ủng hộ mình: “Mike Pence, tôi hy vọng ông sẽ làm vì điều tốt đẹp cho Hiến pháp của chúng ta và vì điều tốt đẹp cho đất nước chúng ta, nếu không, tôi sẽ rất thất vọng vì ông…”. Tại cuộc tập hợp này, ông Trump đã bật đèn xanh cho người ủng hộ mình kéo đến tòa nhà Quốc hội, và bạo động đã xảy ra.
Người ủng hộ ông Trump tràn vào tòa nhà Quốc hội ngày 6-1. Ảnh: GETTY IMAGES
Như CNN trước đó đưa tin, một số trợ lý phó tổng thống đã tức giận khi ông Trump không kiểm tra xem tình trạng ông Pence thế nào trong ngày xảy ra bạo động ở tòa nhà Quốc hội 6-1, khi ông Pence phải chạy trốn khỏi đám đông kéo vào chiếm tòa nhà Quốc hội.
Hiện trên mạng xã hội đang có nhiều đe dọa lấy mạng nhằm vào ông Pence, nhưng ông Trump không có động thái lên án.
Dấu hiệu đổ vỡ đầu tiên giữa hai ông là khi ông Pence công khai bất đồng với ông Trump. Trước giờ ông Pence luôn là một trong những người ủng hộ ông Trump mạnh mẽ nhất, thường sửa chữa các phát ngôn gây tranh cãi của ông Trump và vận động sau hậu trường ở Quốc hội cho các ưu tiên chính sách của ông Trump. Ông Pence cũng đã luôn thể hiện sự ủng hộ ông Trump tại các cuộc vận động trong suốt chiến dịch tranh cử.
Giờ, nguồn tin thân cận ông Pence cho biết ông và các cố vấn hy vọng sẽ mang lại cầu nối cho chính phủ mới và làm mọi điều có thể để hỗ trợ đội ngũ của Tổng thống đắc cử Joe Biden trong việc chuẩn bị đối phó đại dịch.
Đảng Dân chủ cố thuyết phục ông Pence
Hiện số nghị sĩ (cả Dân chủ và Cộng hòa) kêu gọi phế truất ông Trump ngày càng nhiều, dù là thông qua viện dẫn Tu chính án thứ 25 hay qua luận tội.
Họp báo tuần rồi, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện – thượng nghị sĩ Chuck Schumer cho biết ông và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (đảng Dân chủ) đã cố gọi điện cho ông Pence để thuyết phục ông viện dẫn Tu chính án thứ 25 để phế truất ông Trump. Tuy nhiên họ phải chờ máy 25 phút mà rồi sau đó phải cúp máy vì được báo ông Pence không đến nghe điện.
Ông Pence và bà Pelosi tại cuộc họp Quốc hội ngày 6-1. Ảnh: AP
Ngày 11-1 (giờ Mỹ) dự kiến dự thảo nghị quyết luận tội ông Trump do một nhóm hạ nghị sĩ Dân chủ soạn thảo sẽ được giới thiệu trước toàn thể Hạ viện. Dự thảo nghị quyết luận tội này cáo buộc ông Trump phạm tội “kích động nổi dậy”.
Dự kiến Ủy ban Quy tắc Hạ viện sẽ gặp trong ngày 11-1 hoặc ngày 12-1 để thông qua quy định cho phép Hạ viện tranh luận về dự thảo nghị quyết luận tội cũng như về việc lập cơ chế mới để viện dẫn Tu chính án thứ 25.
Nếu theo lịch trình này thì việc Hạ viện bỏ phiếu thông qua việc xúc tiến luận tội ông Trump có thể sẽ diễn ra vào giữa tuần này.
Trong một biên bản nội bộ gửi các thượng nghị sĩ ngày 8-1, lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện – ông Mitch McConnell nói thời điểm sớm nhất mà Thượng viện có thể nhận chuyển giao nghị quyết luận tội từ Hạ viện vào ngày 19-1, sát ngày ông Trump kết thúc nhiệm kỳ. Lý do hiện Thượng viện đang trong kỳ nghỉ họp, và không thể tập hợp nếu không có sự đồng ý của tất cả các thượng nghị sĩ.
Theo CNN, nếu Thượng viện (do phe Cộng hòa chiếm đa số) không mở phiên tòa xét xử ông Trump trước ngày 20-1 thì Thượng viện (do phe Dân chủ chiếm đa số sau khi Thượng viện mới nhậm chức sau đó) sẽ tổ chức phiên tòa dù ông Trump đã rời nhiệm sở.
Có ý kiến từ một số nghị sĩ Cộng hòa rằng ông nên cố phế truất ông Trump khi nhiệm kỳ của ông chỉ còn vài ngày nữa là kết thúc. Nhà Trắng đề nghị Hạ viện không theo đuổi luận tội ông Trump trong những ngày cuối này, vì điều này sẽ chia gây chia rẽ thêm đất nước.
| CNN dẫn kết quả thăm dò được ABC News/Ipsos thực hiện từ sau khi xảy ra vụ bạo động ở tòa nhà Quốc hội cho thấy hiện tỉ lệ người dân Mỹ ủng hộ phế truất ông Trump cao kỷ lục so với các tổng thống khác trong lịch sử Mỹ hiện đại. Thăm dò của ABC News/Ipsos công bố ngày 10-1 cho thấy 56% người được hỏi muốn ông Trump bị phế truất, 43% có ý kiến ngược lại. Tỉ lệ người Mỹ muốn Tổng thống Bill Clinton bị phế truất sau khi chuyện ngoại tình giữa ông với thực tập sinh Nhà Trắng Monica Lewinsky bị rò rỉ là 40%. Tỉ lệ này với Tổng thống Richard Nixon khi ông vướng bê bối Watergate cũng là 40%. |
