Có nên dùng mâm to – lốp mỏng cho ô tô?

Độ mâm là một trong những cách làm đẹp xe dễ dàng và nhanh nhất, trong đó thì "lên mâm" cùng sử dụng lốp thành mỏng được nhiều người lựa chọn nhờ dáng vẻ thể thao và sang trọng mà nó mang lại. Không chỉ mang đến lợi ích về kiểu dáng thẩm mỹ, lốp thành mỏng - Low Profile cùng giúp tăng độ bám đường và khả năng phanh cho xe. Tuy nhiên khi sử dụng loại lốp này sẽ mang lại nhiều phiền toái khi đi trên những đoạn đường xấu như xe xóc hơn, lốp dễ bị thủng, đá chém hơn và mâm xe cũng dễ bị biến dạng hơn...

Lốp là bộ phận rất đánh chú ý của xe, vì diện tích tiếp xúc với mặt đường rất nhỏ, chỉ bằng một tấm danh thiếp, nhưng lại ảnh hưởng hết sức quan trọng đến sự thoải mái và phẩm chất vận hành của chiếc xe. Quả thật, nếu nói rằng lốp là bộ phận quan trọng nhất của xe cũng không phải là hoàn toàn sai. Do đó, một số chủ xe xem việc đổi lốp là cách đơn giản nhất để nâng cấp hiệu năng chiếc xe của mình. Một số người kỹ tính có thể đòi hỏi thay đúng loại lốp nguyên gốc theo xe khi xuất xưởng, vì lý cho là nhà sản xuất xe chắc hẳn biết rõ nhất. Tất nhiên nhà sản xuất xe biết rõ, nhưng quyết định của họ có thể bị chi phối bởi sự “nhân nhượng” giữa các yếu tố hiệu năng, tiếng ồn, sức kháng mòn, và sự êm ái của xe.

Sau khi đã hiểu rõ về tác dụng của lốp đối với vận hành xe, chúng ta hãy xem xét những tuỳ chọn nâng cấp khác nhau mà chủ xe có thể cân nhắc. Sự cải thiện trong vận hành có thể đi một trong hai hướng:

Nâng cấp kiểu lốp

Lốp đắt tiền tất nhiên sử dụng chất liệu tốt hơn; kiểu dạng gai trên mặt lốp được thiết kế mỹ thuật hơn theo kiểu dáng thể thao, giảm tiếng ồn khi ma sát trên mặt đường, và cải thiện khả năng điều khiển xe và lực bám trên đường ướt.

Nâng cấp qui cách lốp

Một cách nâng cấp khác là mua mâm và lốp lớn hơn, trong phạm vi an toàn mà nhà sản xuất qui định. Mục tiêu chủ yếu của những người chọn cách nâng cấp này là yếu tố mỹ thuật, trong khi việc tăng sức kéo, sự an toàn và lợi điểm trong thao tác điều khiển xe chỉ là những phẩm chất phụ thêm. Tuy vậy, đây vẫn là những lợi điểm rất cụ thể, nên chi cách nâng cấp này có thể nói là một mũi tên bắn trúng hai con chim!

Từ các phân tích đơn giản nêu trên, người đọc có phân vân liệu cách chọn thứ hai có tốt hơn chăng, vì bao gồm những cải thiện của tuỳ chọn thứ nhất, mà còn làm cho xe sang trọng trang nhã hơn? Thoạt nghe có vẻ là như vậy, nhưng cái bất lợi là bánh xe lớn hơn cũng làm tăng trọng lượng và sức kéo của xe, bởi bề ngang lốp lớn hơn, mà cả hai yếu tố này lại có tác dụng bất lợi với khả năng gia tốc của xe (một yếu tố khác trong hiệu năng). Ngoài ra, tuỳ chọn thứ hai cũng tốn tiến hơn, vì giá thành mâm lớn và lốp rộng đòi hỏi nhiều vật tư và chất lượng cũng cao hơn.

Người mới mua xe không nên vội vàng nâng cỡ lốp nguyên gốc theo xe, vì bánh còn mới của xe là một món hao tốn mất đứt. Thay vào đó, nên nghĩ đến việc chấp nhận tạm dùng lốp theo xe một thời gian. Chỉ nên tính chuyện nâng cấp nhân khi lốp đến thời kỳ phải thay.

Cũng nên tính đến mã lực (hp) của xe trước khi quyết định nâng cỡ lốp. Nếu xe có mã lực yếu, tăng kích cỡ bánh cũng không cải thiện được gì cho hiệu năng chung của xe. Ví dụ, đa số xe hơi ở Malaysia đều có dung tích xy-lanh từ 1.3 đến 1.6 lít. Hầu hết các xe loại này có trọng lượng từ 1 đến 1,2 tấn và công suất từ 115 đến 135 mã lực, và sử dụng loại lốp 185/60R14. Trong trường hợp này, có thể cải thiện hiệu năng bằng cách thay lốp 185/65R14, hoặc giảm bề ngang còn 175mm. Tuy vậy, hầu hết chủ xe lại thay lốp 195/50R15 hoặc thậm chí 195/55R15, nên chỉ làm tăng trọng lượng xe và do đó tiêu hao nhiên liệu hơn.

Ngược lại, nếu xe của bạn có công suất trên 200 mã lực, tăng kích cỡ lốp sẽ cải thiện đáng kể vận hành của xe nhờ lực kéo tốt hơn.

Sau khi quyết định nâng cấp lốp, bạn nên nghiên cứu dò tìm, xem loại lốp nào là tốt nhất trong phạm vi ngân sách của mình, các thương hiệu nào là hàng đầu, và kiểu gai nào bạn thích. Nói chung, lốp càng nặng thì kiểu gai càng đẹp và sâu hơn, và do đó tăng sức kéo.

Lốp nào có thể gắn được vào xe của bạn?

Đối với chủ xe, điều quan trọng là biết kích thước cỡ mâm lớn nhất có thể lắp được vào xe của mình là bao nhiêu. Có một qui tắc rất đơn giản: đường kính mâm nâng cấp không được lớn hơn 3% mâm nguyên thuỷ. Ví dụ, với qui cách lốp 185/60R14 có đường kính nguyên thuỷ như sau:

Đường kính mâm: 14 inch, 14 inch × 2,54 cm = 35,56 cm
Hông lốp: 60% mặt lốp, 18,5 cm × 0,6 = 11,1 cm

Vì mỗi bánh có hai bên hông nên chiều rộng hông phải nhân cho 2,
Hai hông lốp: 11,1 cm × 2 = 22,2 cm
Đường kính lốp: 35,56 cm + 22,2 cm = 57,76 cm

Có nâng cấp lên loại lốp 195/50R15 được không?
Đường kính mâm: 15 inch, 15 inch × 2,54 cm = 38,1 cm
Hông lốp: 50% mặt lốp, 19,5 cm × 0,5 = 9,75 cm

Như trên, mỗi bánh có hai bên hông, nhân chiều rộng hông cho 2,
Hai hông lốp: 9,75 cm × 2 = 19,5 cm Đường kính lốp: 38,1 cm + 19,5 cm = 57,6 cm

So sánh với qui cách lốp 185/60R14 có đường kính 57,76 cm, thì sự sai biệt chì là 0.3%, nằm trong phạm vi cho phép.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta chỉ tăng bề mặt lốp mà không tăng bề cao của hông, tức là sử dụng loại 195/60R14?
Đường kính mâm: 14 inch, 14 inch × 2,54 cm = 35,56 cm
Hai hông lốp: 60% mặt lốp, 18,5 cm × 0,6 = 11,7 cm × 2 hông = 23,4 cm
Đường kính lốp: 35,56 cm + 23,4 cm = 58,96 cm

So sánh với loại lốp 185/60R14 có đường kính 57.76 cm, thì sai biệt ở đây là 2%, vẫn còn trong phạm vi cho phép, nhưng đường kính thay đổi nhiều, nên chu vi bánh cũng thay đổi theo và khiến cho công-tơ mét sẽ không chỉ chính xác nữa. Quan trọng hơn là kích cỡ bánh xe lớn có thể khiến bánh xe cạ vào thành trong của vè khi bẻ hết bánh lái.

Tựu chung, nếu mục tiêu của bạn là một chiếc ô tô chạy êm, hãy trung thành với loại bánh xe vành nhỏ, đi với lốp thành dày thông thường. Việc xe chạy êm sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế phụ tùng.