Ba bị cáo gồm Nguyễn Đức Chung (cựu chủ tịch UBND TP Hà Nội), Võ Tiến Hùng (cựu tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội) và Nguyễn Trường Giang (giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Arktic).
Các bị cáo tại tòa
Hành vi gây ảnh hưởng đến uy tín quốc gia
HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Đức Chung 8 năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; cộng với bản án năm năm tù về tội chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước, tổng hợp hình phạt chung 13 năm tù.
Cùng tội danh, bị cáo Võ Tiến Hùng bị tuyên phạt 4 năm tù, bị cáo Nguyễn Trường Giang 4 năm 6 tháng tù.
Ngoài ra, tòa còn buộc ba bị cáo liên đới bồi thường cho Công ty Thoát nước Hà Nội hơn 36 tỉ đồng. Trong đó, bị cáo Chung phải bồi thường 25 tỉ đồng (đến nay gia đình đã nộp 10 tỉ đồng), bị cáo Giang bồi thường hơn 7,1 tỉ đồng (gia đình đã nộp 1 tỉ đồng), bị cáo Hùng bồi thường 4 tỉ đồng.
Xét nhân thân các bị cáo và các yếu tố liên quan, HĐXX nhận thấy không cần áp dụng hình phạt bổ sung đối với hai bị cáo Nguyễn Đức Chung và Võ Tiến Hùng như đề nghị trước đó của đại diện VKS (cấm đảm nhiệm chức vụ liên quan đến quản lý doanh nghiệp, tài chính trong các tổ chức kinh tế nhà nước 3-4 năm).
HĐXX nhận định chủ trương, mục tiêu của đề án xử lý ô nhiễm nước sông hồ trên địa bàn TP Hà Nội là đúng và rất tốt. Tương tự, việc đưa ra chủ trương cử đoàn công tác đi nước ngoài để tham quan, học hỏi cách làm mới, cũng như việc mời chuyên gia khảo sát môi trường tại thủ đô là đúng.
Tuy nhiên, quá trình triển khai, các bị cáo lại vi phạm quy định pháp luật với động cơ không trong sáng, vụ lợi, gây hậu quả thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước. Hành vi của các bị cáo còn gây ảnh hưởng đến uy tín quốc gia trên trường quốc tế, gây bức xúc cho nhân dân, nhất là trong bối cảnh Đảng và nhà nước đang quyết tâm xử lý tham nhũng, lợi ích nhóm.
HĐXX khẳng định việc khởi tố, truy tố và xét xử các bị cáo là cần thiết, nhằm trừng trị những cá nhân đi ngược lại lợi ích của nhà nước, của nhân dân, của xã hội.
Đây là vụ án có đồng phạm, trong đó bị cáo Chung giữ vai trò chính. Bị cáo chịu trách nhiệm trực tiếp về những sai phạm trong vụ án.
Ngoài trách nhiệm hình sự, bị cáo Chung còn phải bồi thường 25 tỉ đồng
Công ty gia đình hưởng lợi hơn 36 tỉ đồng
Năm 2016, UBND TP Hà Nội chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện công tác xử lý, cải tạo, khắc phục ô nhiễm nước sông hồ trên địa bàn bằng việc tìm một công nghệ tiên tiến và phù hợp.
Với cương vị là chủ tịch UBND TP, ông Nguyễn Đức Chung khi đó đã lựa chọn, đặt hàng Công ty Watch Water (CHLB Đức) sản xuất ra chế phẩm Redoxy-3C để sử dụng vào việc xử lý ô nhiễm nước.
Mặc dù chế phẩm này được sản xuất theo đơn đặt hàng của UBND TP Hà Nội, thế nhưng Công ty Watch Water lại cấp giấy chứng nhận nhà phân phối độc quyền cho Công ty Arktic (công ty có 40% vốn điều lệ của gia đình ông Chung).
Vì điều này, lẽ ra UBND TP Hà Nội có thể nhập khẩu chế phẩm trực tiếp từ Công ty Watch Water thì lại phải mua thông qua Công ty Arktic, với giá chênh lệnh cao hơn nhiều.
Cụ thể, từ tháng 8-2016 đến tháng 9-2019, Công ty Thoát nước Hà Nội ký 15 hợp đồng để mua hơn 489 tấn chế phẩm của Công ty Arktic, với tổng số tiền 167 tỉ đồng. Qua đó, Công ty Arktic được hưởng lợi hơn 36 tỉ đồng nhờ việc bán chênh lệch giá, đây cũng là thiệt hại vụ án.
Ông Chung bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn của chủ tịch UBND TP Hà Nội để tạo thuận lợi cho Công ty Arktic trong việc mua bán chế phẩm Redoxy-3C.
Xuyên suốt quá trình tham quan, thử nghiệm, mua bán, ông Chung cho Nguyễn Trường Giang tham gia đoàn công tác như là cán bộ của UBND TP Hà Nội, từ đó Công ty Arktic được độc quyền phân phối chế phẩm và bán cho Công ty Thoát nước Hà Nội.
Ông Chung còn bị cáo buộc chỉ đạo yêu cầu dừng việc xử lý ô nhiễm nước hồ theo công nghệ cũ khi chưa thực hiện thử nghiệm và chưa có cơ quan có thẩm quyền đánh giá tính hiệu quả của chế phẩm Redoxy-3C…
