Trong văn bản gửi gửi đến Thủ tướng, Bộ GTVT đề xuất một số giải pháp nhằm triển khai hiệu quả dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam (đường sắt cao tốc Bắc - Nam).
Theo Bộ GTVT, dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam có quy mô rất lớn, ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài đến phát triển kinh tế - xã hội đất nước, có tiêu chuẩn kỹ thuật - công nghệ phức tạp, nguồn lực đầu tư đặc biệt lớn. Đây là dự án chưa có tiền lệ, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam nên cần có sự chỉ đạo tập trung từ cấp cao nhất, có quyết tâm chính trị mạnh mẽ.
Vì vậy, Bộ GTVT cho rằng dự án cần được nghiên cứu thận trọng, kỹ lưỡng để lựa chọn phương thức và nguồn vốn đầu tư, yếu tố kỹ thuật (công nghệ, tốc độ khai thác, đối tượng phục vụ...). Cạnh đó, dự án cần có mô hình khai thác hợp lý trên cơ sở phù hợp với xu thế phát triển quốc tế, điều kiện thực tế của Việt Nam, bảo đảm tầm nhìn chiến lược, dài hạn.
Hiện Bộ GTVT đang chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp thu ý kiến của Hội đồng thẩm định Nhà nước. Song song, thực hiện kết luận số 49 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt, Bộ GTVT tổ chức đoàn công tác đi học hỏi kinh nghiệm tại một số quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển như Châu Âu, Trung Quốc để cập nhật, bổ sung hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
 |
Hướng đi của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. |
Để có đầy đủ cơ sở khoa học và khách quan, Bộ GTVT cũng sẽ huy động tư vấn quốc tế có kinh nghiệm để nghiên cứu, hoàn thiện làm cơ sở trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định chủ trương đầu tư trong năm 2025.
Tuy nhiên trước mắt, Bộ GTVT đề xuất Thủ tướng thành lập tổ công tác xây dựng đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Trong đó, Thủ tướng là tổ trưởng, tổ phó là Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà; hai tổ phó là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ trưởng Bộ GTVT.
Các thành viên tổ công tác gồm Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ và các thành viên Chính phủ; Chủ tịch UBND của 20 tỉnh, thành có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua.
Tổ có nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng các cơ chế, chính sách, giải pháp lớn mang tính tổng thể, liên ngành và chỉ đạo, điều hòa, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong quá trình xây dựng đề án. Đồng thời chỉ đạo xây dựng đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trình Chính phủ, Quốc hội, Bộ Chính trị quyết định.
Hai kịch bản đầu tư đường sắt
Theo dự thảo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Bộ GTVT đề xuất đầu tư xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam chỉ chở khách, có tốc độ thiết kế 350 km/giờ, tốc độ khai thác 320 km/giờ. Tổng mức đầu tư dự án ước khoảng 58,71 tỉ USD, trong đó vốn nhà nước chiếm 80%, vốn tư nhân khoảng 20% tổng mức đầu tư. Đường sắt hiện hữu cải tạo để chở hàng.
Trong khi đó, kịch bản của tư vấn thẩm tra dự án đề xuất, tốc độ thiết kế tối đa tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là 250 km/h để vừa chở khách và vừa chở hàng. Đường sắt hiện hữu được nâng cấp để chở khách liên vùng và tàu hàng container.
