Tại hội thảo lấy ý kiến lần hai về Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch Điện VIII) vừa được Bộ Công Thương tổ chức mới đây tại Hà Nội, nhiều đại biểu chia sẻ ý kiến, bày tỏ sự quan tâm đến quá trình xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, đặc biệt là thị trường điện.
Cả nước quan tâm thị trường năng lượng cạnh tranh
Đại diện Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV), cho biết trong Quy hoạch Điện VIII đang được Bộ Công Thương xây dựng có đề cập đến việc xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, trong đó có thị trường điện. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn chưa được báo cáo chỉ rõ về niên hạn cũng như giải pháp cụ thể về thị trường bán lẻ điện cạnh tranh.
Hội thảo lấy ý kiến lần hai về Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ảnh: AH
"Không riêng gì Tập đoàn Điện lực Việt Nam, TKV chúng tôi cũng sản xuất điện. Nếu thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoạt động thì chúng tôi chỉ thuê truyền tải và sử dụng chính điện chúng tôi làm ra, có thể rẻ hoặc đắt, chúng tôi chịu xử lý theo mô hình đó" - vị đại diện TKV cho biết.
Theo thông tin từ đại biểu này, hiện các nhà máy nhiệt điện của TKV chủ yếu dùng than rất xấu, thị trường ít sử dụng để sản xuất điện, mục đích sản xuất ra điện với giá rẻ nhất. Các mỏ hầm lò của TKV sử dụng rất nhiều điện, khi tự sản xuất được ra điện sẽ quay lại sử dụng cho các mỏ hầm lò.
"Khi thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoạt động, chúng tôi sẽ có lợi thế làm giảm giá thành nhờ tự sản xuất được điện" - đại diện TKV chia sẻ.
Ông Trần Xuân Hòa, nguyên lãnh đạo của TKV cũng cho biết, trong các báo cáo về Quy hoạch điện VIII đang xây dựng, vấn đề thị trường năng lượng cạnh tranh, vấn đề môi trường cả nước đều quan tâm nhưng báo cáo ít đề cập.
"Vấn đề xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, Viện Năng lượng có trình bày các mô hình chạy hàm mục tiêu, tuy nhiên không rõ hàm mục tiêu có những biến số. Đơn cử như dầu khí, than có thể khó tăng, giảm, nhưng chắc chắn rằng năng lượng tái tạo như gió, mặt trời thì ngày một giảm" - ông Hòa nói.
Vấn đề xây dựng thị trường bán lẻ điện cạnh tranh được nhiều người quan tâm. Ảnh minh họa: EVN
Theo đó, nguyên lãnh đạo của TKV cho biết mới hai năm trước nhà nước đã ra văn bản về giá mua điện mặt trời là 9,35cent, hơn một năm sau giảm xuống còn 7cent. Hai năm trước cũng nghe các nhà kinh doanh năng lượng mặt trời ở Ả Rập chia sẻ, do nắng nhiều nên giá điện năng lượng mặt trời đã giảm xuống còn 3 cent.
"Như vậy xu hướng của năng lượng mặt trời ngày một giảm, khác hoàn toàn với năng lượng, dầu khí. Tuy nhiên đây mới chỉ là vấn đề về giá, còn các vấn đề khác như vấn đề tích trữ năng lượng cũng cần được tính đến" - nguyên lãnh đạo của TKV nêu ý kiến.
Cần lộ trình
Trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết việc xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh là chủ đề mới, mặc dù đã được đề cập trước đó trong các Nghị quyết, trong chiến lược phát triển năng lượng quốc gia, tuy nhiên đi sát nhất vẫn là ngành điện.
"Về đề án xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh thì Bộ Công Thương đã chuẩn bị một dự thảo. Đây là bản dự thảo lần 2 chưa chắc đã chuẩn, nhưng ít nhất trong quy hoạch phải đưa được vào các ý tưởng thực sự, kèm theo đó là các điều kiện để xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh một cách hợp lý, khi nào đủ điều kiện mới thực hiện vì nếu nóng vội sẽ rất khó.
Trước mắt phải có tính liên thông, hạch toán đúng, đủ, minh bạch. Mức độ cao hơn đưa tính cạnh tranh vào từng loại hình năng lượng. Đây là vấn đề rất khó, các nước đều phải chuẩn bị rất kỹ và làm dần dần" - Thứ trưởng An nói.
Riêng về vấn đề xây dựng thị trường điện cạnh tranh, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng chúng ta xây dựng được là bởi trước đó trong Luật Điện lực năm 2004 đã đưa vào, tất cả những vấn đề mà luật định đã nêu về thị trường điện là hoàn toàn đúng.
"Về dự thảo thị trường điện cạnh tranh chúng tôi đã trình lên Thủ tướng, Thủ tướng cũng đã xem một lần và đang tiếp tục hoàn thiện. Chúng ta sẽ sớm có thị trường điện cạnh tranh, các loại thị trường khác thì trong quy hoạch này chúng ta sẽ biết thêm" - Thứ trưởng An cho biết.
| Đầu tháng 12 báo cáo Thủ tướng xem xét phê duyệt Quy hoạch điện VIII Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội ngày 9-11 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết vào đầu tháng 12-2020, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt Quy hoạch điện VIII, để đầu năm 2021 sẽ tổ chức triển khai. |
