Ngày 19-5, đại diện Liên đoàn Lao động, Phòng LĐ-TB&XH quận Tân Phú (TP.HCM) phối hợp UBND, Công an phường Sơn Kỳ kiểm tra đột xuất cơ sở may tại nhà ông Đoàn Viết Tân (số 26/ 8/9 đường Sơn Kỳ). Qua đó phát hiện sáu lao động là người dân tộc Thái, tuổi từ 16 đến dưới 18, bị buộc làm việc hơn 12 tiếng/ngày mà không được trả lương. Trước đó có hai em bỏ trốn và một em được gia đình chuộc về.
Vắt kiệt sức còn bị nợ lương
Tiếp xúc chúng tôi, em Kha Thị Thương (16 tuổi, ngụ xã Lượng, huyện Tương Dương, Nghệ An) vẫn còn lo sợ bị chủ bắt lại, đòi tiền chuộc từ gia đình. Thương kể gia đình ở quê khó khăn nên một người tên Mạnh đến nhà đặt vấn đề với cha cho em vào Nam làm thợ may. Nghe Mạnh “vẽ” viễn cảnh tươi sáng nên Thương và 15 em khác ở xã Lượng cùng theo Mạnh vào TP.HCM tìm việc.
Đến nơi, 10 em theo ông Tân về cơ sở may tại Sơn Kỳ. Ngay từ đầu, ông Tân tính nợ gồm tiền thuê xe từ Nghệ An vào TP.HCM là 800.000 đồng/người, chưa kể cộng khoản tiền học việc. Ông Tân yêu cầu mỗi ngày làm việc từ 7 giờ đến 23 giờ, riêng Chủ nhật được nghỉ buổi tối. Mỗi sáng, các em chỉ ăn mì gói, lâu lắm mới được đổi món. Đứa nào không tiền chi tiêu thì ông Tân cho ứng 50.000 đồng/tuần. Khi ốm đau thì ông cho 20.000 đồng mua thuốc bất kể bệnh nặng, nhẹ. Theo thỏa thuận thì ông Tân trả lương mỗi em 1 triệu đồng/tháng nhưng phải làm hết một năm mới trả lương.
Ông Nhật (trái) đại diện cơ sở may thừa nhận sử dụng lao động mà không ký hợp đồng lao động.
Qua mấy tháng đầu, hầu hết các em đều muốn được trở về nhà vì không chịu nổi sự bóc lột và hà khắc. Ngày 1-5, em Vi Văn Minh bỏ trốn, kế tiếp hôm sau, em Lư Văn Pắn cũng lẻn ra khỏi nhà ông Tân. Hai em mới 16 tuổi, bỏ đi không kịp lấy áo quần, không đồng xu dính túi và không biết đường về nhà.
Riêng em Vi Thị Ngọc lén gọi điện thoại về gia đình cầu cứu. Cha mẹ Ngọc hoảng hốt chạy tới tìm “cò” Mạnh xin đưa giúp con gái về quê. Mạnh ra điều kiện phải đưa cho Mạnh 2,3 triệu đồng, sau đó Ngọc mới được thả về.
Cơ quan chức năng vào cuộc
Để tìm hiểu sự việc, chúng tôi đến cơ sở may thì gặp ông Nhật (anh ông Tân) và ông Nhật thừa nhận không ký hợp đồng lao động, không trả tiền lương cho các em do chưa đủ thời hạn lao động một năm.
Các em vui mừng khi được giải thoát.
Ngay sau đó, chúng tôi đã liên hệ các đơn vị chức năng tại quận Tân Phú về việc các lao động trẻ bị bóc lột. Khi lực lượng chức năng đến làm việc, ông Tân không có mặt. Còn ông Nhật không xuất trình được hợp đồng lao động và giấy phép kinh doanh. Đoàn kiểm tra đã lập biên bản cơ sở vi phạm việc sử dụng lao động, thời gian làm việc và trả lương không đúng quy định Bộ luật Lao động. Trước mắt, đoàn kiểm tra quyết định tạm đình chỉ hoạt động cơ sở may tại nhà ông Tân.
Sáu lao động “nhí” được quận Tân Phú bố trí chỗ ăn nghỉ tạm, chờ ông Tân thanh toán tiền lương. Khi nghe bà Huỳnh Thị Kim Tính, cán bộ dân số gia đình và trẻ em phường Sơn Kỳ, nói sẽ đề xuất lo kinh phí đưa về tận quê nhà, nụ cười vui sướng hiện rõ trên sáu khuôn mặt trẻ măng.
KIỀU PHÚ - VÕ BÁ
