Các quốc gia Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang trang bị thêm cho Ukraine tên lửa tầm xa chính xác cao vốn từng được Kiev sử dụng để tấn công sân bay, trụ sở hải quân, cầu và các mục tiêu khác có giá trị cao của Nga.
Phương Tây kỳ vọng đẩy Nga vào thế “không còn nơi ẩn náu”
Theo trang Business Insider, các tên lửa được phương Tây cung cấp được kỳ vọng sẽ giúp Ukraine tăng cường hỏa lực đáng kể để tấn công sâu vào phòng tuyến đối phương.
Các cựu sĩ quan quân đội Mỹ cho rằng những tên lửa này có thể giúp Ukraine truy lùng các vị trí đóng quân của Nga và đẩy các lực lượng chiến đấu và hỗ trợ của Nga vào thế “không còn nơi ẩn náu”.
Ukraine đang đối mặt khả năng các cuộc tấn công của Nga có thể dữ dội hơn vào mùa hè, nhưng những vũ khí trên có thể giúp chặn các nỗ lực của Moscow.
Tháng trước, Mỹ tuyên bố gửi sang Ukraine một số Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân MGM-140 hay còn gọi ATACMS vào đầu mùa xuân này như một phần trong gói vũ khí 300 triệu USD mà Mỹ thông báo hồi tháng 3. Hiện chưa rõ số lượng chính xác tên lửa ATACMS mà Mỹ gửi cho Ukraine là bao nhiêu. Mỗi tên lửa ATACMS có giá khoảng 1,3 triệu USD.
Ông Jake Sullivan - Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ - hồi cuối tháng 4 cho biết Mỹ sẽ gửi thêm cho Ukraine tên lửa ATACMS sau khi thông qua gói viện trợ trị giá 61 tỉ USD mà đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ đã trì hoãn nhiều tháng. Cuối tháng 4, quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật viện trợ cho Ukraine.
ATACMS là tên lửa đạn đạo chiến thuật có nhiều biến thể.
Ukraine trước đây đã nhận được những quả tên lửa có tầm bắn 161 km và có thể phát tán gần 1.000 quả bom con trên một khu vực rộng lớn, có thể gây thiệt hại lớn cho các sân bay. Mùa thu năm ngoái, Ukraine đã sử dụng những quả tên lửa này cho mục đích đó.
Cũng vào cuối tháng 4, Anh thông báo sẽ viện trợ thêm cho Ukraine tên lửa hành trình Storm Shadow như một phần gói vũ khí lớn nhất từ trước đến nay của nước này, trị giá 633 triệu USD. Gói viện trợ vũ khí này gồm hơn 1.600 tên lửa tấn công, hệ thống phòng không và đạn dược.
Vài ngày sau, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapps lần đầu tiên tiết lộ rằng Ý đã gửi cho Ukraine tên lửa hành trình Storm Shadow, trong khi Pháp đã gửi cho nước này phiên bản tên lửa riêng có tên SCALP-EG.
Hiện chưa rõ chính xác bao nhiêu tên lửa ATACMS và Storm Shadow sẽ đến Ukraine trong mùa xuân này. Ukraine trước đó đã nhận được số lượng hạn chế hai loại tên lửa này từ Mỹ và các đồng minh châu Âu.
Vũ khí NATO có thể đe dọa Nga trên chiến trường Ukraine?
Theo ông Dan Rice - cựu sĩ quan pháo binh quân đội Mỹ, kho tên lửa lớn mà các nước NATO viện trợ cho Ukraine có thể hạn chế khả năng của Nga trong việc triển khai các phương tiện quan trọng trong phạm vi 160 km từ tiền tuyến.
Phạm vi tiếp cận chiến trường của Ukraine tăng lên đều đặn kể từ khi xung đột nổ ra hồi tháng 2-2022. Ukraine đi vào cuộc chiến với những loại pháo tầm ngắn, nhưng sau đó cải tiến theo thời gian với sự xuất hiện của Hệ thống pháo phản lực cơ động cao (HIMARS) do Mỹ cung cấp.
Theo ông Rice, những vũ khí như vậy có thể giúp Ukraine thay đổi cuộc chơi, có thể đưa các nút giao thông, nhà ga, kho tiếp tế, trụ sở chỉ huy và hệ thống phòng không của Nga vào tầm ngắm.
Thế nhưng, Nga đã thích nghi với HIMARS bằng cách di chuyển các tài sản quan trọng ra khỏi tầm ngắm của Ukraine và gây nhiễu ngược lại các loại vũ khí này.
Sự xuất hiện của tên lửa Storm Shadow và ATAMCS đặt ra thách thức mới cho Nga, nhưng với việc Ukraine không được viện trợ đủ số vũ khí cần thiết thì tình hình chiến sự cũng không có nhiều biến chuyển.
Ông Rice cho rằng nếu Ukraine có nhiều tên lửa ATACMS và Storm Shadow hơn thì nước này có thể tăng cường khả năng tiếp cận và tiêu diệt các mục tiêu giá trị cao của Nga như các kho tiếp tế và cơ sở bảo trì. Trong những tuần gần đây, Ukraine đã sử dụng các tên lửa của Mỹ để tấn công sân bay và nơi tập kết quân của Nga.
“Tôi nghĩ đòn tấn công tầm xa đang trở thành yếu tố chiếm ưu thế trên chiến trường. Các tên lửa như ATACMS và Storm Shadow sẽ giúp Ukraine vô hiệu hóa lợi thế của Nga và cuối cùng giúp Ukraine giành lại thế chủ động” – ông Ben Hodges, cựu chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Âu nhận định.
Ukraine từ lâu cũng tìm kiếm tên lửa Taurus của Đức – có tầm bắn xa hơn tên lửa ATACMS 160 km – nhưng Đức đến nay vẫn từ chối cung cấp cho Ukraine.
Cho đến hiện tại, Nga vẫn đang giành nhiều lợi thế trên chiến trường khi ngành công nghiệp vũ khí của nước này chuyển sang sản xuất hàng loạt máy bay không người lái (UAV) và bom lượn để tấn công hệ thống phòng thủ của Ukraine.
Còn về Ukraine, hiệu quả tấn công tầm xa của nước này sẽ phụ thuộc vào số lượng đạn dược mà nước này nhận được cũng như cách sử dụng chúng. Ukraine từ lâu đã bị hạn chế, chỉ được sử dụng tên lửa ATACMS và Storm Shadow tại những điểm giao tranh, dù Anh gần đây đã "bật đèn xanh" để Kiev sử dụng vũ khí nước mình tấn công bên trong lãnh thổ Nga.
Giới phân tích và quan chức cho rằng sự chậm trễ viện trợ quân sự của Mỹ khiến hệ thống phòng thủ của Ukraine kém hiệu quả, đồng thời mở đường cho Nga tiến hành một cuộc tấn công mới ở khu vực đông bắc tỉnh Kharkiv.
Ông Jack Watling - nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) đánh giá: “Tương lai của Ukraine trên chiến trường đang vô cùng ảm đạm. Nếu các đồng minh tăng cường bổ sung kho dự trữ đạn dược của Ukraine, giúp thiết lập hệ thống đào tạo binh sĩ chuyên nghiệp và đầu tư công nghiệp sản xuất vũ khí thì tần suất các cuộc tấn công mùa hè của Nga có thể giảm bớt và Ukraine có thêm thời gian phục hồi và giành lại thế chủ động”.
