Chiều 9-5, Hội Luật gia Việt Nam (VN) tổ chức công bố Tuyên bố của hội về việc Trung Quốc (TQ) đang tiến hành hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng biển VN.
Tuyên bố do Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Lê Minh Tâm đọc khẳng định việc TQ đưa giàn khoan HD-981 và huy động số lượng lớn tàu hộ tống, trong đó có cả tàu quân sự vào sâu 80 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế của VN, ngoài khơi đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi; việc các tàu này cố tình đâm va vào các tàu thực thi pháp luật của VN đang hoạt động chấp pháp tại vùng biển này là ngang nhiên vi phạm luật pháp quốc tế, vi phạm chủ quyền của VN.
Hành động của phía TQ không chỉ vi phạm nghiêm trọng Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) mà chính TQ là thành viên, mà còn đi ngược lại Tuyên bố về cách ứng xử ở biển Đông (DOC) giữa TQ và các quốc gia thành viên ASEAN.
Mặc dù DOC nêu rõ: “Tất cả các bên cam kết kiềm chế thực hiện những hoạt động làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp và ảnh hưởng tới hòa bình và ổn định” nhưng chính TQ đã làm phức tạp tình hình, gây bất ổn định ở biển Đông.
Tuyên bố của Hội Luật gia VN cũng cho rằng việc TQ so sánh hoạt động của họ là “tác nghiệp bình thường” giống như hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí do VN thực hiện trên biển Đông là hết sức vô lý. Vì hoạt động của VN được tiến hành trên thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của VN, theo đúng quy định UNCLOS, được các nước công nhận và cùng hợp tác. Còn hoạt động của TQ là đơn phương, ngay trên thềm lục địa của VN, trái với UNCLOS và không được bất cứ quốc gia nào công nhận.
Với nhận định ấy, Hội Luật gia VN cực lực phản đối và yêu cầu phía TQ dừng ngay lập tức các hoạt động bất hợp pháp, rút giàn khoan HD-981 và các phương tiện hộ tống ra khỏi vùng biển VN, không để tái diễn những hành động tương tự trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của VN.
Hội Luật gia VN kêu gọi giới luật gia các nước trên thế giới có tiếng nói bảo vệ công lý, bảo vệ luật pháp quốc tế, đặc biệt là bảo vệ UNCLOS.
Tuyên bố của Hội Luật gia VN cũng thể hiện mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác truyền thống giữa nhân dân Việt - Trung cũng như giữa giới luật gia hai nước. Nhưng cũng sẵn sàng làm hết sức mình góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ luật pháp quốc tế, tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, gìn giữ hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực và trên thế giới.
NGHĨA NHÂN