Đã hơn 7 tháng kể từ khi cuộc xung đột tại Gaza nổ ra, cục diện chiến sự vẫn chưa thể xác định. Hiện đang có lo ngại bên phía Israel rằng nước này sẽ phải đối mặt một cuộc chiến không hồi kết.
Theo tờ The Wall Street Journal, Hamas đang sử dụng mạng lưới đường hầm, các đơn vị chiến binh nhỏ, ảnh hưởng xã hội để tồn tại ở Gaza và gây khó khăn cho lực lượng Israel.
Một quân nhân dự bị của Israel thuộc Sư đoàn 98 hiện đang chiến đấu ở Jabalia (bắc Gaza) cho biết Hamas đang tấn công mạnh mẽ hơn, bắn nhiều vũ khí chống tăng hơn vào những người lính trú ẩn trong các ngôi nhà và vào các phương tiện quân sự của Israel.
Khó khăn của Israel
Khả năng phục hồi của Hamas đặt ra một vấn đề chiến lược đối với Thủ tướng Israel – ông Benjamin Netanyahu.
Những lo ngại ngày càng gia tăng ở Israel, kể cả trong cơ quan an ninh. Họ lo rằng Israel không có kế hoạch vững chắc để thay thế Hamas sau khi xung đột tại Gaza kết thúc và lo rằng khả năng tập hợp của Hamas sẽ khiến những thành tựu của Israel đạt được ở Gaza bị giảm đi.
Theo nhiều nhân chứng, khi lực lượng Israel di chuyển xe tăng và điều binh sĩ vào TP Rafah – nơi được coi là thành trì cuối cùng của Hamas ở Gaza, Hamas đã phát động một loạt cuộc tấn công vào lực lượng Israel ở phía bắc dải đất. Điều này buộc Israel phải tích cực giao tranh với hơn 100 cuộc không kích khắp Gaza, trong đó có mục tiêu mà Israel gọi là “phòng chiến tranh của Hamas” ở miền trung Gaza.
Ông Joost Hiltermann – người đứng đầu chương trình Trung Đông và Bắc Phi tại tổ chức nghiên cứu International Crisis Group – cho biết: “Hamas có mặt ở khắp mọi nơi ở Gaza. Hamas còn lâu mới bị đánh bại”.
Hệ quả tất yếu của vấn đề này là Israel dường như còn lâu mới đạt được mục tiêu chiến thắng toàn diện như ông Netanyahu đặt ra. Theo các quan chức quân sự của Israel cũng như ước tính của tình báo Mỹ, cho dù Israel có tiến hành cuộc tấn công toàn diện vào TP Rafah hay không thì Hamas vẫn có khả năng sống sót và tồn tại ở các khu vực khác của dải đất.
“Chúng tôi sẽ không dừng lại cho đến khi khiến Hamas sụp đổ. Chúng tôi sẽ trả thù chính xác những kẻ đã gây ra cuộc tấn công ngày 7-10-2023” – ông Netanyahu nói hôm 13-5.
Văn phòng thủ tướng Israel không đưa ra bình luận về sự tái xuất hiện của Hamas ở nhiều nơi tại Gaza.
Cho đến nay, ông Yahya Sinwar – lãnh đạo Hamas ở Gaza và là người đã ra lệnh mở cuộc tấn công ngày 7-10-2023 vào Israel – vẫn còn ẩn náu trong các đường hầm của Hamas bên dưới Gaza. Mạng lưới đường hầm của Hamas rất rộng và đặt ra thách thức đặc biệt đối với lực lượng Israel.
Các quan chức quân sự Israel cho biết khi Israel bắt đầu tham gia cuộc chiến ở Gaza vào tháng 10-2023, họ đã được chỉ thị dọn sạch các khu vực hoạt động của Hamas, bắt đầu từ phía bắc Dải Gaza. Tuy nhiên, họ không nhận được kế hoạch về việc ai sẽ kiểm soát những khu vực mà lực lượng Israel đánh thắng và rút lui.
Vào đầu năm 2024, Israel đã rút phần lớn lực lượng khỏi miền bắc Gaza và chuyển sang hoạt động ở miền trung và miền nam Gaza, để lại cơ hội cho Hamas tái tập hợp lực lượng ở miền bắc dải đất.
Một số quan chức an ninh Israel cho rằng chính phủ của ông Netanyahu đã không đưa ra kế hoạch thành lập chính quyền thay thế Hamas. Tuy nhiên, nhiều người cũng cho rằng khó có thể lập nên chính quyền thay thế Hamas, khi lực lượng này đe dọa tấn công bất kỳ ai hợp tác với Israel.
Ngày 14-5, người phát ngôn Lực lượng Phòng vệ Israel – ông Daniel Hagari cho biết: “Liên quan lực lượng sẽ thay thế Hamas, chắc chắn rằng một giải pháp thay thế Hamas sẽ tạo ra áp lực cho họ, nhưng đây là câu hỏi dành cho giới chính trị”.
Hamas vẫn chưa từ bỏ vai trò lực lượng cầm quyền trên thực tế ở Gaza. Theo đó, Hamas vẫn cử các thành viên của họ đến quản lý các khu vực.
Tướng Tamir Hayman – cựu lãnh đạo cơ quan tình báo quân đội Israel – cho biết: “Ngay cả khi bạn làm xói mòn hoạt động của Hamas, bạn vẫn còn các cấu trúc xã hội, ý thức về tình anh em Hồi giáo, các yếu tố tư tưởng và tôn giáo. Đó không phải là những điều có thể nhổ bỏ được”.
Hamas vẫn cương quyết chiến đấu
Về phía Hamas, ông Sinwar cho rằng nhóm vũ trang này vẫn có thể sống sót cho dù cuộc chiến ở Gaza kéo dài.
Theo The Wall Street Journal, ông Sinwar đã chuyển thông điệp tới những nhà hòa giải trong các cuộc đàm phán thỏa thuận ngừng bắn rằng Hamas đã chuẩn bị cho trận chiến ở TP Rafah. Theo thông điệp của ông Sinwar, việc ông Netanyahu tin Israel có thể tiêu diệt Hamas là điều ngây thơ.
“Ông ấy luôn muốn chứng tỏ rằng Hamas vẫn nắm quyền chỉ huy, rằng họ chưa từ bỏ chiến trường và có thể tiếp tục chiến đấu trong nhiều tháng, nếu không muốn nói là nhiều năm” – một nhà hòa giải Ả Rập cho biết.
Khi cuộc chiến ở Gaza nổ ra, Hamas đã sử dụng các đường hầm, máy bay chiến đấu và kho vũ khí để biến họ từ lực lượng nắm quyền quản lý Gaza trở lại thành lực lượng chiến đấu du kích.
Sự thay đổi này được xem là cách Hamas quay trở lại nguồn gốc của họ, vốn là một nhóm phản đối sự chiếm đóng quân sự của Israel ở Bờ Tây và Gaza vào những năm 1980. Theo các nhà phân tích an ninh, trong cuộc chiến ở Gaza hiện tại, việc Hamas sử dụng chiến thuật du kích có nghĩa là họ sẽ mở các đòn đánh nhanh và bất ngờ, đồng thời chia lực lượng thành các nhóm nhỏ.
Theo The Wall Street Journal, Hamas cũng không ngần ngại tiếp tục đối đầu Israel trong cuộc chiến ở Gaza.
Trong vòng đàm phán gần đây, Israel đã cảnh báo rằng nếu không đạt được tiến bộ trong đàm phán, lực lượng của họ sẽ tiến đến TP Rafah. Lời cảnh báo này nhằm buộc Hamas phải nhượng bộ.
Tuy nhiên, các lãnh đạo Hamas nói với các nhà đàm phán rằng họ đã thể hiện đủ sự linh hoạt để giúp đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Do đó, những lời đe dọa của ông Netanyahu về việc đổ bộ Rafah sẽ không khiến họ lung lay.
“Israel đã đe dọa tấn công Rafah và nói rằng họ có thể kết thúc chiến dịch Gaza của họ tại TP này. Ai đang ngăn cản các bạn? Hãy tiến hành cuộc tấn công và hoàn thành công việc của mình” – ông Moussa Abu Marzouk, thành viên cấp cao Hamas, trả lời phỏng vấn kênh MBC vào ngày 6-5.
