Tình hình tập kết tàu chiến và binh sĩ Mỹ ngoài khơi Libya và những lời kêu gọi của Mỹ đối với các đồng minh NATO rằng cần giúp đỡ phe nổi dậy ở Libya tích cực hơn đã dẫn đến suy nghĩ về khả năng Mỹ mở mặt trận thứ ba ở Libya sau Iraq và Afghanistan… Có nhiều lý do có thể đẩy Washington can thiệp quân sự.
Al-Qaeda: Hiện thời phe chống đối ở Libya lên án phương Tây là đạo đức giả khi chỉ nói về nhân quyền nhưng không làm gì cụ thể. Lâu nay nhân dân Libya đã thấm nhuần tư tưởng chống Mỹ trong khi ảnh hưởng của tổ chức khủng bố Al-Qaeda thực sự lan rộng trong phe chống đối. Do đó, không loại trừ khả năng Al-Qaeda sẽ kiểm soát một phần lãnh thổ còn Tổng thống Gaddafi kiểm soát phần còn lại.
Quân đội Libya: Ông Gaddafi đã chỉ đạo xây dựng các đội đặc nhiệm bảo vệ Jamahiriya (nhà nước quần chúng), quân đội nhân dân quốc gia, đội cận vệ nhân dân quốc gia, Đoàn Hồi giáo liên Phi. Hiện nay chưa rõ ai là người chỉ huy và chưa rõ một số lượng lớn vũ khí bị bỏ lại có nằm trong tay bọn khủng bố hay không.
Tàu tấn công-đổ bộ USS Kearsarge của Mỹ đang có mặt ở Địa Trung Hải. Ảnh: REUTERS
Obama: Tổng thống Obama phải lấy lại uy tín sau khi bị phê phán đã lúng túng trước làn sóng biểu tình ở Ai Cập. Hiện thời ông cũng tạo cảm giác đi bên lề các quá trình chính trị quan trọng và đi sau các sự kiện.
AQAP: Lịch sử của tổ chức Al-Qaeda ở Bắc Phi Hồi giáo (AQAP) rất phức tạp. Đến nay rất nhiều người chưa nghe nói đến tổ chức này. Từ vài năm nay, AQAP đã khủng bố các nước Bắc Phi và một phần miền nam châu Phi, từ Sudan ở phía đông chạy dài xuống phía tây sa mạc Sahara.
Năm 2010, Algeria, Mauritania, Mali và Niger đã hợp tác thành lập Ủy ban tham mưu chiến dịch hỗn hợp và trung tâm tình báo để chống AQAP. Libya, Morocco và Chad đang đàm phán gia nhập. Nếu AQAP kiểm soát 50% lãnh thổ Libya, nắm giữ một bộ phận trong phe chống đối và số vũ khí bỏ lại, tương quan lực lượng trong khu vực sẽ thay đổi đáng kể. Và toàn bộ chính sách chống khủng bố của Mỹ ở Bắc Phi xem như thất bại.
Căn cứ quân sự: Trong 80.000 quân Mỹ triển khai ở các nước Ả Rập, 50.000 quân đã ở Iraq trong khi tất cả cơ quan đầu não lại đặt ở các nước phía nam Iran. Bộ chỉ huy tiền phương ở Qatar, sân bay ở Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, căn cứ lớn nhất ở Kuwait, bộ tham mưu hạm đội 5 của hải quân Mỹ và căn cứ chỉ huy không quân ở Bahrain, bảy căn cứ ở Oman, một số đơn vị khác ở Yemen và Djibouti. Còn ở Bắc Phi không có gì hết!
Mỹ chỉ có thể sử dụng sân bay và cảng biển của Ai Cập nếu có thỏa thuận trước và của Morocco trong điều kiện bất khả kháng. Trên nguyên tắc Mali phản đối mọi chiến dịch do quân đội nước ngoài triển khai ở Mali. Algeria cũng thế. Rõ ràng chỉ có can thiệp quân sự vào Libya là giải pháp duy nhất để Mỹ triển khai quân ở Bắc Phi.
Dầu hỏa Libya và làn sóng người di tản đang được châu Âu quan tâm hơn đất nước Afghanistan xa vời. Bởi thế Mỹ càng có cơ hội được các nước đồng minh ủng hộ nếu muốn mở chiến dịch quân sự quy mô lớn trên mặt trận Libya...
GRIGORI MELAMEDOV (*) (Theo RIA Novosti)
(*) Nhà nghiên cứu ở Viện Nghiên cứu Trung Đông thuộc Học viện Khoa học Liên bang Nga.
