Khi Mỹ chuẩn bị chuyển hệ thống tên lửa chính xác di động HIMARS sang Ukraine để giúp Kiev đối phó cuộc tấn công của Nga, ít ai để ý các hệ thống pháo binh của Nga phụ thuộc vào các linh kiện và bộ phận điện tử do Mỹ và phương Tây chế tạo đến mức nào.
 |
Thủy quân lục chiến Mỹ tiến hành nhiệm vụ khai hỏa với Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao (HIMARS) tại Okinawa (Nhật) năm 2020. Ảnh: US Marine Corps / Corporal Donovan Massieperez |
Vì vậy, trong khi Ukraine đang nhận hỗ trợ công khai từ Mỹ và các nước châu Âu về hệ thống pháo, Nga cũng đang phụ thuộc vào hàng ngàn linh kiện của phương Tây để đảm bảo những hệ thống của nước này luôn hoạt động, khai hỏa vào các vị trí của Ukraine. Đặc biệt, những linh kiện này đang duy trì hoạt động của máy bay không người lái (UAV) Orlan-10 của Nga.
Pháo binh Nga và pháo binh Ukraine
Pháo của Ukraine do phương Tây cung cấp có tầm bắn xa hơn loại Nga đang triển khai. Mỹ đã cấp cho Ukraine 108 lựu pháo M777 155mm trong khi Canada và Úc gửi số lượng ít hơn.
Gần đây lựu pháo M777 được nâng cấp với đạn pháo thông minh M982 Excalibur dẫn đường bằng hệ thống định vị toàn cầu (GPS). Những loại đạn pháo có tầm bắn xa hơn này – lên tới 70 km – mang lại lợi thế đáng kể cho lực lượng Ukraine.
Ukraine cũng đang nhận được hỗ trợ tình báo rộng rãi từ Mỹ, các đối tác trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và những quốc gia khác, cho phép nước này tấn công chính xác các mục tiêu quân sự có giá trị cao của Nga.
Một số báo cáo cho hay các hệ thống HIMARS đang được gửi cho Ukraine, ban đầu là bốn tổ hợp để huấn luyện, sẽ được trang bị tên lửa đơn nguyên (GMLRS) cũng có tầm bắn 70 km. Loại tên lửa này gắn đầu đạn đơn khối M31 nặng 90 kg được thiết kế để hạ gục các mục tiêu điểm.
 |
Một máy ảnh Canon và một chai nhựa được tìm thấy trong một UAV bị lực lượng Ukraine bắn hạ. Ảnh: ASIA TIMES |
Hệ thống HIMARS cũng có thể phóng tên lửa tầm xa hơn nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông không muốn chuyển những hệ thống có thể tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Một ưu điểm chính của HIMARS so với lựu pháo M777 là hệ thống này di động và có cơ chế bắn và chạy. Tuy nhiên, phía Nga cũng có những hệ thống như vậy.
Câu trả lời của Nga đối với những hệ thống pháo đã được gửi cho Ukraine là pháo tự hành MSTA SM-2, một hệ thống pháo di động cỡ nòng 152 mm được đặt trên khung gầm lấy từ xe tăng chiến đấu chủ lực T-73 của Nga.
Đạn được bắn từ hệ thống pháo MSTA SM-2 có tầm bắn 30-40 km, kém xa so với loại đạn pháo đang được cấp cho Ukraine. Gần đây, Nga đã bổ sung một loại đạn dẫn đường bằng laser gọi là Krasnopol-D, cải thiện tầm bắn lên một chút 43 km.
Có hai khía cạnh thú vị trong việc Nga sử dụng đạn pháo so với Ukraine. Ukraine chủ yếu sử dụng pháo binh để nhử và tiêu diệt thiết bị của Nga càng nhiều càng tốt, nhưng không phải là chiến thuật chiến đấu tấn công.
Ở chiều ngược lại, Nga đang nỗ lực sử dụng pháo binh để tạo ra “thế chân vạc”, nơi có thể sử dụng hỏa lực tối đa để đánh bật lực lượng Ukraine ra khỏi các địa điểm chiến lược.
UAV Orlan-10 của Nga không thể bay nếu không có linh kiện do Mỹ và đồng minh của Mỹ cung cấp
Pháo binh Nga ngày càng có khả năng bắn chính xác. Lựu pháo MSTA hiện được liên kết với UAV Orlan-10. Loại UAV này có khả năng xác định mục tiêu và cung cấp tọa độ bằng cách sử dụng phương pháp tam giác chính xác cũng như có thể chờ sẵn để đảm bảo mục tiêu đã bị tiêu diệt. Một số UAV Orlan-10 còn trang bị bộ chỉ định laser.
Nhưng điều đáng chú ý là UAV Orlan-10 sẽ không thể bay nếu không có các linh kiện được Mỹ và đồng minh của Mỹ cung cấp. Orlan-10 là UAV do Nga chế tạo, được sản xuất với hầu hết linh kiện đến từ Mỹ, Trung Quốc, Đài Loan, Pháp, Nhật Bản, Thụy Điển, Israel và những nơi khác.
 |
Máy bay không người lái Orlan-10 của Nga, gồm các linh kiện do Mỹ và đồng minh châu Âu sản xuất, là chìa khóa cho khả năng tấn công pháo binh của nước này. Ảnh TWITTER |
Các phiên bản đầu tiên của UAV Orlan-10 khá dễ bị gây nhiễu điện tử, nhưng phiên bản hiện đại hơn có camera nhiệt có thể làm việc cả ngày lẫn đêm, và được trang bị thêm chip Kometa M-VT GPS chống nhiễu. Loại chip này được sản xuất Nga thông qua giấy phép của Israel.
Các phiên bản trước đó của UAV Orlan-10 sử dụng máy ảnh Canon thương mại của Nhật, cụ thể là các mẫu 750D và 800D. Người Nga đã dán các nút xoay cài đặt trên máy ảnh để không thể dễ dàng thay đổi chúng. Orlan-10 còn sử dụng động cơ do Nhật sản xuất.
Một số công ty khác của phương Tây tham gia cung cấp linh kiện cho UAV Orlan-10 còn bao gồm Lynred (Pháp), AxisIPVideo (Thụy Điển), Cirocomm (Đài Loan), Ublox (Thụy Sĩ), XilinxInc (Mỹ), AllianceMemory (Mỹ), Sony (Nhật) Playstation, Saito (Nhật, nhưng động cơ sản xuất tại Trung Quốc).
Khoảng 80% linh kiện của UAV Orlan-10 có nguồn gốc từ nước ngoài.
Orlan-10 có nhiều phiên bản và hơn 1.000 chiếc đã được sản xuất. Khoảng 50 chiếc trong số này – chủ yếu là những phiên bản trước đó – đã bị lực lượng Ukraine bắn hạ, trong đó một nửa do bị gây nhiễu tiêu diệt mềm.
Nga triển khai nhiều loại UAV khác nhau tại Ukraine, một số dùng để trinh sát, một số dùng cho tác chiến điện tử và số khác dạng máy bay không người lái tấn công, trong đó có UAV tự sát.
Sự phát triển UAV của Nga tụt hậu so với các hệ thống của phương Tây và của Trung Quốc, và Nga thiếu nền tảng công nghiệp cho các bộ phận quan trọng. Điều đó đồng nghĩa Nga phụ thuộc vào nguồn cung cấp bên ngoài để sản xuất UAV. Điều này cũng đúng với các loại vũ khí khác của Nga sử dụng thiết bị điện tử nhập khẩu.
Điều ngạc nhiên là với tất cả lệnh cấm vận vũ khí áp vào Nga, các hệ thống điện tử và quang học công nghệ cao mà Nga cần lại không bị cấm vận cụ thể từng loại.
Mỹ đã bỏ qua nguồn cung cấp cực kỳ quan trọng này cho cỗ máy chiến tranh của Nga.
