Một tháng nữa, văcxin Quinvaxem được tiêm lại

PV đã gặp ông Nguyễn Văn Bình, cục trưởng Cục Y tế dự phòng, ngay sau khi phiên họp kết thúc. Ông Bình nói:

"Chắc chắn Bộ Y tế sẽ không quyết định sử dụng lại Quinvaxem một cách vội vàng. Việc có hội đồng xem xét trước khi quyết định là đúng quy trình" Ông Nguyễn Đình Bảng (nguyên viện trưởng Viện Kiểm định văcxin và sinh phẩm y tế)

- Các thành viên hội đồng nhất trí đề xuất bộ trưởng Bộ Y tế cho phép sử dụng lại văcxin Quinvaxem. Tuy nhiên, quy trình sẽ thêm khâu xin phép Thủ tướng, vì khi tạm dừng sử dụng văcxin này đã đề nghị Thủ tướng cho phép, nay sử dụng lại cũng đề xuất lên Thủ tướng.

* Thưa ông, liên tiếp nhiều trường hợp phản ứng nặng sau tiêm Quinvaxem (riêng ba tháng đầu năm 2013 có 14 trường hợp phản ứng nặng, trong đó có năm ca tử vong - PV), những yếu tố nào dẫn đến quyết định này?

- Ông Nguyễn Trần Hiển, chủ nhiệm Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, mới đây đã dự hội nghị của Ủy ban tư vấn về văcxin của Tổ chức Y tế thế giới tổ chức ở Geneva, Thụy Sĩ. Tại hội nghị, các nhà khoa học đánh giá văcxin Quinvaxem là văcxin an toàn. Mới nhất ngày 14-6, Bộ Y tế đã nhận được trả lời của Viện Quốc gia kiểm định văcxin và sinh phẩm y tế Vương quốc Anh, với ba mẫu văcxin do VN gửi đi thẩm định là đạt chất lượng, an toàn và có hiệu quả phòng bệnh. Ngày 17-6, Tổ chức Y tế thế giới cũng có thư gửi bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng căn cứ kết quả kiểm định văcxin Quinvaxem và đánh giá trên thực địa thì khẳng định đây là văcxin an toàn. Hôm 4-5 Bộ Y tế quyết định tạm dừng sử dụng văcxin Quinvaxem về lo ngại thiếu an toàn, thì nay được trả lời là an toàn.

* Thưa ông, có 5/14 trường hợp gặp phản ứng nặng sau tiêm Quinvaxem trong ba tháng đầu 2013 đã tử vong. Nay đánh giá trên thực địa của Tổ chức Y tế thế giới cho là văcxin này không liên quan đến các trường hợp tử vong, thì căn nguyên tử vong của các bé là gì?

- Ở Sri Lanka (một quốc gia cũng có nhiều ca tai biến sau tiêm Quinvaxem), các trường hợp tử vong sau tiêm đều được mổ tử thi, đó là điều kiện tốt để xác định nguyên nhân. Ở VN chưa làm được điều đó, do đó không có hồ sơ y tế để chẩn đoán nguyên nhân tử vong. Trong trường hợp như thế, nhóm nghiên cứu dựa vào khai thác triệu chứng trước và sau tiêm của các bé, triệu chứng trước khi các bé tử vong và dựa vào đó các hội đồng xem xét, đánh giá. Nhưng xác định nguyên nhân chính xác là gì thì không phải dễ, vì chúng ta biết 15,8‰ trẻ dưới 1 tuổi tử vong hằng năm, tức mỗi ngày có 60-70 trẻ dưới 1 tuổi tử vong.

* Thưa ông, không đủ hồ sơ y khoa, tức việc loại trừ cả 5/5 trường hợp tử vong trong ba tháng đầu năm 2013 sau tiêm Quinvaxem đều không liên quan đến văcxin và dịch vụ tiêm chủng liệu có đủ bằng chứng?

- Bây giờ có thể khẳng định văcxin là an toàn. Nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới đến VN đánh giá thực địa các trường hợp tử vong sau tiêm thời gian qua đều là các chuyên gia hàng đầu, họ đã viết nhiều tài liệu, sách về tiêm chủng và văcxin. Họ đánh giá cả về tổ chức tiêm chủng, những người tham gia tiêm chủng, quy trình tiêm, việc bảo quản văcxin, sau đó khai thác hồ sơ bệnh án... Viện Kiểm định văcxin và sinh phẩm y tế Vương quốc Anh cũng là viện kiểm định hàng đầu thế giới.

* Tạm dừng Quinvaxem vì lo ngại tính an toàn, nay cho dùng lại nhưng hồ sơ y khoa liên quan các trường hợp tai biến chưa đủ. Ông đang lo ngại nhất điều gì?

- Tôi lo nhất là các gia đình không tin tưởng, không cho trẻ đi tiêm Quinvaxem. Vì thế phiên họp hội đồng hôm nay có rất nhiều ý kiến khuyến cáo phải rất thận trọng. Lô văcxin 1 triệu liều chưa sử dụng trước khi tạm dừng phải đem kiểm định lại xem có đạt tiêu chuẩn không, có được bảo quản đúng quy cách không dù đây là văcxin có chỉ thị nhiệt độ, khi nhiệt độ bảo quản không đảm bảo sẽ đổi màu ngay.

* Nếu như vậy ông có khuyến cáo gì với các gia đình có con trong độ tuổi tiêm chủng? Khuyên họ cứ đi tiêm vì văcxin an toàn rồi?

- An toàn thì tôi đã nói ở trên. Nhưng tôi muốn nói thêm là người dân mình chưa có đầy đủ thông tin, cứ cho rằng chỉ có văcxin có thành phần ho gà vô bào là an toàn tuyệt đối, nhưng thật ra văcxin nào cũng có tỉ lệ phản ứng tại chỗ như sưng, nóng, đỏ, đau chỗ tiêm hay phản ứng sốt sau tiêm... Chứ còn gây tử vong thì không được phép rồi.

* Ông có nói lo ngại người dân không cho con đi tiêm nữa, vậy việc đầu tiên Bộ Y tế định làm tới đây là gì?

- Tuyên truyền cho phụ huynh hiểu là việc quan trọng nhất. Kế đến là thanh tra, kiểm tra toàn bộ quy trình tiêm chủng đang làm. Hiện đoàn kiểm tra về văcxin đã hoàn tất thanh tra ở Quảng Ninh, đang đi một tỉnh phía Nam. Một việc quan trọng nữa là yêu cầu các địa phương tuân thủ quy trình tiêm chủng và bảo quản văcxin, quy trình này có rồi nhưng nay yêu cầu tuân thủ tuyệt đối về tổ chức cuộc tiêm, quy trình tiêm, bảo quản văcxin...