Mỹhứng chỉ trích từ nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế sau khi bỏ phiếu phủ quyết một dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) yêu cầu các bên trong xung đột Israel-Hamas ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức, đài CNN đưa tin ngày 9-12.
Mỹ phủ quyết dự thảo ngừng bắn vì "thiếu cân bằng", "xa rời thực tế"
Dự thảo nghị quyết do Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) soạn thảo và đệ trình lên HĐBA LHQ, kêu gọi Israel và Hamas ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức. Trong cuộc bỏ phiếu hôm 8-12, Mỹ đã sử dụng quyền phủ quyết khiến dự thảo không được thông qua.
Đáng chú ý, Mỹ là nước duy nhất bỏ phiếu phủ quyết, Anh bỏ phiếu trắng, 13 nước còn lại bỏ phiếu thuận.
Giải thích với HĐBA về quyết định phủ quyết, Mỹ cho rằng dự thảo này là một văn bản vội vàng, thiếu cân bằng, “đã xa rời thực tế và sẽ không thể thực hiện theo bất kỳ cách cụ thể nào”.
“Mỹ ủng hộ mạnh mẽ một nền hòa bình lâu dài cho cả Israel và Palestine nhưng chúng tôi không ủng hộ lời kêu gọi ngừng bắn không bền vững của dự thảo này vì nó sẽ chỉ gieo mầm mống cho cuộc chiến tiếp theo” - Phó Đại sứ Mỹ tại LHQ Robert Wood nói.
Tuy nhiên, giải thích của Mỹ không thuyết phục được nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế.
Israel, Palestine, Hamas nói gì?
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas cho rằng việc phủ quyết khiến Mỹ “đồng lõa” với tội ác chiến tranh ở Gaza.
“Tổng thống đã mô tả lập trường của Mỹ là hung hăng và vô đạo đức, vi phạm trắng trợn mọi nguyên tắc và giá trị nhân đạo, đồng thời buộc Mỹ phải chịu trách nhiệm về sự đổ máu của trẻ em, phụ nữ và người già Palestine ở Dải Gaza” - theo tuyên bố của văn phòng Tổng thống Palestine.
Về phía phong trào Hồi giáo Hamas, nhóm Hamas gọi quyết định phủ quyết của Mỹ là một “quan điểm vô đạo đức và vô nhân đạo”.
“Chúng tôi coi chính quyền Mỹ là đồng phạm trong việc giết hại người dân của chúng tôi thông qua việc hỗ trợ chính trị và quân sự cho lực lượng chiếm đóng để tiếp tục cuộc chiến diệt chủng trên Dải Gaza” - theo tuyên bố của Hamas.
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 9-12 đã ra tuyên bố tuyên bố bày tỏ sự đánh giá cao quyết định của Mỹ.
“Các nước khác cũng cần hiểu rằng không thể một mặt ủng hộ việc loại bỏ Hamas, mặt khác lại kêu gọi tạm dừng chiến tranh, điều này sẽ ngăn cản việc loại bỏ Hamas” - ông Netanyahu nói, cho biết Israel “sẽ tiếp tục cuộc chiến chính đáng” cho đến khi hoàn thành mục tiêu của mình.
Phản ứng của đồng minh phương Tây
Bên cạnh phiếu phủ quyết từ Mỹ, Anh là quốc gia duy nhất trong các thành viên còn lại của HĐBA bỏ phiếu trắng. London cho biết nước này không ủng hộ dự thảo vì dự thảo đã không lên án Hamas.
“Israel cần có khả năng giải quyết mối đe dọa do Hamas theo cách tuân thủ luật nhân đạo quốc tế để tránh một cuộc tấn công như vậy xảy ra trong tương lai” - theo Đại sứ Anh tại LHQ Barbara Woodward.
Đại sứ Pháp tại LHQ Nicolas de Riviere phát biểu tại HĐBA: “Thật không may, một lần nữa HĐBA lại thất bại vì thiếu sự thống nhất, cuộc khủng hoảng ở Gaza ngày càng tồi tệ và hội đồng đã không hoàn thành nhiệm vụ của mình”.
Iran, Thổ Nhĩ Kỳ phản ứng gắt
Hãng tin AFP ngày 9-12 đưa tin Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cảnh báo về nguy cơ tình hình ở Trung Đông “bùng nổ không thể kiểm soát” sau khi Mỹ phủ quyết.
“Chừng nào Mỹ còn ủng hộ tội ác của Israel và việc tiếp tục chiến tranh thì có khả năng xảy ra một sự bùng nổ không thể kiểm soát được trong khu vực” - tuyên bố của Bộ Ngoại giao Iran viết.
Tương tự, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 9-12 đặt câu hỏi liệu về khả năng đạt được công lý sau khi lời kêu gọi ngừng bắn bị từ chối.
“Chính quyền Israel, vốn được sự ủng hộ vững chắc của các nước phương Tây, đang thực hiện các hành vi tàn bạo và thảm sát ở Gaza khiến tất cả mọi người phải phẫn nộ. Một thế giới công bằng là có thể, nhưng không phải với Mỹ, bởi vì Mỹ đứng về phía Israel” - ông Erdogan nhấn mạnh.
Mỹ "tự mâu thuẫn", "tiêu chuẩn kép"
Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Trương Quân cho rằng có “sự tự mâu thuẫn” khi vừa tuyên bố quan tâm đến tính mạng và sự an toàn của người dân ở Gaza vừa chấp nhận giao tranh tiếp diễn.
“Dung túng cho việc tiếp tục giao tranh trong khi đề cập bảo vệ phụ nữ, trẻ em và nhân quyền là đạo đức giả. Tất cả những điều này một lần nữa cho chúng ta thấy tiêu chuẩn kép là gì” - ông Trương nói với HĐBA.
Đại sứ tại Nga tại LHQ Dmitry Polyanskiy nhận xét: “Các đồng nghiệp Mỹ của chúng tôi đã đưa ra bản án tử hình cho hàng nghìn, nếu không muốn nói là hàng chục nghìn thường dân ở Palestine và Israel theo đúng nghĩa đen”.
Ngoài ra, một loạt các tổ chức viện trợ và nhân quyền toàn cầu, bao gồm Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, Tổ chức Ân xá Quốc tế, Tổ chức Bác sĩ không biên giới và nhiều tổ chức khác cũng lên án quyết định phủ quyết, nói rằng việc này cho phép cái chết, sự hủy diệt và thảm họa nhân đạo tiếp diễn.
