Thật đáng lo khi nhiều kênh rạch của TP.HCM đang bị ô nhiễm trầm trọng trước sự tấn công của đủ loại rác thải. Cũng bởi nhiều người còn giữ thói quen quăng tất cả những gì không còn giá trị sử dụng xuống kênh rạch. Với họ, kênh rạch là một túi rác tiện lợi và hữu dụng vì bỏ rác xuống đó không phải tốn nhiều công sức và tiền dịch vụ thu gom. Những thói quen, hành động thiếu ý thức với cộng đồng nói trên đang gây hậu quả lớn mà cả người xả rác lẫn xã hội phải gánh chịu.
Rất dễ bắt gặp cảnh rác thải trôi nổi lềnh khênh, thậm chí đóng thành lớp dày trên bề mặt kênh rạch và bốc mùi hôi thối nồng nặc. Đó là điều kiện thuận lợi để vi trùng phát triển và khó dọn dẹp triệt để. Các phương tiện truyền thông đại chúng vẫn thường xuyên báo động việc hàng loạt kênh rạch (kênh Đồng Đen, Tân Trụ, rạch Hy Vọng...) ô nhiễm nặng và người dân ở những khu vực đó bức xúc căng bảng hiệu cầu cứu chính quyền. Gần đây nhất, lý do vì sao nhiều năm qua dịch muỗi liên tục hoành hành tại khu vực rạch Lăng (quận Bình Thạnh) cũng đã được xác định: Rạch này bị ô nhiễm trầm trọng bởi rác thải.
Nạo vét rác ở rạch Hy Vọng, quận Tân Bình, TP.HCM. Ảnh: MH
Có một thực tế đáng buồn là dù được chính quyền và các cơ quan chức năng đầu tư nạo vét vài lần mỗi năm, kinh phí mỗi lần dọn dẹp lên đến hàng trăm triệu đồng nhưng đâu lại hoàn đó. Chỉ vài tháng sau khi được dọn dẹp, rác lại bị vứt xuống ngày càng nhiều.
Ngoài những con kênh đã bị ô nhiễm thì hiện nay một số kênh rạch còn tương đối sạch sẽ đang bị con người đầu độc mà vẫn chưa thấy cơ quan chức năng kịp thời can thiệp. Rạch Xóm Củi (thuộc phường 5, quận 8 và xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh) nơi tôi sinh ra và lớn lên gần đây đang bị nhiều cơ sở kinh doanh chế biến dừa đầu độc. Hằng ngày, những cơ sở này ngang nhiên đổ hàng tấn vỏ dừa xuống rạch. Vỏ dừa được xả ra theo dòng chảy dạt về hạ nguồn rồi tấp vào ven bờ gây ô nhiễm ngày một nghiêm trọng. So với hành động bột phát, tiện tay quăng rác xuống kênh rạch thì việc đổ rác có hệ thống nói trên sẽ mau chóng bức tử các con rạch!
Người lớn tuổi thường hoài niệm về những con kênh trong xanh cùng những giá trị vật chất và tinh thần mà nó mang lại cho cộng đồng. Khi chưa bị ô nhiễm, thỉnh thoảng vào lúc rảnh rỗi, nhiều người có thể mang cần câu ra kênh rạch gần nhà câu cá. Nhưng nay, khi cộng đồng phải sống chung với những con kênh chứa đầy mầm bệnh thì cá nào sống nổi để câu!
TRƯƠNG VĂN DŨNG (Quận 8)
