Nghệ sĩ Như Mai sinh năm 1927 tại Đà Nẵng trong một gia đình công chức cấp cao ở ngành đường sắt. Có năng khiếu ca hát, cái duyên làm nghệ sĩ đến với bà từ năm sáu, bảy tuổi khi bà theo bà nội vào cung hát cho bà Từ Cung (mẹ vua Bảo Đại) nghe và được bà Từ Cung tặng một chiếc khánh vàng. Bà chơi thân với giới nghệ sĩ, từng hùn vốn làm đoàn với nghệ sĩ Năm Phỉ. Năm 1956, bà gặp nữ nghệ sĩ Kim Hoàng, hai người quyến luyến nhau và sống cùng nhau cho đến tận nay. Nghệ sĩ Như Mai theo nhiều đoàn hát như Năm Phỉ, Kim Chung, Thanh Minh Thanh Nga và lập cả đoàn hát Kim Hoàng - Như Mai thuộc loại đoàn lớn thời cải lương hưng thịnh. Bà còn cùng người bạn Kim Hoàng qua Nhật học múa, trở thành một đôi múa nổi tiếng ở Sài Gòn những năm 1960, giành nhiều giải thưởng múa trong nước, được người Nhật quý trọng, xem như là sứ giả văn hóa. Bà còn là một trong những người cùng cố NSND Phùng Há tạo lập chùa Nghệ sĩ trước 1975, hơn 20 năm làm phó Hội Ái hữu ở chùa Nghệ sĩ. Sau 1975, không đứng tên trong ban quản lý chùa nhưng đôi nghệ sĩ Kim Hoàng - Như Mai luôn có mặt tại chùa giúp đỡ trong những hoạt động thường xuyên.
Nhưng sự nghiệp rạng rỡ của nghệ sĩ Như Mai lại ở lĩnh vực thể thao. Những năm đầu thập niên 1950, bà là cô gái Việt Nam đầu tiên thi đấu bóng bàn; sau đó là đua xe đạp, thi bơi lội, đua xe hơi… với những đối thủ chủ yếu là các bà đầm Tây mà còn đoạt chức vô địch. Nghệ sĩ Như Mai nhiều lần sang Lào, Philippines, Nhật… thi đấu và đem về không ít giải thưởng.
Đám tang bà có mặt nhiều nghệ sĩ và những gương mặt phụ nữ nổi tiếng nhiều lĩnh vực.
HÒA BÌNH
