Đêm 16-10, trong buổi lễ nhận huân chương Tự do của Trung tâm Hiến pháp Quốc gia ở TP Philadelphia, bang Pennsylvania (Mỹ), thượng nghị sĩ John McCain đã lên án các cá nhân “theo chủ nghĩa dân tộc nửa mùa, không thực chất, chỉ chăm chăm tìm người đổ lỗi thay vì giải quyết vấn đề”. Theo ông, những người có thế giới quan như vậy cố níu giữ “những điều giáo điều mệt mỏi” mà người Mỹ đã cố từ bỏ đều “không phải là người yêu nước”. Sự đối đầu giữa Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện John McCain và Tổng thống Trump đang ngày một rõ rệt.
Đối đầu từ lời nói…
Dù không đề cập trực tiếp tên ông Trump nhưng có thể dễ dàng nhận ra ông McCain chỉ trích chủ trương “nước Mỹ là trên hết” của nhà lãnh đạo Mỹ cũng như các tác động đến vị thế của nước Mỹ. Chín tháng vào Nhà Trắng, ông Trump quyết mạnh tay phá thỏa thuận Iran, rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, đòi các đồng minh đóng góp nhiều hơn cho liên minh, chia sẻ chi phí với Mỹ, đòi giảm đóng góp cho LHQ… Theo Politico, lời bình luận của ông McCain nhắm thẳng vào phong cách chính trị của ông Trump.
Trả lời phỏng vấn trên đài phát thanh ngày 17-10 (giờ Mỹ), ông Trump cảnh cáo sẽ có lúc ông “đánh lại” và điều đó sẽ chẳng hay ho gì. Không chịu kém, nói với các nhà báo từ trụ sở Quốc hội cùng ngày, thượng nghị sĩ John McCain tỏ thái độ xem nhẹ lời đe dọa này, rằng trước ông Trump ông đã từng có nhiều đối thủ nặng ký không kém. Quan hệ giữa hai ông Trump và McCain đã gập ghềnh từ hồi ông Trump còn tranh cử tổng thống. Ông McCain chỉ trích các phát ngôn ông Trump đưa ra trong quá trình tranh cử và từng thậm chí rút lui không ủng hộ ông Trump sau khi lộ thông tin tỉ phú Mỹ từng khoe khoang về chuyện quấy rối tình dục phụ nữ.
Thời gian gần đây ông McCain đã hai lần làm hỏng nỗ lực thông qua dự luật thay thế luật bảo hiểm y tế Obamacare của phe Cộng hòa ở Thượng viện. Cuối tháng 9 vừa rồi phe Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ bỏ lỡ mất “thời gian vàng” hủy bỏ Obamacare. Chính ông McCain cùng hai nghị sĩ Cộng hòa đã phản đối dự luật thay thế Obamacare của chính đảng mình, dẫn đến việc lỡ mất thời gian vàng này. Không trách sao tổng thống Mỹ xem thượng nghị sĩ bang Arizona là cái gai trong nội bộ đảng Cộng hòa. Ông Trump không giấu sự bất mãn với chính trị gia nội đảng khi ngay trong ngày 17-10 đã chỉ trích ông McCain gây rối, cản đường phe Cộng hòa tại Quốc hội. Ông McCain phản pháo mạnh rằng ông Trump đã nói “điều ngớ ngẩn”, rằng ông không bao giờ để bất đồng cá nhân ảnh hưởng vào công việc nghị sĩ của mình.
Ông John McCain (phải) đang là chính trị gia thách thức ông Trump (trái) nhiều nhất trong đảng Cộng hòa. Ảnh: AFP
Thượng nghị sĩ Cộng hòa John McCain (giữa) trả lời báo chí tại trụ sở Quốc hội ngày 17-10. Ảnh: AP
Với tư cách là chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, ông McCain ngày 17-10 đã tuyên bố sẽ hoãn xác nhận các vị trí chủ chốt trong Bộ Quốc phòng do ông Trump đề cử cho đến chừng nào ông Trump ra chiến lược chi tiết hơn về cuộc chiến Afghanistan.
Trái với lộ trình giảm quân ở Afghanistan thời chính phủ Obama, ông Trump hồi tháng 8 nói sẽ tăng thêm khoảng 3.500 quân nhưng không nói chi tiết chủ trương. Thượng nghị sĩ bang Arizona nói ông muốn biết tăng số lượng nhỏ quân đến Afghanistan liệu có thể thay đổi được cục diện cuộc chiến mà trước đó hàng chục ngàn quân Mỹ cũng không làm được.
Ông McCain không phải là thượng nghị sĩ đầu tiên thể hiện sự đối đầu công khai và kêu gọi những đồng nghiệp cân bằng sức ảnh hưởng của Tổng thống Trump. Trước ông McCain còn có thượng nghị sĩ Cộng hòa Jeff Flake, từng viết một cuốn sách chỉ trích thái độ của đảng Cộng hòa dẫn tới việc đưa tỉ phú New York vào Nhà Trắng. Một số thượng nghị sĩ Cộng hòa khác cũng không giấu sự mệt mỏi với ông Trump. Thượng nghị sĩ Bob Corker mới đây đã bất ngờ thông báo sẽ về hưu, cáo buộc ông Trump đang đưa nước Mỹ đến với “chiến tranh thế giới thứ ba”. Tuy nhiên, so với nhiều nhân vật khác, lời chỉ trích của ông McCain với ông Trump có sức nặng lớn hơn nhiều. John McCain không chỉ là nghị sĩ kỳ cựu bảy nhiệm kỳ mà còn từng là ứng viên tổng thống.
| Không chỉ hứng chỉ trích từ nội bộ đảng Cộng hòa, ông Trump ngày 17-10 còn bị công kích từ cả phe Dân chủ. Cựu Phó Tổng thống Joe Biden mỉa mai ông Trump không chuẩn bị tốt cho công việc tổng thống, không hiểu biết về cách quản trị. Ông Biden đưa ra hàng loạt ví dụ về các hành động, phát ngôn đáng ngại của ông Trump, đặc biệt là xung đột chính sách với Ngoại trưởng Rex Tillerson về vấn đề Triều Tiên. Trong khi đó, tham dự một diễn đàn ở Seoul (Hàn Quốc) cùng ngày, cựu Ngoại trưởng, cựu ứng viên tổng thống Dân chủ Hillary Clinton cũng chỉ trích chuyện chính phủ ông Trump đe dọa chiến tranh với Triều Tiên là “nguy hiểm và thiển cận”. Ông Trump thời gian gần đây liên tục đe dọa tấn công Triều Tiên và công kích nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. _________________________ 17 vị trí chủ chốt trong Bộ Quốc phòng Mỹ vẫn đang chờ đợi sự chấp thuận của Ủy ban Quân vụ Thượng viện, vốn có chủ tịch là thượng nghị sĩ John McCain. |
