Ngày 9-12, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine có thể sẵn sàng tiến hành bầu cử trong bối cảnh đang xảy ra chiến sự với Nga, nếu nhận được sự hỗ trợ an ninh từ Mỹ và các đối tác châu Âu, theo tờ The Kyiv Independent.
Tuyên bố này được đưa ra ngay sau những bình luận gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cụ thể, trong cuộc phỏng vấn với Politico phát sóng cùng ngày 9-12, khi được hỏi về vấn đề này, ông Trump nhấn mạnh "đã đến lúc" Ukraine tổ chức bầu cử.
Theo nhà lãnh đạo Ukraine, động thái này phụ thuộc vào 3 yếu tố cốt lõi: tình hình an ninh Ukraine trong bối cảnh Nga vẫn liên tục tấn công, khả năng thực hiện quyền bỏ phiếu của binh sĩ ngoài mặt trận và các vấn đề pháp lý liên quan.
“Tôi đang công khai đề nghị rằng Mỹ hãy hỗ trợ chúng tôi. Cùng với các đối tác châu Âu, chúng ta có thể bảo đảm điều kiện an ninh cần thiết để tổ chức bầu cử. Nếu làm được, Ukraine sẽ sẵn sàng tiến hành bầu cử trong 60 đến 90 ngày tới” - ông Zelensky nói, song cho biết ông chưa trao đổi vấn đề này trực tiếp với Washington.
"Cá nhân tôi có đủ ý chí và sự sẵn sàng cho việc này" - ông Zelensky nhấn mạnh.
Phát biểu trên đánh dấu bước chuyển dịch mới trong lập trường của Kiev. Ban đầu, giới chức Ukraine khẳng định bầu cử chỉ diễn ra sau khi kết thúc chiến tranh. Sau đó, ông Zelensky từng bỏ ngỏ khả năng xem xét quyết định này nếu đạt được thỏa thuận ngừng bắn.
Hiện tại, Tổng thống Ukraine đã hối thúc các nhà lập pháp soạn thảo đề xuất nhằm sửa đổi luật bầu cử trong thời gian áp dụng thiết quân luật.
"Tôi đang chờ đợi đề xuất từ các đối tác, mong đợi ý kiến từ các nhà lập pháp của chúng ta, và tôi sẵn sàng bước vào cuộc bầu cử" - ông Zelensky khẳng định.
Theo lịch trình thông thường, lẽ ra Ukraine đã tổ chức bầu cử tổng thống vào tháng 3 hoặc tháng 4-2024, kết thúc nhiệm kỳ 5 năm đầu tiên của ông Zelensky.
Tuy nhiên, Ukraine đã ban bố thiết quân luật sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào ngày 24-2-2022, khiến các cuộc bầu cử tổng thống, quốc hội và địa phương đều bị cấm. Về nguyên tắc, bầu cử chỉ có thể tổ chức sau khi thiết quân luật được bãi bỏ.
Ông Zelensky, người giữ cương vị tổng thống Ukraine từ tháng 5-2019, hồi tháng 9 từng chia sẻ cởi mở về việc sẽ không tái tranh cử sau khi chiến tranh kết thúc.
Về phía dư luận, khảo sát gần đây của Viện Xã hội học Quốc tế Kiev cho thấy chỉ 22% người dân Ukraine ủng hộ bầu cử sau khi có lệnh ngừng bắn và đảm bảo an ninh; trong khi 63% cho rằng nên đợi đến khi chiến tranh hoàn toàn chấm dứt.
Chủ đề bầu cử nóng trở lại do tác động từ phía Mỹ, trong bối cảnh Washington đang thúc đẩy Kiev đàm phán kế hoạch hòa bình nhằm chấm dứt chiến sự. Các cuộc thảo luận quan trọng này diễn ra giữa lúc ông Zelensky đối mặt với nhiều biến động chính trị sau bê bối tham nhũng lớn nhất trong nhiệm kỳ.
