Ngày 16-12, Thường trực Chính phủ họp về tình hình thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Cuộc họp tập trung đánh giá kết quả triển khai sau năm tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời xác định rõ những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả vận hành mô hình mới.
Sớm hoàn thiện cơ sở pháp lý để sắp xếp bộ máy ở địa phương
Phát biểu tại đây, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà đánh giá đến thời điểm này, việc triển khai chính quyền địa phương hai cấp đã cơ bản giải quyết được những vấn đề căn cốt về điều kiện thực hiện.
Hệ thống vận hành nhìn chung thông suốt, đồng bộ, liên thông giữa các cấp chính quyền; những vướng mắc phát sinh trong giai đoạn đầu từng bước được tháo gỡ, tạo chuyển biến tích cực trong thực tiễn.
Theo Phó Thủ tướng, kết quả đạt được cho thấy chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp là đúng đắn, phù hợp với yêu cầu đổi mới tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Thời gian tới, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Đối với các bộ, ngành Trung ương, Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu rà soát, hoàn thiện toàn bộ hệ thống thể chế, chính sách liên quan đến vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Trong đó, bà yêu cầu Bộ Nội vụ phải sớm hoàn thiện nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 150/2025 quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và UBND xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố.
"Đây là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc sắp xếp tổ chức bộ máy ở địa phương, nhất là ở cấp xã" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Kế đó, Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền. Bộ Nội vụ được giao chủ trì, đôn đốc các bộ, ngành hoàn thành việc trả lời, làm rõ 355 nội dung mà địa phương đang phản ánh còn vướng mắc.
"Nội dung nào đã có hướng dẫn nhưng chưa rõ thì phải hướng dẫn cụ thể hơn; nội dung nào còn chồng chéo, bất cập thì phải đề xuất phương án điều chỉnh kịp thời. Các bộ, ngành liên quan phải hoàn thành các nhiệm vụ được giao, bảo đảm dứt điểm trong thời hạn quy định" - Phó Thủ tướng nêu nguyên tắc.
Đáng chú ý, với 10 nhiệm vụ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng, Bộ KH&CN liên quan đến việc điều chỉnh thẩm quyền giữa Trung ương với địa phương hoặc giữa các cấp chính quyền địa phương, Phó Thủ tướng đề nghị khẩn trương xây dựng phương án đề xuất điều chỉnh thẩm quyền, định hướng sửa đổi, bổ sung tại các luật, nghị định và văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.
Rà soát hoàn thiện quy hoạch tỉnh
Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cũng yêu cầu các bộ ngành tiếp tục đôn đốc các địa phương khẩn trương rà soát, hoàn thiện quy hoạch tỉnh, coi đây là cơ sở quan trọng để triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn tới. Bộ Tài chính được giao chủ trì, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm sát yêu cầu thực tiễn.
Các bộ ngành cần tập trung đôn đốc, hướng dẫn việc sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập, trọng tâm là lĩnh vực giáo dục và y tế, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị.
Đồng thời, hướng dẫn thành lập các đơn vị sự nghiệp cung ứng dịch vụ công thiết yếu ở cấp xã, nhất là trong các lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, xây dựng, nhằm bảo đảm cung ứng dịch vụ đa ngành, đa lĩnh vực, đáp ứng nhu cầu của người dân.
Một nội dung quan trọng khác là xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh sau sắp xếp. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính tập trung giải quyết các vấn đề liên quan đến tài sản công dôi dư, mua sắm phương tiện, điều kiện làm việc...
Đối với địa phương, bà Phạm Thị Thanh Trà yêu cầu các địa phương khẩn trương rà soát, hoàn thiện quy hoạch tỉnh; sắp xếp tổ chức bộ máy và bảo đảm đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu vận hành chính quyền địa phương ở cấp xã.
Phó Thủ tướng cho biết Bộ Nội vụ sẽ sớm tham mưu sửa đổi Nghị định 150 để có thể ban hành trước ngày 25-12, từ đó các địa phương có thể căn cứ vào nghị định sửa đổi để sắp xếp các phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã, đồng thời bố trí, tăng cường đội ngũ cán bộ, công chức từ cấp tỉnh về cấp xã.
Cạnh đó, các địa phương tập trung sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công, giải quyết dứt điểm các vấn đề phát sinh liên quan đến tài sản, cơ sở vật chất, lưu trữ hồ sơ.
Về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương chủ động xác định nhu cầu thực tiễn và tổ chức thực hiện. Bộ Nội vụ khẩn trương hoàn thiện Đề án đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức để có thể triển khai từ 1-1-2026.
Một nội dung quan trọng khác, Phó Thủ tướng lưu ý việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính nội bộ gắn với chuyển đổi số. Theo bà, thực tế cho thấy thủ tục hành chính nội bộ ở nhiều địa phương còn phức tạp, trong khi một số địa phương chưa quan tâm đúng mức, nhưng lại kiến nghị Trung ương cải cách thủ tục.
“Những thủ tục đã được phân cấp thì địa phương có quyền chủ động điều chỉnh cho phù hợp, không nên trông chờ, phụ thuộc vào Trung ương” - bà nói, đồng thời nhấn mạnh tinh thần chung là xác định rõ trách nhiệm, thẩm quyền, nâng cao chất lượng và hiệu quả vận hành chính quyền địa phương hai cấp.
Liên quan đến khung số lượng các phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã, Bộ Nội vụ cho hay Nghị định 150 quy định khung số lượng các phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã, gồm ba phòng chuyên môn và trung tâm phục vụ hành chính công.
Tuy nhiên, trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp, nhiều đề xuất, kiến nghị cho rằng cần tăng thêm số lượng phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã để kịp thời giải quyết các thủ tục và phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân.
Trên cơ sở tổng hợp tiêu chí phân loại đơn vị hành chính, dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 150 quy định việc thành lập thêm phòng chuyên môn phải đáp ứng các tiêu chí theo phân loại đơn vị hành chính ở phường, xã loại 1 có trên 35.000 dân và ở đặc khu có trên 35.000 dân.
Các địa phương căn cứ vào tình hình thực tế để xác định số phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã, bảo đảm không vượt quá trung bình 4,5 phòng và tương đương tại một đơn vị hành chính cấp xã.
