Hơn 11 giờ trưa, ngày 10-6 (tức 5-5 âm lịch), bà Hoàng Thị Gái (62 tuổi, ngụ tại TP Đồng Hới) cùng nhiều người dân quanh xóm tất bật hái các loại cây như tía tô, lá ổi, lá khế, lá bạc hà, ngải cứu, cam thảo, mã đề… ở các khu đất gần nhà.
Bà Gái cho biết theo quan niệm dân gian, từ khoảng 11 giờ đến 13 giờ ngày này là thời khắc mà dược tính trong các loại cây cỏ đạt mức cao nhất. Do đó, người dân thường đi hái các loại cây cỏ về băm nhỏ, phơi khô làm thuốc và nước uống, bảo quản cẩn thận để gia đình dùng cho cả năm.
“Năm nào cũng vậy, cứ vào ngày 5-5 âm lịch là Tết diệt sâu bọ (hay còn gọi là Tết Đoan Ngọ), tôi cùng nhiều người dân trong làng xóm lấy các loại lá cây về chặt nhỏ, phơi khô để vừa làm nước uống, vừa để chữa các bệnh như mất ngủ, xương khớp” - bà Gái nói.
Tương tự, không giống với những người thường mua lá mùng 5 tại chợ, bà Bùi Thị Tư (63 tuổi, ngụ tại TP Đồng Hới) thường có thói quen tự tay tìm kiếm những lá mang vị thuốc nam. Bà Tư quan niệm rằng lá uống mùng 5 phải được tự tay đi hái vào giờ Ngọ thì mới linh nghiệm và có nhiều vị thuốc.
“Ngày nay, tục hái các loại lá cây vào đúng giữa trưa ngày mùng 5 âm lịch không còn phổ biến như trước vì có thể dễ dàng mua được ở chợ.
Nhưng nếu đúng theo quan niệm dân gian, phải hái các loại lá cây này vào đúng giờ ngọ mùng 5, phơi khô rồi đem đi nấu nước uống sẽ rất tốt cho sức khoẻ. Ví dụ như: lá đinh lăng uống ngủ được, tăng sức khỏe; lá ngải cứu, mã đề trị nhức mỏi…” - bà Tư nói.
Theo ghi nhận, các loại lá mà người dân nơi đây thu hoạch vào ngày Tết Đoan Ngọ được xem như những vị thuốc nam chữa được nhiều bệnh như: giải cảm, mát gan, trị ngứa, nhức mỏi, xương khớp…
Những loại lá này sau đó sẽ được người dân phơi khô khoảng từ 2-3 ngày rồi đem đi bảo quản, dùng nấu nước uống hàng ngày.
Ngoài ra, Tết Đoan Ngọ cũng là dịp để nhiều gia đình cùng quây quần bên nhau, cùng thưởng thức những món ăn như: thịt vịt, tiết canh, quả chôm chôm, quả mận, bánh tro.. và thực hiện các tục lệ mùng 5 Tết Đoan Ngọ.
Một số hình ảnh PLO ghi nhận người dân hái lá mùng 5 dịp Tết Đoan Ngọ:
