Còn vài tiếng nữa là bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra (ngày 3-11 giờ địa phương). Tới lúc này con đường tiến tới mục tiêu giành được tối thiểu 270 phiếu đại cử tri cần thiết để chiến thắng của hai ứng viên dần rõ ràng.
Trong ngày bầu cử 3-11, động tác đi bỏ phiếu của cử tri Mỹ không phải trực tiếp bầu ra tổng thống mà là gián tiếp. Họ bỏ phiếu bầu cho 538 vị đại cử tri đại diện cho ý chí họ. 40 ngày sau ngày bầu cử 3-11, 538 vị đại cử tri được chọn sẽ trực tiếp bỏ phiếu bầu cho ứng viên tổng thống mà cử tri phổ thông đã gửi gắm thông qua họ.
Xanh át đỏ
Để trở thành tổng thống tiếp theo của Mỹ, ứng viên Cộng hòa – đương kim Tổng thống Donald Trump và ứng viên Dân chủ - cựu Phó Tổng thống Joe Biden phải được ít nhất 270/538 phiếu đại cử tri.
Đài CNN đã đưa ra các con số thống kê và quan sát của mình với cục diện các bang xanh (ủng hộ đảng Dân chủ) và đỏ (ủng hộ đảng Cộng hòa) cũng như ở các bang chiến trường.
Thống kê số phiếu đại cử tri của hai ứng viên Biden và Trump trước giờ bầu cử. Ảnh: từ trang web CNN
Theo thống kê của CNN thì về con số phiếu đại cử tri mà ông Biden “gần như chắc chắn” đạt được tính đến thời điểm này là 203, nằm ở các bang xanh ủng hộ đảng Dân chủ. Con số này ở ông Trump ít hơn nhiều, chỉ 125, nằm ở các bang đỏ ủng hộ đảng Cộng hòa.
Số 210 phiếu đại cử tri còn lại nằm ở các bang chiến trường – nơi chưa chắc chắn sẽ chọn xanh hay chọn đỏ. Có thể nói thắng, thua của hai ứng viên tùy thuộc vào kết quả bỏ phiếu của cử tri phổ thông ở các bang này trong ngày 3-11.
Bản đồ các bang xanh, đỏ, và các bang chiến trường hiện tại. Nguồn: CNN
Con đường giành phiếu đại cử tri của ông Biden rộng và dễ hơn
Giả sử ông Biden bắt đầu với 203 phiếu đại cử tri theo như thăm dò. Nếu cộng thêm số phiếu đại cử tri ở hai bang Nevada (6) và Colorado (9) – những nơi thống kê cho thấy người dân đang tách khỏi chủ trương bảo thủ của ông Trump. Khi đó ông Biden sẽ có 218 phiếu đại cử tri.
Giờ gom các bang có truyền thống nghiêng về phe Dân chủ ở Trung Tây: Minnesota (10), Michigan (16) và Wisconsin (10) về cho ông Biden. Năm 2016 ông Trump thắng ở hai bang Wisconsin, Michigan, và theo sát bà Hillary Clinton ở bang Minnesota, tuy nhiên hiện có quá ít dữ liệu cho thấy ông Trump có khả năng lặp lại điều này vào ngày 3-11. Theo thăm dò của RealClearPolitics, ông Trump hiện vẫn thua ông Biden gần 5% ở bang Minnesota. Như vậy ông Biden có 254 phiếu đại cử tri.
Giờ tính đến bang Pennsylvania (20 phiếu đại cử tri theo phân bổ) của ông Biden. Nếu ông Biden thắng ở bang này, như các thăm dò hiện tại, thì ông sẽ có tổng cộng 274 phiếu đại cử tri, dư để vào Nhà Trắng.
Viễn cảnh này cho phép ông Biden có thể chấp nhận thua ở các bang Florida, Georgia, Texas, Arizona, Iowa và Ohio, mà vẫn đủ phiếu thắng cử.
Như đã nói, đến lúc này có thể thấy ông Biden có nhiều đường vào Nhà Trắng, theo CNN.
Con đường của ông Trump hẹp và gian nan hơn
Còn với ông Trump thì chỉ có một đường đến chiến thắng, theo CNN. Hay nói cách khác ông Trump đang đứng trước con đường khá hẹp để tiến tới con số 270 phiếu đại cử tri cần thiết.
CNN cho rằng không nghi ngờ gì so với ông Biden thì ông Trump đang thất thế hơn. Tuy nhiên cũng không nên đánh giá thấp con đường của ông Trump.
Vẫn có lộ trình bầu cử hợp lý để giúp ông Trump có được con số 270 phiếu đại cử tri cần thiết để ở lại Nhà Trắng. Cụ thể:
Giả sử ông Trump bắt đầu với 125 phiếu đại cử tri như thăm dò, từ các bang đỏ. Sau đó cộng thêm số phiếu đại cử tri phân bổ cho các bang chiến trường có truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa như Texas (38), Georgia (16), Ohio (18) và Arizona (11). Như vậy ông Trump sẽ có 208 phiếu đại cử tri.
Trong gần một thế kỷ qua chưa có ứng viên Cộng hòa nào đắc cử mà không thắng ở bang Florida, và ông Trump cũng vậy, ông nhất thiết phải thắng ở bang này để thu được 29 phiếu đại cử tri. Lúc đó ông sẽ có 237 phiếu đại cử tri.
Trong khi các cuộc thăm dò cho thấy cuộc đua ở các bang Iowa(6) và North Carolina (15) cực kỳ sít sao thì cần nhớ ông Trump đã thắng ở cả hai bang này năm 2016, vì thế thời điểm này ông Trump vẫn được đánh giá trên cơ ông Biden ở hai bang này. Giả sử nếu chiến thắng thêm hai bang này thì ông Trump sẽ có 258 phiếu đại cử tri.
Lúc này, lộ trình đi của ông Trump hướng đến bang Pennsylvania. Đây là bang ông Biden đang được đánh giá cao hơn nhưng cũng là bang ông Trump thắng ngoạn mục năm 2016 và hoàn toàn có cơ hội sẽ làm lại điều này trong kỳ bầu cử năm nay.
Theo thăm dò thì ông Biden đang dẫn trước ở bang này nhưng ông Trump đang theo rất sát. Đánh sập các kết quả thăm dò luôn là khả năng tiềm ẩn của ông Trump, và khả năng này từng được ông thể hiện năm 2016. Nếu ông Trump thắng ở bang Pennsylvania thì ông sẽ có tổng cộng 278 phiếu đại cử tri, và chắc suất ngồi Nhà Trắng một nhiệm kỳ nữa.
Viễn cảnh trên của ông Trump có nhiều từ “nếu” hơn so với viễn cảnh của ông Biden, và để viễn cảnh này xảy ra thì ông Trump cần thể hiện được sự bất ngờ bên trong như ông từng thể hiện bốn năm trước. Tuy nhiên không có gì là không thể xảy ra, dù đó là viễn cảnh khó xảy ra hơn.
| Tính tới đầu ngày 2-11 (giờ Mỹ) đã có 97 triệu cử tri Mỹ đi bỏ phiếu sớm, một con số kỷ lục. Tuy nhiên vẫn còn hàng chục triệu chục cử tri hợp lệ sẽ đi bỏ phiếu vào ngày bầu cử chính thức 3-11. Nếu số cử tri đi bỏ phiếu trong ngày 3-11 tương đương người đã bỏ phiếu sớm thì đây sẽ là kỳ bầu cử tổng thống có số cử tri đi bầu cao nhất trong lịch sử hiện đại, kể từ con số 65,7% cử tri hợp lệ đi bỏ phiếu trong kỳ bầu cử năm 1908 chọn lựa giữa hai ứng viên William Jennings Bryan và William Howard Taft – người chiến thắng. Theo các nhà quan sát thì thắng thua phụ thuộc phần lớn vào số lượng cử tri đi bỏ phiếu. Trong số 97 triệu cử tri đi bỏ phiếu sớm tính tới thời điểm này thì tỉ lệ cử tri ủng hộ đảng Dân chủ đông hơn. Đây là một lợi thế với ông Biden, vì thực tế này sẽ giúp tác động và thu hút các cử tri còn lại bỏ phiếu cho đảng Dân chủ. Phía ông Trump vẫn tự tin rằng bộ phận cử tri ủng hộ đảng Cộng hòa thường sẽ đợi tới ngày 3-11 mới đi bỏ phiếu. Câu hỏi đặt ra là liệu số cử tri ủng hộ Cộng hòa bỏ phiếu có bằng hay nhiều hơn số phiếu mà cử tri ủng hộ đảng Dân chủ đã bỏ trong các cuộc bầu cử sớm và trong ngày 3-11 hay không. |
