Ngày 20-5, lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã chính thức tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai với lập trường cứng rắn là không chấp nhận chính sách “một quốc gia, hai chế độ” của Bắc Kinh, đồng thời kêu gọi đàm phán giữa hai bờ eo biển Đài Loan.
Theo hãng tin Reuters, trong bài phát biểu nhậm chức, bà Thái nhấn mạnh quan hệ Đài Loan - Trung Quốc đã có những bước ngoặt mang tính lịch sử.
“Cả hai bên đều có nhiệm vụ tìm cách cùng tồn tại lâu dài và ngăn chặn gia tăng đối kháng và khác biệt” - bà Thái nói.
Bà nhấn mạnh: “Tôi muốn nhắc lại các từ "hòa bình, bình đẳng, dân chủ và đối thoại". Chúng tôi sẽ không chấp nhận chính sách “một quốc gia, hai chế độ” của Bắc Kinh nhằm hạ giá trị của Đài Loan và làm suy yếu tình trạng hiện tại giữa hai bờ eo biển. Chúng tôi sẽ nhanh chóng có những hành động về vấn đề này”.
Bà Thái Anh Văn trong bài phát biểu sáng 20-5. Ảnh: REUTERS
Bà cho biết sẽ nỗ lực hết sức để duy trì hòa bình và ổn định tại khu vực eo biển Đài Loan. “Chúng tôi sẽ tiếp tục những nỗ lực này và sẵn sàng tham gia đối thoại với Trung Quốc và đóng góp cụ thể hơn cho an ninh khu vực” - bà Thái nói.
Trong bài phát biểu, bà Thái Anh Văn cũng nhấn mạnh Đài Loan sẽ tiếp tục mọi nỗ lực nhằm tham gia vào các tổ chức quốc tế và tăng cường mối quan hệ với các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, theo Reuters.
Đầu tuần này, Đài Loan đã quyết định không tham gia vào Hội nghị Y tế Thế giới (WHA) tại TP Geneva (Thụy Sĩ) với tư cách là quan sát viên. Đài Loan nói rằng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã "nhún nhường" trước sức ép của Trung Quốc mà không mời lãnh thổ này.
Về vấn đề kinh tế, bà Thái cho biết: “Chúng ta cần tiếp tục hành động sớm để cứu trợ và phục hồi kinh tế, và làm bất cứ điều gì cần thiết để duy trì tăng trưởng kinh tế ổn định”.
Bà Thái Anh Văn và cấp phó mới của mình - ông Lại Thanh Đức. Ảnh: REUTERS
Hiện tại, theo Reuters, phía Bắc Kinh chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về bài phát biểu nhậm chức của bà Thái Anh Văn.
Bắc Kinh luôn áp dụng chính sách "một quốc gia, hai chế độ" đối với Đài Loan và xem lãnh thổ này một phần không tách rời, không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thu hồi.
Theo Reuters, Trung Quốc đã dừng cơ chế đàm phán chính thức với Đài Loan sau khi bà Thái giành chiến thắng đầu tiên trong cuộc bầu cử năm 2016.
Mỹ chúc mừng và mong muốn duy trì quan hệ đối tác
Sau khi bà Thái tuyên thệ nhậm chức, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã nhanh chóng gửi lời chúc mừng và ca ngợi bà Thái có “lòng dũng cảm và tầm nhìn để lãnh đạo Đài Loan”, theo Reuters.
"Bà Thái Anh Văn tái đắc cử cho nhiệm kỳ thứ hai cho thấy bà đã giành được sự tôn trọng, ngưỡng mộ và tin tưởng của người dân Đài Loan. Khi chúng ta nhìn về tương lai, tôi tin tưởng rằng với sự lãnh đạo của bà Thái, mối quan hệ đối tác giữa Mỹ với Đài Loan sẽ tiếp tục phát triển” - Ngoại trưởng Pompeo nói trong một tuyên bố.
Cơ quan đối ngoại của Đài Loan cho biết đây là lần đầu tiên một ngoại trưởng Mỹ gửi lời chúc mừng tới lãnh đạo Đài Loan và bày tỏ cảm ơn đến những lời khen tặng mà ông Pompeo dành cho lãnh thổ này.
Mặc dù công nhận chính sách "một Trung Quốc" nhưng Mỹ vẫn ủng hộ việc bán vũ khí và hỗ trợ ngoại giao cho Đài Loan. Việc này cũng dấy lên căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh, theo Reuters.
Hồi tháng 1-2020, bà Thái Anh Văn (thuộc đảng Dân Tiến) đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử trước đối thủ Hàn Quốc Du của Quốc dân đảng. Bà Thái cũng đã từng tuyên bố sẽ có "lập trường cứng rắn" với Bắc Kinh, theo Reuters.