Trả lời phỏng vấn kênh NTV (Nga) ngày 10-4, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho hay Ankara có thể ký một thỏa thuận khác với Moscow về việc chuyển giao hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 do Nga sản xuất nếu Mỹ từ chối cung cấp hệ thống phòng không Patriot cho nước này.
“Nếu Mỹ không muốn bán Patriot cho chúng tôi, ngày mai chúng tôi có thể mua thêm hệ thống S-400 và chúng tôi cũng có thể theo đuổi các hệ thống phòng không khác”, ông Cavusoglu nói.
Hệ thống phòng không S-400 của Nga. Ảnh: SPUTNIK
Ngoại trưởng Cavusoglu cho rằng các nỗ lực của một số quốc gia đe dọa tư cách thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Thổ Nhĩ Kỳ vì thương vụ S-400 với Nga là vô lý. Ông Cavusoglu nhắc lại một đề xuất mà phía Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra với phía Mỹ trong chuyến thăm Washington về thiết lập một tổ công tác kỹ thuật để giải quyết mối bất hòa giữa hai nước xung quanh thỏa thuận S-400. Tuy nhiên, đến nay Ankara vẫn chưa nhận được bất kỳ phản hồi tích cực nào, ông Cavusoglu cho hay.
Trước đó, người phát ngôn Lầu Năm Góc Eric Pahonn nói với hãng tin TASS rằng Bộ Quốc phòng Mỹ không xem xét kế hoạch thành lập một tổ công tác như vậy với Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo người đứng đầu Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara có khả năng tiếp cận các nước khác trên thế giới để ngỏ ý đặt hàng nếu Mỹ nói không với việc giao tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm mới nhất F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ.
“Nếu chúng tôi không thể có F-35, chúng tôi sẽ buộc phải thỏa mãn nhu cầu máy bay chiến đấu của mình ở nơi khác”, ông Cavusoglu nhấn mạnh.
Thông tin các cuộc đàm phán giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga về việc mua hệ thống S-400 lần đầu xuất hiện vào tháng 11-2016. Tháng 9-2017, Moscow xác nhận hợp đồng đã được ký. Ông Erdogan thông báo rằng Ankara đã thanh toán trước hợp đồng.
Thỏa thuận này đã khiến Mỹ nổi giận và trong hơn năm qua đã tìm cách ngăn Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400. Lầu Năm Góc cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 là gây nguy hiểm cho sự tham gia của nước này vào chương trình sản xuất tiêm kích đa nhiệm tiên tiến F-35.
Phát biểu tại một buổi họp báo sau cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 8-4, Tổng thống Erdogan nhấn mạnh quyết định mua hệ thống S-400 từ Nga của Thổ Nhĩ Kỳ là quyền chủ quyền của nước này và không ai có quyền yêu cầu Ankara từ bỏ thương vụ với Nga. Theo kế hoạch, Nga sẽ chuyển giao tổ hợp S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 7-2019.
Dù vậy, theo hãng tin TASS, Tổng thống Erdogan cho hay ông không loại bỏ khả năng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp nhận hệ thống phòng không của Nga sớm hơn so với kế hoạch.
“Chúng tôi nói với các nhà báo rằng ‘đây là thỏa thuận đã hoàn tất, tất cả đã sẵn sàng’. Việc triển khai hệ thống phòng không S-400 theo kế hoạch là vào tháng 7, nhưng có thể sẽ được tiến hành sớm hơn”, trang tin Daily Sabah ngày 9-4 trích lời ông Erdogan.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh: TASS
Trong một diễn biến liên quan, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ và Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ lần nữa cảnh báo trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ nếu Ankara mua S-400, yêu cầu nước này đưa ra lựa chọn.
“Trước cuối năm này, Thổ Nhĩ Kỳ hoặc sẽ có tiêm kích tối tân F-35 trên lãnh thổ hoặc sẽ có hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không S-400 của Nga. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không có cả hai”, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Jim Risch và Jim Inhofe cùng với Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Bob Menendez và Jack Reed cho hay trên một bài báo của tờ The New York Times.
Hơn nữa, các thượng nghị sĩ Mỹ thêm rằng từ bỏ F-35 sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Ankara.
Nội dung bài báo cũng đe dọa phá hủy ngành công nghiệp quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ và ám chỉ quốc gia này có thể bị trục xuất khỏi NATO.
“Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị trừng phạt theo Đạo luật chống lại kẻ thù của Mỹ thông qua trừng phạt (CATSA). Trừng phạt sẽ tác động mạnh đến kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, xáo trộn thị trường quốc tế, hạn chế đầu tư trực tiếp nước ngoài và làm tê liệt ngành hàng không vũ trụ và quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ”, các thượng nghị sĩ Mỹ viết.
