Phát biểu kết luận Diễn đàn quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 vào sáng 20-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: “Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh rất phù hợp với phẩm chất, năng lực của con người Việt Nam - thông minh, có tư duy đổi mới sáng tạo, cần cù, ham học hỏi và có khả năng trưởng thành, lớn mạnh với tinh thần "Thánh Gióng”.
Sau khi nêu bật những thành tựu, sáng kiến và biểu dương sự đóng góp của các bộ, ngành, các doanh nghiệp cho kinh tế số, Thủ tướng đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong phát triển kinh tế số, xã hội số thời gian qua.
Chuyển từ ‘giữ làm của riêng’ sang ‘kết nối, chia sẻ’ dữ liệu
Theo Thủ tướng, thể chế, cơ chế, chính sách về kinh tế số, xã hội số, dữ liệu số chưa đồng bộ, đầy đủ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với các khó khăn, thách thức lớn trong chuyển đổi số, nhất là về tài chính, nhân lực, văn hóa, nhận thức và công nghệ. Bảo đảm an ninh mạng ở nhiều nơi còn chưa được quan tâm đúng mức; lừa đảo trực tuyến, tấn công mạng, lộ lọt thông tin cá nhân vẫn còn diễn biến rất phức tạp.
Sau khi làm rõ nguyên nhân, Thủ tướng nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm quan trọng. Theo đó, người đứng đầu các cấp, các ngành, các cơ quan phải tiên phong, gương mẫu; bám sát đường lối, chính sách của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Tổ chức thực hiện sáng tạo, linh hoạt, phù hợp thực tiễn Việt Nam và thế giới, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, đồng bộ, khoa học, kịp thời, hiệu quả, phân công "6 rõ", phối hợp nhịp nhàng, kiên quyết loại bỏ tư duy cục bộ, "mạnh ai nấy làm" hay đầu tư dàn trải, manh mún; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, là chủ thể và động lực phát triển.
Xác định dữ liệu là "tài nguyên chiến lược" của kỷ nguyên số; thay đổi tư duy từ "giữ làm của riêng" sang "kết nối, chia sẻ để tạo ra giá trị chung, giá trị mới, bảo đảm "đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, liên thông, dùng chung", gắn chặt với bảo đảm an ninh, an toàn và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Phát huy sức mạnh tổng hợp và tạo đồng thuận xã hội; chuyển đổi số là sự nghiệp của toàn dân. Phải huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, biến mỗi người dân thành một "công dân số", mỗi doanh nghiệp thành một "doanh nghiệp số", chung tay xây dựng quốc gia số; huy động nguồn lực nhà nước, nguồn lực tư nhân, nguồn vốn FDI, hợp tác công tư…
Đúng – đủ - sống – sạch…
Trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các chủ thể liên quan cần quán triệt, thực hiện "5 tiên phong", "5 có" và "5 không".
"5 tiên phong" gồm tiên phong trong xây dựng thể chế, tiên phong trong phát triển công nghệ, tiên phong trong xây dựng hạ tầng số, tiên phong trong phát triển cơ sở dữ liệu, tiên phong trong thực hiện trách nhiệm xã hội.
Tinh thần "5 có" gồm: Có hạ tầng số hiện đại, đồng bộ, thông suốt; có dữ liệu "Đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất – liên thông - dùng chung"; có nguồn nhân lực số chất lượng cao và phổ cập kỹ năng số toàn dân; có nhiều doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam phát triển mạnh, hiệu quả; có môi trường số an toàn, văn minh, nhân văn, hiện đại.
Tinh thần "5 không" gồm: Không giấy tờ - không tiền mặt - không địa giới hành chính trong giao dịch; không giới hạn, không có điểm dừng trong phát triển; không tiêu cực, lãng phí, tham nhũng, lợi ích nhóm; không manh mún, cát cứ, khép kín trong vận hành; không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Phải thúc đẩy công dân số, xã hội số
Về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu trước hết, tất cả các chủ thể, các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đều phải thúc đẩy phát triển xã hội số, kinh tế số, công dân số; đẩy mạnh chuyển đổi số ở tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế và thúc đẩy phát triển xã hội số bao trùm, nhân văn.
Về công nghiệp, đẩy mạnh số hóa và tái cấu trúc các ngành công nghiệp, nhất là các ngành công nghiệp nền tảng, mũi nhọn bằng sức mạnh của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Sớm hình thành các "Tổ hợp công nghiệp kỹ thuật số" quy mô lớn, tạo giá trị gia tăng và sức lan tỏa lớn.
Phát triển "Nông nghiệp công nghệ cao - Nông dân số - Nông thôn thông minh". Gắn kết chặt chẽ xây dựng nông thôn mới với phát triển làng, xã kỹ thuật số. Xây dựng các sản phẩm nông nghiệp thương hiệu Việt Nam mới, độc đáo, tiêu chuẩn cao, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi xanh.
Về dịch vụ, thương mại, tập trung xây dựng các hệ sinh thái dịch vụ số thông minh, hiện đại; lấy tài chính, logistics và du lịch làm mũi nhọn đột phá. Kích cầu tiêu dùng trên môi trường số, phát triển mạnh mẽ thương mại điện tử; thanh toán không dùng tiền mặt. Phát động, triển khai hiệu quả chương trình "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam trên không gian số".
Đẩy mạnh chuyển đổi số để ''tối ưu hóa" các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục... với sổ sức khỏe điện tử, học bạ điện tử; cải cách, cắt giảm tối đa thủ tục, hồ sơ hành chính. Xây dựng mạng lưới an sinh xã hội số minh bạch, hiệu quả trên tinh thần "không ai bị bỏ lại phía sau". Đồng thời, kiến tạo các không gian văn hóa số đa dạng, giữ gìn bản sắc, làm giàu thêm đời sống văn hóa, tinh thần và để người dân được hạnh phúc hơn trong kỷ nguyên số.
Trong lĩnh vực môi trường, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để chuyển trạng thái từ bị động, chống đỡ sang chủ động, thích ứng.
Thủ tướng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành liên quan và lưu ý cần nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy, hành động đổi mới sáng tạo, tiếp tục hoàn thiện thể chế, đầu tư cho hạ tầng, đào tạo nhân lực, phối hợp chặt chẽ, bảo đảm an ninh, an toàn công nghệ số, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội trong chuyển đổi số.
