Bệnh nhi NTT (5 tuổi, ngụ tỉnh Long An) nhập BV Nhi đồng Thành phố vì bị té chấn thương đầu và phần mềm, được điều trị bảo tồn. Sau đó bệnh nhi xuất hiện dấu hiệu bệnh thủy đậu như sốt, nổi bóng nước ở mặt - bụng, ngứa.
Có ca nặng, phải truyền tĩnh mạch
Theo BS CKII Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc BV Nhi đồng Thành phố, có thể bệnh nhi ủ bệnh từ lúc đi học, tiếp xúc bên ngoài (thông thường thời gian ủ bệnh của thủy đậu từ 2-3 tuần).
Vì bệnh nhi đang theo dõi chấn thương sọ não, tổn thương phần mềm, nguy cơ nhiễm trùng cao, lại bị thủy đậu nên tình trạng nặng hơn. Bệnh nhi được điều trị tích cực bằng thuốc đặc hiệu, truyền tĩnh mạch, bôi vết thương, điều trị kháng sinh. Sau gần ba tuần, sức khỏe bệnh nhi ổn định, đã xuất viện.
Một bệnh nhi khác chỉ mới 31 ngày tuổi (ngụ Đồng Tháp) mắc thủy đậu nặng, phải nhập BV Nhi đồng 1 trong tình trạng sốt, ho, thở mệt, nổi bóng nước toàn thân.
BS chẩn đoán bệnh nhi bị thủy đậu, điều trị bằng kháng sinh chống bội nhiễm, giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, mặc đồ thoáng mát, nằm phòng cách ly để tránh lây lan. Sau 8 ngày điều trị, sức khỏe của bệnh nhi đã ổn định, nếu tiến triển tốt sẽ sớm xuất viện.
Ca mắc thủy đậu tăng so với đầu năm
BS Tiến cho biết, trong gần 3 tháng đầu năm 2024, BV Nhi đồng Thành phố tiếp nhận khám, điều trị cho 112 ca thủy đậu, trong đó 9 ca nặng phải điều trị nội trú. Số ca thủy đậu bắt đầu nhiều từ tháng 3, trung bình mỗi ngày BV tiếp nhận 5-6 ca, đa số ở thể nhẹ do đã tiêm ngừa.
“Tình hình tiếp nhận, điều trị bệnh thủy đậu tại BV không tăng cao so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, hiện đang là thời điểm bệnh thủy đậu vào mùa (từ tháng 2 đến tháng 6 hằng năm), kèm theo những bệnh truyền nhiễm mùa nắng nóng nên phụ huynh phải hết sức lưu ý” - BS Tiến nói.
Tại khoa Nhiễm - Thần kinh (BV Nhi đồng 1) đang điều trị nội trú hai ca thủy đậu nặng, biến chứng. Mỗi ngày, ngoại trú tiếp nhận 2-3 ca tái khám.
BS CKII Dư Tuấn Quy, Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, cho biết một tháng qua khoa tiếp nhận điều trị gần 20 ca thủy đậu, có tăng so với những tháng đầu năm. Trong đó đa số trẻ còn nhỏ, chưa được tiêm ngừa, bị lây từ người nhà.
Theo BS Quy, trẻ còn quá nhỏ khi mắc thủy đậu sẽ nguy hiểm hơn trẻ lớn vì dễ biến chứng hơn. Các biến chứng có thể gặp như nhiễm trùng da, nhiễm trùng máu, tổn thương đa cơ quan, viêm phổi nhiều hơn… kéo dài thời gian điều trị, tốn kém chi phí.
Đối với trẻ có bệnh nền, suy dinh dưỡng, khi mắc thủy đậu sẽ tiến triển nặng hơn so với trẻ bình thường vì hệ miễn dịch kém hơn.
Dễ nhầm với bệnh mùa nắng
Theo BS Tiến, ở trẻ nhỏ, bệnh thủy đậu thường biểu hiện sốt, hắt hơi, sổ mũi, chán ăn (giống triệu chứng nhiễm khuẩn hô hấp cấp) nên đôi khi bị nhầm lẫn bệnh về đường hô hấp. Sau đó trẻ bắt đầu nổi hồng ban nhỏ, dần thành mụn nước, mọc ở vùng phân bố thần kinh (mặt, ngực, bụng, lưng) gây đau, ngứa.
Trẻ lớn khi mắc thủy đậu có biểu hiện mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, đau khớp, nhức mình, chán ăn (như triệu chứng nhiễm siêu vi). Ở giai đoạn khởi phát, khi có bội nhiễm, trẻ sẽ sốt cao. Sau đó bắt đầu nổi mụn nước, hết lứa này đến lứa khác.
Tổn thương da sẽ phân bố theo hệ thống dây thần kinh, gây đau và ngứa. Khi bệnh trở nặng sẽ gây biến chứng về nhiễm trùng huyết, viêm não, viêm phổi, tổn thương niêm mạc đường tiết niệu,…
Bệnh thủy đậu có thể lây trước khi phát ban hai ngày, cho đến khi mụn nước thủy đậu khô, đóng mài. Nếu mụn nước chứa virus thủy đậu bị bể ra có thể dễ lây lan hơn.
“Hiện đã có vaccine phòng ngừa thủy đậu cho trẻ. Trẻ có thể tiêm ngừa mũi đầu tiên từ 9 đến 12 tháng tuổi tùy theo loại vaccine. Nếu có điều kiện, nên tiêm mũi thứ 2 giúp tăng cường miễn dịch” - BS Tiến khuyến cáo.
BS Quy chia sẻ thêm, mùa nắng nóng, nhiều phụ huynh dễ nhầm lẫn dấu hiệu của thủy đậu với dị ứng da, rôm sảy. Tuy nhiên, rôm sảy nổi mẩn đỏ, còn thủy đậu nổi hồng ban, bóng nước.
“Nếu thấy trẻ sốt, nổi bóng nước nhiều hơn, không phải chỉ là các mẩn đỏ, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ngoài tiêm ngừa cho trẻ em, người lớn cũng nên tiêm ngừa thủy đậu để tránh mắc bệnh và lây lan cho trẻ” - BS Quy khuyến cáo.
Dấu hiệu mắc thủy đậu ở người lớn
Phát ban do thủy đậu xuất hiện từ 10-21 ngày sau khi người bệnh tiếp xúc với virus varicella-zoster. Phát ban thường kéo dài khoảng 5-10 ngày. Các triệu chứng tiền triệu có thể xuất hiện từ 1-2 ngày trước khi phát ban trên da bao gồm sốt, ăn không ngon, đau đầu, mệt mỏi và cảm giác không được khỏe.
Khi phát ban thủy đậu xuất hiện sẽ trải qua ba giai đoạn phát triển và thường đi kèm với ngứa và đau rát, gồm: phát ban đỏ bùng phát trong vòng vài ngày; mụn nước xuất thành nhân trên nền ban đỏ trong vòng khoảng một ngày rồi vỡ ra và rỉ dịch; các mụn nước khô lại đóng mài và phải mất vài ngày sau mới lành.
Thủy đậu có thể lây truyền 48 giờ trước khi phát ban và cho đến khi tất cả mụn nước khô đóng mài.
Thủy đậu có thể nghiêm trọng và dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như nhiễm khuẩn da và mô mềm, mất nước, viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng huyết hay hội chứng sốc nhiễm độc. Trong một số trường hợp rất hiếm có thể dẫn đến tử vong.
BS CKII NGUYỄN VŨ HOÀNG - Trưởng khoa Lâm sàng 2 (BV Da liễu TP.HCM)
