Từ ngày 7 đến 9-5, đoàn kiểm tra của Cục Hàng không Việt Nam do ông Đỗ Hồng Cẩm - Phó cục trưởng Cục Hàng không làm trưởng đoàn sẽ chính thức kiểm tra về vấn đề bán vé, kê khai, niêm yết giá vé máy bay của các hãng hàng không Việt Nam (HKVN).
Vì đâu vé máy bay cao bất thường?
Cục Hàng không đánh giá thời gian gần đây nhiều phương tiện thông tin đại chúng, trang mạng xã hội phản ánh thông tin đa chiều về việc giá vé máy bay tăng cao bất thường.
Cơ quan này nhận định từ đầu năm 2024 đến nay, giá vé máy bay trung bình hạng phổ thông trên một số đường bay nội địa (đã bao gồm thuế, phí) của các hãng HKVN đều tăng so với cùng kỳ năm 2023.
Đối với đường bay tấp nập khách nhất cả nước Hà Nội - TP.HCM, giá vé trung bình của Vietnam Airlines (VN) khoảng 2,64 triệu đồng/lượt (tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023), Vietjet Air (VJ) khoảng 1,74 triệu đồng/lượt (tăng 25%), Bamboo Airways (QH) khoảng 2 triệu đồng/lượt (tăng 11%) và Vietravel Airlines (VU) khoảng 1,5 triệu đồng/lượt (tăng 15%).
So với mức giá trần theo quy định hiện hành là 3,4 triệu đồng (chưa bao gồm thuế, phí), mức giá vé trung bình như trên của các hãng chỉ ở mức từ 44,1% (VU) đến 77, 6% (VN).
Cục Hàng không nhận định giá vé nội địa tại Việt Nam tương đương với một số đường bay nội địa (hành trình tương đương) tại các nước Đông Nam Á và thấp hơn đáng kể so với khu vực châu Âu và Bắc Mỹ.
Dù nhận định giá vé máy bay đang tăng cao nhưng nhà chức trách hàng không cho rằng mức giá các hãng đang bán nằm trong khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách theo quy định hiện hành.
Từ đầu năm 2024 đến nay, để tiếp nhận thêm ý kiến phản ánh từ hành khách, Cục Hàng không đã mở hộp thư (phananhgiave@caa.gov.vn) để tiếp nhận thông tin, tài liệu xác thực khách hàng phải mua vé máy bay giá cao so với quy định.
Về lý do giá vé tăng, Cục Hàng không đưa ra một số nhận định như giá vé máy bay của các hãng bay Việt tăng trong xu hướng chung của thế giới do chịu tác động bởi các nguyên nhân giá nhiên liệu tăng cao, chênh lệch tỉ giá...
Ngoài ra, việc triệu hồi động cơ của nhà sản xuất Pratt&Whitney (PW) đã tác động đến việc giảm đội tàu bay khai thác trên thế giới. Việc tiếp nhận máy bay mới và chi phí bảo dưỡng máy bay dừng khai thác tăng, giá thuê máy bay tăng cao, tình hình cung cầu vận tải hàng không... cũng đều là nguyên nhân tác động đến giá vé.
Thuế, phí cao nhưng phí dịch vụ sân bay không cao
Những tháng đầu năm 2024, các hãng hàng không lần lượt báo mức lãi khủng lên đến hàng chục ngàn tỉ đồng. Tân binh Vietravel Airlines với ba máy bay cũng báo lãi liên tục trong 3 tháng đầu năm với hơn 10 tỉ đồng.
Trao đổi với PV, đại diện hãng vé máy bay cấp 1 tại TP.HCM liệt kê có khoảng 20 khoản (phụ thu nhiên liệu, bảo hiểm, soi chiếu an ninh, dịch vụ hành lý...) liên quan đến vé máy bay.
Theo đó, khi giá vé đẩy lên cao, các loại thuế phí cũng sẽ tăng theo. Đơn cử như vé khứ hồi TP.HCM-Hà Nội hạng phổ thông tiết kiệm khoảng 2,3 triệu đồng/vé nhưng cộng thêm các thuế, phí thì khách phải thực trả khoảng 3,6 triệu đồng.
Ba tháng đầu năm 2024, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) đạt doanh thu hợp nhất gần 28.270 tỉ đồng, tăng trên 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là mức doanh thu một quý cao nhất kể từ khi Vietnam Airlines chuyển mô hình thành công ty cổ phần từ năm 2015.
Tương tự, hãng hàng không giá rẻ Vietjet cũng ghi nhận những tháng đầu năm lãi hợp nhất gần 540 tỉ đồng khi doanh thu vận chuyển hàng không tăng 38% so với cùng kỳ, lên 17.765 tỉ đồng.
Theo một chuyên gia giao thông, kết quả kinh doanh của các hãng bay thời gian qua cho thấy một nghịch lý là giá vé máy bay vượt sức mua của người dân, từ đó khiến ngành du lịch chao đảo, nhưng các hãng bay đang lãi lớn.
VIẾT LONG
Có ý kiến cho rằng các hãng bay tuy báo lãi khủng nhưng vẫn... than, phải chăng vì chi phí dịch vụ tại các sân bay quá cao?
Trả lời thắc mắc này, đại diện Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) – nhà khai thác 22 sân bay, cho rằng trong cơ cấu giá vé máy bay chỉ có hai mục các hãng hàng không thu hộ ACV là phục vụ hành khách (PSC) và bảo đảm an ninh hành khách, hành lý (PSSC).
Ví dụ đường bay Hà Nội – TP.HCM thì phần thu của ACV là 120.000 đồng/khách, phục vụ hành khách là 100.000 đồng, bảo đảm an ninh hành khách và hành lý là 20.000 đồng. Còn chặng bay TP.HCM-Côn Đảo phần thu của ACV là 80.000 đồng/khách cho hai dịch vụ PSC và PSSC. Như vậy, so với cơ cấu vé máy bay khoản chi phí này khá thấp.
Ngoài ra, dịch vụ các cảng hàng không do nhà nước quy định khung giá. Đây là dịch vụ ACV đang thu hộ nhà nước và thực hiện có sự theo dõi, hạch toán kế toán.
Về dịch vụ kỹ thuật thương mại mặt đất tại các cảng hàng không, trừ bốn cảng hàng không cấp 1 là Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng và Cam Ranh, các sân bay còn lại ACV cung cấp dịch vụ phục vụ kỹ thuật thương mại mặt đất cho các hãng bay và thu tiền theo chuyến bay.
Số tiền thu từ dịch vụ này chia đều cho hành khách đi máy bay trên máy bay A320/321 là khoảng 30.000 đồng/khách. Riêng các sân bay cấp 1 có hệ thống công ty dịch vụ đa dạng hơn với nhiều đơn vị cùng hoạt động.
Phải minh bạch giá vé máy bay
Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu Vụ Vận tải và Cục Hàng không Việt Nam kiểm tra, rà soát tình trạng giá vé máy bay nội địa tăng cao. Trường hợp phát hiện bất thường, cục được yêu cầu kịp thời xử lý ngay vi phạm theo thẩm quyền, báo cáo về Bộ trước ngày 10-5.
Bộ GTVT chỉ đạo tăng cường công tác quản lý nhà nước, kiểm soát chặt chẽ giá vé máy bay, góp phần bình ổn giá, đảm bảo hài hòa các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Đồng thời, yêu cầu Cục Hàng không Việt Nam khẩn trương rà soát, kiểm tra ngay công tác bán vé, thực hiện kê khai, niêm yết giá, công khai, minh bạch thông tin về giá vé máy bay của các hãng hàng không.
