Chiều 6-11, HĐND TP.HCM tổ chức buổi giám sát với UBND TP.HCM và Sở Y tế TP.HCM về tình hình triển khai củng cố “Nâng cao năng lực y tế cơ sở - chăm sóc sức khỏe toàn dân”.
1.024 nhân viên y tế cơ sở nghỉ việc
Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết trong năm 2021, 2022 và 10 tháng đầu năm 2023, có 688 nhân viên y tế ở các bệnh viện (BV) quận/huyện nghỉ việc. Cũng trong thời gian này, có 366 nhân viên y tế ở các trung tâm y tế quận/huyện và TP Thủ Đức nghỉ việc. Như vậy trong thời gian trên, có 1.024 nhân viên y tế cấp BV quận, huyện, TP Thủ Đức và các trung tâm y tế nghỉ việc.
“Nguyên nhân chủ yếu do nhân viên y tế áp lực công việc, sức khỏe suy giảm sau dịch COVID-19. Ngoài ra, mức thu nhập thấp hay nhà xa cũng là một phần nguyên nhân khiến các nhân viên này thôi việc” - ông Châu chia sẻ.
Theo ông Châu, làn sóng nghỉ việc của nhân viên y tế, đặc biệt là y tế cơ sở thời gian qua đã ảnh hưởng nhiều đến hoạt động y tế dự phòng. Nhân lực của hệ thống y tế cộng đồng, kể cả mạng lưới cộng tác viên hiện tại mỏng và yếu. Hiện việc tuyển dụng nhân viên về các trạm y tế rất khó khăn.
Cần phối hợp giữa ngành y tế với chính quyền địa phương
Để nâng cao năng lực y tế cơ sở, việc phát huy hiệu quả vai trò và phối hợp nhịp nhàng giữa ngành y tế với chính quyền địa phương là rất quan trọng. Hiện nay, hệ thống y tế cơ sở đã bàn giao về cho địa phương, do đó vai trò của địa phương lại càng quan trọng hơn. Cùng với sự nỗ lực của ngành y tế, sự quản lý của địa phương sẽ góp phần nâng cao năng lực y tế cơ sở.
Ông DƯƠNG ANH ĐỨC, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM
“Chế độ chính sách đãi ngộ hiện chưa thỏa đáng, chưa tạo ra sự khác biệt lớn để khuyến khích cán bộ y tế có năng lực về tuyến y tế cơ sở. Nhiều cộng tác viên sức khỏe bỏ việc do không được hưởng chế độ phụ cấp. Nhiều nhân viên y tế phải làm thêm công việc ngoài đơn vị để tăng thu nhập, đảm bảo cuộc sống” - phó giám đốc Sở Y tế nói.
Kiến nghị tăng lương, nhà công vụ…
Phó giám đốc Sở Y tế cho rằng thời gian tới cần nghiên cứu chính sách tăng thu nhập cho nhân viên y tế phù hợp với đặc điểm của TP.HCM. Bên cạnh đó, cần có chính sách về đào tạo nhân viên y tế cơ sở nhằm đảm bảo cơ hội phát triển nghề nghiệp giữa các đơn vị tuyến cơ sở và tuyến trên.
Ngoài ra, cần có chính sách giải quyết vấn đề nhà ở công vụ cho nhân viên y tế đi hỗ trợ luân phiên tại các vùng xa…
Ông Châu cũng đề xuất Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định về chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập. Đặc biệt kiến nghị Chính phủ tiếp tục duy trì mức phụ cấp ưu đãi 100% đối với nhân viên y tế tại y tế cơ sở từ năm 2024 trở về sau.
“Cần quan tâm nâng mức phụ cấp ưu đãi nghề đối với viên chức thực hiện các công việc không trực tiếp làm chuyên môn y tế tại cơ sở y tế, tránh sự chênh lệch quá lớn giữa các nhóm đối tượng trong cùng một đơn vị. Cạnh đó, sớm có quy định việc bác sĩ, điều dưỡng… có nghĩa vụ làm việc có thời hạn tại tuyến y tế cơ sở” - ông Châu kiến nghị.
Cần giải pháp lâu dài
PGS-TS-BS Hoàng Thị Diễm Tuyết, Giám đốc BV Hùng Vương, cho rằng cần có giải pháp lâu dài để thu hút nguồn nhân lực về công tác tại tuyến y tế cơ sở. Tuy nhiên, chỉ riêng ngành y tế sẽ không làm được mà cần có sự hỗ trợ, quan tâm nhiều hơn của UBND TP.HCM.
“Vấn đề giữ chân nhân viên y tế cơ sở là bài toán khó khăn. Có thể thấy hơn 10 năm qua, BV Hùng Vương mỗi tuần đều đưa nhân viên y tế xuống hỗ trợ huyện Cần Giờ khám phụ khoa và đào tạo nhân viên y tế để khám. Tuy nhiên, đáng buồn là đào tạo xong thì nhân viên hết lứa này đến lứa khác liên tục nghỉ việc, huyện không có nhân sự, như “bắt cóc bỏ dĩa”” - BS Tuyết chia sẻ.
Theo BS Tuyết, hầu hết nhân viên y tế đều thích về công tác tại các BV lớn, BV chuyên khoa vì thu nhập cao, có nhiều cơ hội học tập nâng cao tay nghề.
“Vì thế, cần có chính sách rõ ràng về đào tạo nâng cao tay nghề cho nhân viên y tế cơ sở để tạo niềm tin giúp BS trẻ mới ra trường cũng sẵn sàng phục vụ tại đây. Đặc biệt là có chính sách hỗ trợ nghiên cứu khoa học, tạo điều kiện cho BS tuyến cơ sở có cơ hội đạt được danh hiệu, thành tích dễ dàng hơn” - BS Tuyết kiến nghị.
Đào tạo bác sĩ thực hành tổng quát cho y tế cơ sở
Trên thế giới, nhân lực BS công tác tốt nhất ở tuyến y tế cơ sở là BS thực hành tổng quát. Nhưng ở Việt Nam, hiện chính sách đào tạo nhân lực cho y tế cơ sở chưa rõ ràng.
BS mới ra trường thực hành 12 tháng tổng quát là BS lý tưởng nhất để công tác tại y tế cơ sở. Ngành y tế TP sẽ kiến nghị để có chính sách đào tạo nguồn nhân lực BS thực hành tổng quát này.
Ông TĂNG CHÍ THƯỢNG, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM
