Ngày 2-6, ngay sau phiên tòa xét xử Minh “sâm” cùng các đồng phạm kết thúc, nhiều ý kiến cho rằng khi lực lượng công an bắt đường dây tội phạm này, nó giống một cơn “địa chấn” tại đất Kinh Bắc; nhưng khi phiên xử diễn ra, nó chỉ còn là một “cơn sóng” nhỏ.
Trao đổi về vấn đề này, chủ tọa Phạm Minh Tuyên (Chánh án TAND tỉnh Bắc Ninh) nói: “Bản án đã phân tích, tội đến đâu xử đến đó, chúng tôi không quan tâm đến quy mô hay gì đó mà chỉ căn cứ vào hồ sơ...”.
Cuộc vây bắt quy mô lớn
Tháng 5-2012, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm ma túy (C47) Bộ Công an phát hiện một số người ở khu vực Đông Ngàn, Phù Khê (thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh) mua bán trái phép ma túy, trong đó có nhân viên của Công ty TNHH Đại An do Nguyễn Ngọc Minh (tức Minh “sâm”) làm giám đốc. Cũng trong thời gian này, Công an tỉnh Bắc Ninh và Cục Cảnh sát hình sự (C45) cũng phát hiện Minh “sâm” có nhiều biểu hiện vi phạm pháp luật.
Ngày 13-8-2014, sau nhiều tháng ròng rã điều tra, Bộ Công an quyết định thu “mẻ lưới” đối với đường dây tội phạm này. Theo đó, hàng trăm chiến sĩ cảnh sát được huy động thực hiện nhiệm vụ.
Chiều cùng ngày, các trinh sát ập vào bắt quả tang Nguyễn Huy Hoàng đang có hành vi cưỡng đoạt 1,2 triệu đồng của tài xế một ô tô tải vận chuyển gỗ. Tiếp đó, dựa trên lời khai của đối tượng và các tài liệu thu thập được, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã đồng loạt thực hiện lệnh bắt khẩn cấp đối với các đối tượng còn lại.
Minh “sâm” (ở giữa, hàng đầu) cùng các bị cáo tại tòa. Ảnh: TP
Thu được súng, lựu đạn
Khám xét khẩn cấp trụ sở chính và văn phòng giao dịch của Công ty TNHH Đại An và Công ty TNHH Thành Hưng, cơ quan chức năng thu giữ một quả lựu đạn, một súng ngắn K54, một súng ngắn K59, hai súng Somblex, hai súng bắn đạn hoa cải, bảy ô tô loại đắt tiền trị giá nhiều chục tỉ đồng, hai cây gỗ sưa trị giá hàng chục tỉ đồng, một lượng lớn tiền mặt và ngoại tệ...
Khi Minh “sâm” cùng đồng bọn bị bắt, vụ án đã tạo nên một cơn “địa chấn” tại xứ Kinh Bắc cũng như dư luận. Nó quy mô không chỉ bởi số lượng trinh sát được huy động mà còn do các đối tượng bị bắt đều có “số má”. Trong đó Minh “sâm” nổi lên như một ông trùm trong giới buôn gỗ, còn Nguyễn Thành Hưng (Hưng “sóc”, cộng sự đắc lực của Minh) vốn là một dân xã hội có bề dày “thành tích”.
Kết luận điều tra của CQĐT Bộ Công an cho thấy từ tháng 6-2012 đến tháng 8-2014, Minh “sâm” cùng đồng phạm đã thu lợi bất chính 5,3 tỉ đồng, trong đó cưỡng đoạt tài sản là 459 triệu đồng của hàng trăm lượt người. Đáng chú ý, Minh “sâm” có tiềm lực kinh tế, có nhiều mối quan hệ với quan chức. Minh “sâm” cùng đồng phạm có thể thực hiện hành vi phạm tội trong một thời gian dài là do có sự buông lỏng trong quản lý của các ngành, các cấp sở tại và chính quyền địa phương, thậm chí có sự tiếp tay của chính quyền cơ sở và một số cá nhân thuộc một số cơ quan chức năng của địa phương.
Mức án cao nhất là 24 tháng tù
Phiên tòa xét xử Minh “sâm” cùng đồng phạm diễn ra từ ngày 1-6 tại TAND tỉnh Bắc Ninh, đích thân ông Phạm Minh Tuyên, Chánh án TAND tỉnh Bắc Ninh, ngồi ghế chủ tọa. Sau hơn một ngày xét xử, HĐXX khẳng định có đủ cơ sở kết luận các bị cáo phạm tội cưỡng đoạt tài sản và tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng.
Chủ tọa phiên tòa cho biết các bị hại trong vụ án đều cho rằng việc nộp phí mà Minh “sâm” đặt ra là không hợp lý, song vì sợ ảnh hưởng đến công việc làm ăn, sợ Minh “sâm” nên đã tự nguyện nộp tiền; họ cũng không chứng minh được việc mình bị ép buộc hoặc đe dọa.
HĐXX nhận định Minh “sâm” là người có vai trò chính, đã chỉ huy, phân công các bị cáo khác đứng ra thu phí. Mặc dù không có tài liệu chứng minh Minh đã chỉ đạo đe dọa, cưỡng ép các chủ xe nhưng thủ đoạn tự ý thu phí khi chưa được cấp phép, không phát thẻ ra vào chợ nếu không nộp phí... đã gây khó khăn cho các chủ gỗ. Đây là thủ đoạn khiến một phần nào các chủ gỗ bị ép buộc mặc dù họ không muốn đóng. Hành vi của bị cáo là ý thức coi thường chứ không phải nhận thức pháp luật kém.
Tuy nhiên, xét về động cơ, mục đích, bị cáo thu phí với mong muốn thu hồi vốn nhanh, không có mục đích khác nên cần xem xét. Xét về nhân thân, mặc dù bị cáo đã phạm tội nhiều lần nhưng đã được xóa án tích, coi như chưa bị kết án, do đó không nên đánh giá bị cáo có nhân thân xấu. Ngoài ra, bị cáo đã khai báo thành khẩn, có nhiều công lao với địa phương, nhiều lần nhận bằng khen... nên cần coi đây là các tình tiết giảm nhẹ đặc biệt.
Vì những lẽ trên, tòa tuyên Nguyễn Ngọc Minh 24 tháng tù, các bị cáo còn lại từ 15 tháng tù treo đến 18 tháng 13 ngày tù, cùng về tội cưỡng đoạt tài sản. Riêng bị cáo Quách Văn Lộc bị phạt 18 tháng sáu ngày tù về tội tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng.
