Trong bài viết độc quyền công bố tối 27-5, báo Sydney Morning Herald (Úc) cho biết Trung Quốc đã di chuyển vũ khí đến các đảo nhân tạo được bồi đắp trái phép trên biển Đông.
Báo dẫn nguồn từ các quan chức Úc ghi nhận các loại vũ khí được chuyển đến có thể bao gồm radar, súng phòng không và Trung Quốc đã sẵn sàng tiến hành các chuyến bay trinh sát.
Trước đó, chiều 27-5, Thư ký Bộ Quốc phòng Úc Dennis Richardson phát biểu hoạt động “khai phá” chưa từng có của Trung Quốc đã đặt ra câu hỏi về ý đồ quân sự và sẽ dẫn đến rủi ro do tính toán sai lầm. Ông nhận định với tốc độ và quy mô cải tạo đất của Trung Quốc trên các rạn san hô đang tranh chấp và các thực thể khác, mọi người có quyền nghi ngờ về động cơ và mục đích thực sự của Bắc Kinh.
Ông cũng đồng thời lưu ý đến sức mạnh và tiềm năng to lớn của hải quân Trung Quốc: “Với quy mô và quá trình hiện đại hóa quân sự, nếu Trung Quốc sử dụng các cơ sở mới xây dựng trên đảo khai hoang trái phép cho mục đích quân sự thì điều đó cần phải được quan tâm đặc biệt”.
Ông lưu ý Sách Trắng về chiến lược quốc phòng của Úc sắp được công bố cần phải ưu tiên nêu lên giải pháp cho các lo ngại đến từ Trung Quốc.
Lo ngại tình hình an ninh ở biển Đông, hải quân Mỹ tập trận với quân đội Philippines vào cuối tháng 4 vừa qua. Ảnh: AP
Báo Sydney Morning Herald nhận định phát biểu nêu trên của Thư ký Bộ Quốc phòng Dennis Richardson được cho là chi tiết và thẳng thắn nhất từ một quan chức cao cấp Úc từ khi Trung Quốc ngang nhiên xây dựng cơ sở hạ tầng trên khu vực tranh chấp ở biển Đông.
Báo ghi nhận quan điểm của ông Dennis Richardson phản ánh mối quan tâm ngày càng tăng của Úc trước khả năng Trung Quốc có thể sử dụng các cơ sở mới xây dựng trên các đảo nhân tạo làm nền tảng để triển khai sức mạnh quân sự và thực thi các yêu sách lãnh thổ trên vùng biển rộng lớn, trong đó bao gồm một số tuyến đường biển quan trọng nhất đối với Úc. Hôm trước đó, Đại sứ Trung Quốc tại Úc Mã Triều Húc đã phát biểu trên báo TheWest Australian (Úc) về vấn đề Trung Quốc cải tạo đất trái phép ở biển Đông.
Ông này khăng khăng cho rằng Bắc Kinh sẽ “quyết tâm sắt đá bảo vệ chủ quyền” và huênh hoang nêu cái gọi là “chủ quyền không thể tranh cãi của Trung Quốc đối với các đảo trong vùng biển tranh chấp”. Ông còn ngang ngược cho rằng Trung Quốc là nước đầu tiên phát hiện và phát triển các đảo từ triều đại nhà Hán giữa năm 23 và năm 220 sau Công nguyên.
Báo TheWest Australian nhận định Đại sứ Mã Triều Húc đã gạt sang một bên quan điểm của Úc rằng các nước tranh chấp ở biển Đông nên giữ thái độ ôn hòa nhằm giải quyết tranh chấp theo luật pháp quốc tế. Ngoại trưởng Úc Julie Bishop đã kêu gọi cần thận trọng và tiến tới đàm phán về vấn đề tranh chấp lãnh thổ. Bà cũng kêu gọi Trung Quốc không lập vùng nhận dạng phòng không trên quần đảo Trường Sa.
| Ý đồ quân sự thực sự của Trung Quốc vẫn bí ẩn Ngày 26-5 (giờ địa phương), người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest tuyên bố Tổng thống Obama đánh giá tình hình an ninh biển Đông rất quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ và kinh tế toàn cầu. Ông cho biết Mỹ sẽ tiếp tục phối hợp với các nước châu Á-Thái Bình Dương để bảo đảm tự do hàng hải ở khu vực này. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jeff Rathke từ chối bình luận về Sách Trắng Chiến lược quân sự Trung Quốc nhưng nói Washington kêu gọi Bắc Kinh “sử dụng khả năng quân sự theo hướng bảo vệ hòa bình và ổn định ở châu Á-Thái Bình Dương”. Đại tá Steve Warren, người phát ngôn Lầu Năm Góc, ghi nhận Trung Quốc đã báo trước về Sách Trắng cho Bộ Quốc phòng Mỹ từ gần một năm trước. Trong khi đó, báo Wall Street Journal dẫn lời một quan chức quốc phòng giấu tên nói với các nhà báo tháp tùng bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đến Hawaii ngày 27-5: “Chẳng có gì bất ngờ cho chúng tôi từ Sách Trắng mới nhất này. Các đường lối nêu trong tài liệu này là các đường lối chúng tôi đã theo dõi từ vài năm qua”. Quan chức này nói sự kiện lần đầu tiên Trung Quốc công bố chiến lược quân sự (hải quân sẽ mở rộng hoạt động từ bờ biển Trung Quốc ra biển xa) là dấu hiệu tích cực cho thấy Bắc Kinh thể hiện minh bạch có mức độ như Mỹ kêu gọi. Tuy nhiên, ông nói vì Trung Quốc tiếp tục xây đảo nhân tạo ở biển Đông nên các ý đồ quân sự thực sự của Trung Quốc tiếp tục bí ẩn. Ông ghi nhận: “Chúng tôi tin rằng vẫn còn nhiều không gian để phía Trung Quốc minh bạch hơn về vấn đề này”. Ông cho biết từ lâu hải quân Trung Quốc đã hoạt động xa bờ như chống hải tặc ở vịnh Aden. Theo báo Wall Street Journal, khi Tổng thống Obama thăm Bắc Kinh hồi năm ngoái, Trung-Mỹ đã đồng ý vài biện pháp xây dựng lòng tin. Bắc Kinh đã báo trước với Mỹ sẽ công bố Sách Trắng. Hồi đầu tháng 5 Mỹ cũng đã báo với Trung Quốc Lầu Năm Góc sẽ công bố phân tích riêng về sức mạnh quân sự Trung Quốc. Quan chức Mỹ nêu trên nhận xét: “Chúng tôi xem đây là một cách bổ sung cho các biện pháp xây dựng lòng tin”. Sách Trắng được cho sẽ là chủ đề chính để Trung Quốc nói chuyện ở hội nghị an ninh Đối thoại Shangri-La ở Singapore vào cuối tuần này. ANH THAO Có lý do chính đáng để nghi ngờ mục đích Trung Quốc cải tạo đất xây đảo nhân tạo. Rõ ràng không phải cho mục đích du lịch. Thư ký Bộ Quốc phòng Úc DENNIS RICHARDSON Chúng tôi không hoàn toàn phụ thuộc vào một quốc gia khác. Philippines biết xem xét những gì mình có… Giá trị Philippines có được không chỉ từ Mỹ mà còn có sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế trong tranh chấp biển Đông với Trung Quốc. Phó phát ngôn của Tổng thống Philippines ABIGAIL VALTE |
