Ung thư vú ở nam giới hiếm gặp hơn ung thư vú ở nữ giới (thường gặp nhất ở độ tuổi 50-60, trễ hơn 10 năm so với ung thư vú ở phụ nữ) nhưng lại nguy hiểm hơn. Bởi tuyến vú của nam không phát triển nên tốc độ tế bào ung thư xâm lấn vào gan, phổi, xương diễn ra rất nhanh.
Thật ra, bệnh dễ phát hiện ở giai đoạn sớm hơn đối với nữ. Triệu chứng điển hình của bệnh là có một cục cứng ở dưới quầng vú, đôi khi nằm ở 1/4 trên ngoài của vú, sờ vào thấy đau. Tuy nhiên, quý ông không coi đây là “của trời cho” nên thường chẳng màng đến những bất thường này. Hầu như chẳng quý ông nào tầm soát vú trong các cuộc kiểm tra định kỳ. Đến khi xảy ra các triệu chứng co rút đầu núm vú, loét da vùng vú, xâm lấn da hay dính khắn vào thành ngực, kèm theo hạch nách… thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn trễ. Tệ hơn, bệnh có thể di căn đến xương, gan, não, phổi…
Điều trị ung thư vú ở nam giới trong giai đoạn sớm cũng giống như những nguyên tắc của ung thư vú ở phụ nữ.
Những hình ảnh ung thư vú ở nam giới. Ảnh trái: Tổn thương xâm lấn da, giai đoạn bốn.
Ảnh phải: Tổn thương co rút núm vú, giai đoạn ba.
Phẫu thuật: Phương thức điều trị khi bướu còn khu trú tại chỗ là đoạn nhũ tận gốc biến đổi, không tái tạo hay bảo tồn. Đây là điểm khác biệt hoàn toàn với ung thư vú trong giai đoạn sớm ở phụ nữ, do nam giới rất ít mô tuyến vú và bướu thường nằm ở vị trí trung tâm.
Xạ trị: Đối với ung thư vú ở phụ nữ đã có di căn hạch, xạ trị sau mổ vào thành ngực mang lại lợi ích sống còn. Trên thực tế, xạ trị rất cần thiết cho bệnh nhân nam vì tần suất bị xâm lấn núm vú và da trên vú ở nam giới là rất cao, đặc biệt là những bệnh nhân nam có trên bốn hạch nách di căn, hay bướu đã tiến xa tại chỗ.
Hóa trị: Trong ung thư vú ở phụ nữ đã có rất nhiều các dữ liệu thống kê cho thấy ích lợi và cải thiện về kết quả điều trị. Ngược lại, trong ung thư vú ở nam giới thì các thử nghiệm lâm sàng lại quá ít. Tuy nhiên, hóa trị được khuyến cáo nên áp dụng cho tất cả bệnh nhân có hạch nách đã bị di căn bất chấp kích thước bướu là bao nhiêu.
| Ung thư vú ở nam giới đôi khi có thể nhầm lẫn với một số bệnh cũng xảy ra tại đây như nữ hóa tuyến vú, áp-xe vú, tổn thương di căn đến vú và những bướu nguyên phát khác không phải ung thư vú. Khác với ung thư vú, nữ hóa tuyến vú thường làm tuyến vú hai bên to và có tính đối xứng, giới hạn không rõ ràng, không xâm lấn thành ngực, không có hạch nách kèm theo. |
Ung thư vú ở đấng mày râu có diễn tiến rầm rộ và có tiên lượng xấu hơn nhiều so với ung thư vú ở phụ nữ. Tỉ lệ sống còn toàn bộ thấp hơn ở những bệnh nhân lớn tuổi và bệnh ở giai đoạn tiến xa. Độ tuổi mắc bệnh, giai đoạn bệnh tại thời điểm chẩn đoán và tình trạng di căn hạch bạch huyết là những yếu tố tiên lượng quan trọng.
Phần lớn không có yếu tố nguy cơ rõ ràng. Một vài trường hợp liên quan đến nội tiết tố, có tiền sử bệnh lý ở tinh hoàn, tiền sử gia đình có người bị ung thư vú, đã được xạ trị vào vùng ngực trước đó hay do những tai nạn của chất phóng xạ. Ngoài ra, những người hút thuốc, béo phì, tiểu đường, lạm dụng rượu bia… cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Vì vậy, một lối sống khoa học cùng với việc khám sức khỏe định kỳ không loại trừ “vòng một” là chìa khóa giúp tầm soát và phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.
| Mày râu cũng bị ung thư vú Ông VH (Vĩnh Long) không thể tin vào tai mình khi nghe bác sĩ nói mình bị ung thư vú! Còn vợ ông cứ hỏi đi hỏi lại liệu bác sĩ có nhầm không nhưng vô ích, bệnh đã bước sang giai đoạn hai. Bà không thể hiểu nổi tại sao chồng mình đang khỏe mạnh lại mắc phải căn bệnh “từ trên trời rơi xuống” này. Ông H. cho biết trước đó nửa năm, trong khi tắm rửa ông sờ thấy một cục u nổi cộm cộm dưới quầng vú nhưng chỉ nghĩ là bệnh ngoài da nên không chạy chữa. Một tháng trở lại đây, ông thấy núm vú co rút và nổi hạch ở nách nên mới đi khám thì nhận được hung tin. 56 tuổi, đương đầu với không ít bệnh tật nhưng chưa bao giờ ông LK (Bình Dương) nghe đến bệnh ung thư vú ở nam giới, vậy mà chính ông lại mắc phải. Ông không thể ngờ cái cục u nhỏ như viên kẹo trên quầng vú của mình vài tháng trước lại là thủ phạm khiến ngực ông bị lở loét và đau nhức. Tệ hại hơn, đến lúc phát hiện thì bệnh đã bước sang giai đoạn cuối và khối u đã di căn vào gan, khả năng sống còn rất thấp. Tại Mỹ, hằng năm có khoảng 1.990 ca ung thư vú ở nam giới mới được chẩn đoán và có 450 ca tử vong, chiếm 0,5% tỉ lệ tử vong do ung thư hằng năm ở nam giới. Trái lại, tại Tanzania và Trung Phi, tỉ lệ trên là 6%. Thống kê cũng cho thấy tại Mỹ, tỉ lệ ung thư vú ở phụ nữ và nam giới là 100:1 ở người da trắng và 70:1 ở người da đen. Tại Việt Nam chưa có một thống kê đầy đủ nào về căn bệnh này. Tuy nhiên, riêng Bệnh viện Ung bướu TP.HCM trung bình mỗi năm cũng tiếp nhận 6-7 ca ung thư vú ở nam giới, hầu hết đều nhập viện ở giai đoạn hai, ba của bệnh. YÊN THẢO . Ung thư vú chỉ xảy ra ở một bên? + Sai. Ung thư vú có thể cùng một lúc ở hai bên, tuy nhiên tỉ lệ này ở nam thấp hơn so với ung thư vú ở phụ nữ (1,9% so với 4,3%). . Nếu xạ trị sau khi phẫu thuật thì khối u không tái phát và tỉ lệ sống còn cao hơn? + Xạ trị sau mổ ung thư vú ở nam giới cho thấy có làm giảm tái phát tại chỗ chứ không phải không tái phát. Tuy nhiên, không có nghiên cứu nào cho thấy xạ trị kéo dài thời gian sống còn. Nguy cơ ung thư vú thứ hai ở nam giới cao gấp 30 lần, trong khi nguy cơ này ở phụ nữ chỉ 2-4 lần. Nguy cơ này cao hơn ở những người bị ung thư vú đầu tiên dưới 50 tuổi. . Điều trị bằng nội tiết tố sẽ ảnh hưởng đến giới tính? + Sai. Nhiều người lo lắng điều trị bằng nội tiết tố sẽ làm giảm nam tính nhưng thực tế không có chuyện ảnh hưởng tới giới tính. |
Bác sĩ BÙI CHÍ VIẾT (Trưởng khoa Ngoại 2, BV Ung bướu TP.HCM)
