Theo lịch xét xử, hôm nay (1-8), TAND tỉnh Trà Vinh mở phiên tòa sơ thẩm xử vụ kiện hành chính giữa bà Trì Thị Hương (thị trấn Trà Cú, huyện Trà Cú, Trà Vinh) với chủ tịch UBND tỉnh này. Lý do bà Hương kiện là vì chủ tịch UBND tỉnh này đã ban hành quyết định giải quyết khiếu nại về tranh chấp đất đai mà bà cho rằng trái thẩm quyền, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của bà.
Cấp huyện giải quyết hướng này
Theo hồ sơ khởi kiện, bà Trì Thị Hương trình bày ông nội của bà là ông Trì Nghét có sở thổ trạch diện tích khoảng 9.620 m2 từ năm 1926, tại thị trấn Trà Cú, huyện Trà Cú, Trà Vinh. Từ năm 2000, chính quyền địa phương huyện Trà Cú và tỉnh Trà Vinh chia nhỏ phần đất thổ trạch này ra và lần lượt cấp giấy đỏ cho tám hộ khác với diện tích gần 1.600 m2. Trong đó có ba hộ do UBND tỉnh cấp và năm hộ do huyện cấp.
Sau khi bà Hương khiếu nại, UBND huyện Trà Cú có ba công văn trả lời cho bà. Trong đó, các công văn xác định nguồn gốc đất và quá trình sử dụng đất của tám hộ đang tranh chấp từ trước năm 1930 đến trước năm 1960 đều nằm trong thửa đất có tổng diện tích đất khoảng chín công của ông Trì Nghét.
Ngày 13-5-2014, UBND huyện Trà Cú ra hai quyết định (số 932 và 933) thu hồi, hủy bỏ hai giấy đỏ đã cấp cho hai hộ do việc cấp giấy trái với khoản 4 Điều 50 Luật Đất đai.
Bà Trì Thị Hương, người khởi kiện hành chính chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh ra tòa. Ảnh: VĨNH BÌNH
Cấp tỉnh giải quyết hướng kia
Bà Hương tiếp tục kiến nghị đến UBND tỉnh Trà Vinh và UBND huyện Trà Cú yêu cầu hủy bỏ và thu hồi giấy đỏ của sáu hộ còn lại. Ngày 20-11-2014, UBND tỉnh Trà Vinh có công văn (số 3793/UBND-NC) cho rằng nguồn gốc đất này không phải đất của ông Trì Nghét mà là của ông Trì Thông. Việc cấp giấy đỏ cho sáu hộ trên là phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai, không phải thu hồi. Đồng thời công văn này nói “nếu bà Trì Thị Hương có yêu cầu tranh chấp quyền sử dụng đất đối với sáu hộ dân nêu trên thì thực hiện quyền khởi kiện tại TAND theo quy định…”.
Sau đó bà Hương tiếp tục khiếu nại. Đến ngày 11-6-2015, UBND tỉnh Trà Vinh ra quyết định (số 964/QĐ-UBND) về việc giải quyết khiếu nại của bà Hương, nội dung khẳng định nguồn gốc diện tích đất khoảng 9.620 m2 là của ông Trì Thông, không thuộc sở quyền sử dụng của ông Trì Nghét (ông nội bà Hương). Quyết định này giữ nguyên Công văn số 3793/UBND-NC và bác đơn khiếu nại của bà Hương.
Bà Hương cho rằng UBND tỉnh Trà Vinh ra Quyết định số 964 giải quyết khiếu nại của bà là sai thẩm quyền, trái với quy định tại khoản 1 Điều 203 Luật Đất đai năm 2003 nên bà kiện chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh ra tòa. Bà nói: “Chủ tịch UBND tỉnh đã đá lộn sân khi đứng ra giải quyết tranh chấp đất thay cho tòa án”.
Viện dẫn bản án từ thời Pháp nhưng không có
Bà Hương cho biết gia đình bà có hai sở đất diện tích 1,8 ha, trong đó diện tích sở thổ trạch 9.620 m2 và sở ruộng là 8.480 m2 (tổng diện tích thửa đất là 18.100 m2). Nguồn gốc đất này ông Trì Nghét (ông nội của bà) mua của bà Nguyễn Thị Lương vào năm 1926, tại làng Thanh Xuyên, quận Trà Cú (nay là thị trấn Trà Cú, huyện Trà Cú, Trà Vinh).
Giao dịch mua bán này được thể hiện trong tờ bán đất do chính quyền thuộc Pháp ký ngày 26-11-1926. Từ khi mua đất, ông nội bà trực canh và cất nhà ở trên đất này cho đến khi ông qua đời, mộ phần của ông được chôn cất tại thửa đất nói trên. Sau đó, ông Trì Cui (cha bà Hương) cùng bà trực canh và sinh sống tại đây cho đến hôm nay.
Theo Công văn 3793/UBND-NC (cơ sở để UBND tỉnh ra Quyết định 964 bị kiện nói trên) thì: “Qua xét tờ tương phân năm 1928 thì quận trưởng Bắc Trang đã hủy việc mua bán giữa ông Trì Nghét với bà Nguyễn Thị Lương, phần đất này được phân chia cho con cháu ông Trì Thông. Nội dung này được thể hiện trong Bản án số 326 ngày 1-6-1928 của tòa án của chính phủ Pháp ban hành…”. Trong Quyết định 964 bị kiện, nội dung vừa đề cập cũng được UBND tỉnh lập lại.
Bà Hương cho biết thời điểm năm 1928 ông Trì Nghét đã qua đời, lấy đâu ra việc ông nội bà giao dịch mua bán với bà Lương. Bà Hương yêu cầu cung cấp Bản án số 326 ngày 1-6-1928 mà phía UBND tỉnh Trà Vinh viện dẫn trong Quyết định 964. Ngày 10-8-2016, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Trà Cú có văn bản trả lời cho bà Hương là không thể cung cấp bản án này do hiện tại không có lưu trữ tại chi nhánh.
Tương tự, trong công văn ngày 16-8-2016, văn phòng UBND tỉnh thừa lệnh chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh trả lời cho bà Hương cũng nhìn nhận “không có Bản án số 326 ngày 1-6-1928 của tòa án Pháp và nội dung Bản án số 326 trên chỉ được thể hiện trong tờ tương phân năm 1928, chứ không có bản án riêng”.
