Hôm qua (4-10), Công an quận 1, TP.HCM tiến hành thực nghiệm điều tra hiện trường vụ án xâm phạm chỗ ở của người khác tại nhà 29 Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Đa Kao, quận 1. Được biết động thái trên của công an quận là nhằm hoàn chỉnh hồ sơ để chuyển lên Công an TP.HCM tiếp tục điều tra.
Trước đó, khi vào cuộc, Công an quận 1 đã có những quyết định tố tụng cụ thể như khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam ba tháng để điều tra hành vi trên theo khoản 2 Điều 158 BLHS. Hai bị can là Nguyễn Hải Nam (thẩm phán, phó chánh án TAND quận 4) và Lâm Hoàng Tùng (giảng viên Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát tại TP.HCM).
Công an quận 1 tiến hành thực nghiệm hiện trường ngày 4-10. Ảnh: HY
Trước diễn biến này, các chuyên gia về tố tụng hình sự có sự tranh cãi về thẩm quyền điều tra vụ án. Cụ thể, cơ quan Công an quận 1 có quyền khởi tố vụ án. Nhưng cơ quan này biết trường hợp này thuộc thẩm quyền điều tra của Công an TP.HCM nhưng vẫn khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam và trong các quyết định trên ghi rõ nghề nghiệp là thẩm phán là thực hiện hoạt động điều tra không đúng thẩm quyền.
Một kiểm sát viên (KSV) cao cấp tại TP.HCM (đề nghị không ghi tên vì vụ án đang trong quá trình điều tra ngay tại địa bàn) không đồng tình với quan điểm này. Theo ông, việc Công an quận 1 khởi tố và bắt giam hai bị can trên là phù hợp. Tuy nhiên, Công an quận 1 sẽ chuyển hồ sơ lên Công an TP.HCM để ra kết luận điều tra trước khi chuyển sang VKS phê chuẩn truy tố hay không.
Theo KSV này, các bước tố tụng vừa qua của cơ quan Công an quận 1 là đúng quy định tố tụng. Sau khi vụ án sẽ được chuyển lên Công an TP.HCM, đơn vị này tiếp tục các bước điều tra khác rồi ra kết luận.
Thực tiễn này cũng giống như trường hợp các vụ án cướp giật mà nạn nhân là người nước ngoài. CQĐT quận huyện cũng tiến hành các bước ban đầu sau đó công an tỉnh ra kết luận và truy tố xét xử tại VKS, tòa án cấp tỉnh, TP thuộc trung ương.
Phân tích kỹ, lãnh đạo này dẫn khoản 2 Điều 21 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan CSĐT cấp huyện là tiến hành điều tra vụ án hình sự về các tội phạm quy định tại các chương từ Chương XIV đến Chương XXIV của BLHS khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp huyện, trừ các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của CQĐT VKSND Tối cao và Cơ quan ANĐT của Công an nhân dân.
Đồng thời chiếu theo BLTTHS, ngay khoản 1 Điều 268, quy định về thẩm quyền TAND cấp huyện và Tòa án quân sự (TAQS) khu vực xét xử sơ thẩm không loại trừ trường hợp bị cáo là thẩm phán, KSV, điều tra viên, cán bộ lãnh đạo chủ chốt huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương...
Đến điểm c, khoản 2 điều luật này, có trường hợp TAND cấp tỉnh và TAQS cấp quân khu xét xử sơ thẩm "những vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp huyện và TAQS khu vực nhưng có nhiều tình tiết phức tạp khó đánh giá, thống nhất về tính chất vụ án hoặc liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành. Vụ án mà bị cáo là thẩm phán, KSV, điều tra viên, cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, người có chức sắc trong tôn giáo hoặc có uy tín cao trong dân tộc ít người".
Như vậy, việc điều tra ban đầu thuộc cơ quan cấp quận, huyện là đúng. Sau đó, như đã phân tích, cơ quan tố tụng sẽ tiến hành các bước tố tụng tiếp theo.
| Trước đó, có ý kiến ngược lại cho là CQĐT cấp quận, huyện không thẩm quyền điều tra vụ án mà bị can là ĐTV, KSV, thẩm phán. Cụ thể, khoản 1, 2 Điều 21 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan CSĐT cấp huyện. 1. Tổ chức công tác trực ban hình sự, tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; phân loại và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền giải quyết của mình hoặc chuyển ngay đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. 2. Tiến hành điều tra vụ án hình sự về các tội phạm quy định tại các chương từ Chương XIV đến Chương XXIV của BLHS khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của TAND cấp huyện, trừ các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của CQĐT VKSND Tối cao và Cơ quan ANĐT của Công an nhân dân. |
