Ngày 30-5, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã mở phiên tòa phúc thẩm lưu động tại TAND tỉnh Đắk Lắk để xét xử bị cáo Nguyễn Quý Hợi về tội giết người. Trái với phiên phúc thẩm lần đầu, lần này tòa đã tuyên Hợi phạm tội giết người và phạt bị cáo này 12 năm tù.
Đây là vụ án gây nhiều tranh cãi giữa các cơ quan tố tụng và chuyên gia pháp luật với hai quan điểm đối lập: Một bên nói bị cáo phạm tội giết người, bên kia bảo không. Bào chữa cho bị cáo lần này có ba luật sư (LS), đó là LS Phạm Văn Nghị (bào chữa chỉ định) và hai LS bào chữa miễn phí gồm LS Phạm Công Hùng (nguyên Thẩm phán TAND Tối cao tại TP.HCM) và LS Đặng Văn Pháo (nguyên Chánh án Tòa án Quân sự khu vực 2, Quân khu 5).
“Không trực tiếp gây ra cái chết cho nạn nhân”
Ban đầu, Hợi bị Công an huyện Ea H’leo khởi tố về tội gây rối trật tự công cộng. Sau đó, vụ án được chuyển lên cơ quan tố tụng cấp tỉnh và Hợi bị khởi tố, truy tố về tội giết người. Tháng 5-2014, TAND tỉnh Đắk Lắk xử sơ thẩm, phạt Hợi 12 năm tù về tội giết người.
Tháng 9-2014, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng nhận định TAND tỉnh Đắk Lắk xử Hợi giết người là không đúng. Theo tòa này, xét về hành vi, hậu quả và mối quan hệ nhân quả thì Hợi không trực tiếp gây ra cái chết đối với ông Thanh nên không phạm tội giết người mà có thể bị điều tra về một tội khác (nếu có). Từ đó, tòa hủy án sơ thẩm, giao hồ sơ cho cấp sơ thẩm điều tra lại.
Sau đó liên ngành công an - VKSND - TAND tỉnh Đắk Lắk có văn bản kiến nghị TAND Tối cao hủy bản án phúc thẩm để Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng xét xử lại.
Bản án phúc thẩm này đã bị kháng nghị giám đốc thẩm. Tháng 12-2015, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã chấp nhận kháng nghị, hủy án phúc thẩm, giao hồ sơ cho TAND Cấp cao tại Đà Nẵng để xử phúc thẩm lại.
Bị cáo Nguyễn Quý Hợi cho rằng mình không mong muốn nạn nhân bị tử vong. Ảnh: N.NGA
“Bị cáo không mong muốn nạn nhân chết”
Tại phiên tòa phúc thẩm lần hai ngày 30-5, bị cáo cho rằng xe máy bị cáo dùng để đuổi nạn nhân không có đồng hồ công-tơ-mét, bị cáo cũng chỉ ước chừng là chạy xe với vận tốc khoảng 80 km/giờ. Bị cáo không có ý định tước đoạt mạng sống của nạn nhân mà chỉ có suy nghĩ nếu đuổi được sẽ hỏi lý do vì sao nạn nhân lại chửi bị cáo rồi sau đó mới tính đến chuyện đánh dằn mặt. Từ đó bị cáo không thừa nhận mình phạm tội giết người.
Ba LS bào chữa cho bị cáo đề nghị HĐXX hủy án sơ thẩm. Cụ thể, LS Nghị cho rằng ông Thanh có đủ khả năng và nhận thức việc lấn trái ngay khúc cua là nguy hiểm, trong khi ông hoàn toàn có thể lái xe vào lề đường để kêu cứu. Bị cáo không gây nên tính tất yếu cho cái chết của ông Thanh, không mong muốn nạn nhân chết, xử tội giết người là không phù hợp.
LS Phạm Công Hùng thì nói các bản án sơ thẩm, phúc thẩm và quyết định giám đốc thẩm khẳng định: “Hợi chạy 80 km/giờ thì buộc bị cáo phải biết đó là nguy hiểm”. Tuy nhiên, khẳng định này chưa có cơ sở bởi bị cáo nói xe không có đồng hồ vận tốc, chỉ nói là ước đoán. Nhân chứng có hai lời khai khác nhau, người thì cho rằng bị cáo chạy khoảng 80-90 km/giờ, người thì cho rằng bị cáo chạy khoảng 30 km/giờ. Vậy lời khai nào mới chính xác? Tang vật vụ án là khúc gỗ và chiếc xe máy đều không được thu giữ để làm sáng tỏ vấn đề vụ án.
“Bản án phúc thẩm lần một tôi rất tâm đắc, nguyên nhân gây ra cái chết không phải là bị cáo. Về mặt đường lối hoàn toàn chính xác. Vậy mà tòa tối cao lại đi hủy bản án của tòa phúc thẩm rồi xem xét đưa vào án lệ. Nhưng tôi mong HĐXX không bị lệ thuộc vào bản án của giám đốc thẩm - LS Hùng nhấn mạnh.
Viện đề nghị giảm khung, tòa vẫn tuyên y án
Tại tòa, đại diện VKS cho rằng việc bị cáo truy đuổi ông Thanh dẫn đến ông Thanh bị tử vong là quan hệ nhân quả, không có căn cứ cho thấy đây là gây rối trật tự công cộng. Thế nhưng trong vụ án này, hành vi giết người không có tình tiết ở khoản 1 Điều 93 nên đại diện VKS đề nghị tòa chuyển xuống khoản 2 (nhẹ hơn, có khung hình phạt 7-15 năm tù) là phù hợp. Bởi ở đây có một phần lỗi của bị hại, chứ không phải vô cớ nên không thể cho rằng bị cáo phạm tội có tính chất côn đồ.
Cuối cùng, HĐXX phúc thẩm nhận định hành vi của bị cáo có tính chất côn đồ nên không thể chuyển từ khoản 1 Điều 93 xuống khoản 2 điều luật này như VKS đề nghị. Ngoài ra, theo tòa các vị LS yêu cầu làm rõ thực tế bị cáo đuổi bị hại với vận tốc bao nhiêu là không có căn cứ, cấp sơ thẩm vi phạm thủ tục tố tụng là có nhưng điều này không làm thay đổi bản chất vụ án. Từ đó tòa bác kháng cáo, tuyên y án sơ thẩm, phạt bị cáo 12 năm tù.
Kết thúc phiên tòa, cha của bị cáo cho biết sẽ làm đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm. Còn LS Phạm Công Hùng nói thêm: “HĐXX đã không ghi nhận hết ý kiến của LS khi tranh tụng. HĐXX nhận định bị cáo có lỗi cố ý gián tiếp mà xử bị cáo có tính chất côn đồ là trái với quy định của pháp luật”.
| Tự gây tai nạn giao thông khi đang bị rượt đuổi Như Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh, Hợi (ngụ huyện Ea H’leo, Đắk Lắk) không kết hôn nhưng có con chung với con gái ông Nguyễn Hồng Thanh nên hai người có xích mích. Chiều 22-5-2011, ông Thanh chạy xe máy trên đường thì gặp Hợi đang điều khiển xe máy cày. Ông Thanh chửi Hợi, Hợi chạy máy cày đến để ở chỗ vợ đang bán dưa hấu gần đó, lấy khúc gỗ dài khoảng 80 cm rồi chạy xe máy đuổi theo ông Thanh để đánh. Hợi chạy xe với vận tốc khoảng 80 km/giờ. Do pô xe của Hợi kêu to, ông Thanh phát hiện Hợi đuổi theo phía sau nên hoảng sợ chạy xe với tốc độ nhanh, vừa chạy vừa hô: “Cứu, cứu…”. Đến đoạn đường cong, ông Thanh đâm phải xe máy ngược chiều, tử vong tại chỗ. Từng đề xuất vụ này làm án lệ Quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao về vụ án này từng được TAND Tối cao đề xuất bàn bạc, phát triển thành án lệ. Ngày 19-3 vừa qua, tại hội thảo lấy ý kiến đối với các bản án, quyết định đề xuất lựa chọn để phát triển thành án lệ (diễn ra tại TP.HCM), rất nhiều ý kiến không đồng tình về sự lựa chọn trên. Khi đó, chánh án TAND Tối cao nhấn mạnh: “Các chuyên gia nói cần cân nhắc thì chắc chắn hội đồng sẽ cân nhắc. Ở đây là cái nguồn đưa ra để xem xét, bình luận đi đến phát triển án lệ chứ đây chưa phải là án lệ”. |
