Chiều 5-8, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7, trả lời câu hỏi về tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế xảy ra ở một số bệnh viện, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phân tích có hai yếu tố cần thiết để thực hiện mua sắm thuốc và vật tư y tế tại cơ sở y tế.
Yếu tố thứ nhất, theo ông Tuyên, cần hoàn thiện thể chế với các văn bản liên quan đến mua sắm thuốc và vật tư y tế. Hai là việc tổ chức thực hiện tại cơ sở y tế và các địa phương.
“Nếu thể chế đầy đủ mà các đơn vị, địa phương trong khâu tổ chức còn vấn đề nọ vấn đề kia thì không thể đủ thuốc cho khám chữa bệnh” - ông Tuyên nói.
Thứ trưởng Bộ Y tế thừa nhận có xảy ra tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế, đặc biệt sau giai đoạn đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, ông Tuyên cho rằng việc này chỉ xảy ra ở một số đơn vị trong một số thời điểm nhất định. Và không phải tất cả thuốc đều thiếu mà chỉ thiếu một số loại.
Khẳng định Bộ Y tế đã nhận diện được tình trạng này và đề ra giải pháp khắc phục, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên liệt kê hàng loạt văn bản và dự án luật mà Bộ này đã tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội nhằm tháo gỡ tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế.
Điển hình, năm 2023, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 80 về sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc hết thời hạn đến 31-12-2024. Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng nội dung này cũng được đưa vào Luật Dược sửa đổi, dự kiến thông qua vào kỳ họp tháng 10 tới của Quốc hội. Nếu như vậy sẽ tạo ra bước cải cách rất lớn.
Ngoài ra, Bộ Y tế cũng đã tham mưu, trình Quốc hội thông qua Luật Khám chữa bệnh sửa đổi, trong đó có hai nội dung liên quan thiết bị y tế và mua sắm, đấu thầu.
Thông tin thêm, ông Tuyên cho hay Bộ Y tế cũng đã chủ động ban hành thông tư về danh mục thuốc đầu thầu tập trung, Thông tư 07 quy định về đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập, hướng dẫn từng bước từ xây dựng đến lựa chọn nhà thầu.
“Bộ Y tế đang hoàn thiện Luật Dược và Luật Bảo hiểm Y tế sửa đổi để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp tháng 10. Nếu Luật Dược được thông qua sẽ có 5 chính sách cải cách thủ tục hành chính rất mạnh để đẩy nhanh tiến độ cấp giấy lưu hành thuốc, giúp các cơ sở nhập thuốc và cung ứng cho cơ sở y tế” - theo ông Tuyên.
Thứ trưởng Bộ Y tế cũng chỉ ra 4 điểm mới trong các chính sách được ban hành nhằm tháo gỡ cho tình trạng thiếu thuốc và vật tư y tế.
Một là, cho sử dụng một giấy báo giá (thay vì 3 giấy báo giá như trước) hoặc giấy báo giá cao nhất phù hợp với khả năng tài chính của cơ sở y tế và yêu cầu chuyên môn. Ông Tuyên nhấn mạnh việc mua thiết bị, hóa chất phải có hội đồng của cơ sở y tế đánh giá, đề xuất để tránh tình trạng mua về nhưng không dùng được.
Hai là, được chỉ định thầu trong trường hợp cấp bách để duy trì hoạt động thường xuyên của cơ sở y tế. Tức là nếu đấu thầu không trúng sẽ được chỉ định thầu.
Ba là, quy định cụ thể các trường hợp cấp cứu dịch bệnh được áp dụng chỉ định thầu.
Bốn là, được tùy chọn mua thuốc để mua thêm ngay tối đa 30% khối lượng đã ký hợp đồng trước đó.
“Đó là 4 điểm mới giúp giải quyết tình trạng thiếu thuốc. Song vấn đề là dù thể chế về đấu thầu, mua sắm thuốc đầy đủ nhưng vấn đề chủ yếu lại nằm ở khâu tổ chức thực hiện tại cơ sở. Phải làm sao công khai, minh bạch và không có dấu hiệu tham nhũng, lãng phí trong thực hiện việc này” - ông Tuyên nói.
