Đạo luật mang tên“Luật vì đoàn kết và củng cố nước Mỹ qua cung cấp các công cụ thích đáng để phát hiện và chống khủng bố”(gọi tắt là luật PATRIOT 2001) đã cho phép Cục An ninh quốc gia (NSA) thu thập dữ liệu điện thoại nghe lén.
Chương trình giám sát này của NSA đã bị cựu nhân viên NSA Edward Snowden tiết lộ, sau đó bị chỉ trích gay gắt. Ngày 13-5, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật mới mang tên “Luật Tự do Mỹ” nhằm sửa đổi Điều 215 của luật PATRIOT. Dự luật quy định chương trình thu thập dữ liệu hàng loạt của NSA sẽ còn tiếp tục hiệu lực trong thời gian quá độ sáu tháng, sau đó sẽ được thay thế bằng chương trình theo dõi khác có khoanh vùng đối tượng hơn.
Tổng thống Obama rất ủng hộ dự luật này. Dù vậy, Thượng viện Mỹ đã không thông qua dự luật trước thời điểm luật PATRIOT hết hạn vào ngày 31-5-2015. Reuters đưa tin ngày 31-5, Thượng viện đã bỏ phiếu đề nghị đưa dự luật ra xem xét nhưng chỉ có 17 phiếu thuận còn 77 phiếu chống.
Một số nghị sĩ phản đối nghe lén giám sát công dân. Một số khác muốn tiếp tục thực hiện luật PATRIOT. Nghị sĩ Richard Burr, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thương viện, đổ lỗi cho nghị sĩ Rand Paul (ảnh) là người quyết liệt cản trở. Nhà Trắng đã kêu gọi Thượng viện gác bỏ các động cơ đảng phái và nhanh chóng thông qua dự luật.
Giám đốc CIA John Brennan cảnh báo: “Tôi nghĩ rằng bọn khủng bố đang theo dõi rất sát sao tình hình ở Mỹ”. Các chuyên gia tình báo nhận định ngừng theo dõi thông tin viễn thông vài ngày sẽ không gây hậu quả tức thì đối với an ninh quốc gia Mỹ. Dự kiến Thượng viện sẽ tiếp tục bỏ phiếu trong tuần này.
H.DUY