Cựu thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn được miễn trách nhiệm hình sự vụ Việt Á

Theo kết luận điều tra của Bộ Công an, trong quá trình cấp số đăng ký lưu hành tạm thời và số đăng ký lưu hành chính thức, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương, công khai giá Test xét nghiệm của Công ty Việt Á, tại Bộ Y tế có nhiều sai phạm.

Một số bị can trong vụ Việt Á

Nhiều sai phạm ở Bộ Y tế

Theo kết luận điều tra, các cá nhân liên quan ở Bộ Y tế đã can thiệp, tác động, tham mưu đề xuất để Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức không đúng đối tượng, trái quy định giúp Công ty Việt Á sản xuất, kinh doanh, thu lợi nhuận trái phép.

Bộ Y tế quyết định, thống nhất giá hiệp thương là 470.000 đồng/Test không có căn cứ, nếu giá hiệp thương là tạm tính, không có trong quy định của Luật giá. Khi phát hiện Công ty Việt Á có sai phạm về nguyên vật liệu sản xuất, Bộ Y tế không chỉ đạo xử lý dẫn đến Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng giá hiệp thương để bán cho các đơn vị, địa phương.

Trong đó, ông Nguyễn Trường Sơn, khi còn là Thứ trưởng Bộ Y tế biết test xét nghiệm là sản phẩm thuộc Đề tài nghiên cứu do Bộ KH&CN giao Học viện Quân y chủ trì, là tài sản thuộc sở hữu Nhà nước; các hồ sơ, tài liệu do Công ty Việt Á cung cấp không đầy đủ theo quy định.

Tuy nhiên, do tham mưu của bị can Nguyễn Minh Tuấn - cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký sinh phẩm chẩn đoán Bộ Y tế, ông Sơn vẫn ký Quyết định số 774 cấp số đăng ký lưu hành tạm thời test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Sau đó, vẫn theo tham mưu của ông Tuấn, ông Nguyễn Trường Sơn tiếp tục ký Quyết định số 5071/QĐ-BYT ngày 4-12-2020 cấp số đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Điều này giúp Công ty Việt Á trong việc sử dụng số đăng ký lưu hành để sản xuất, kinh doanh, thu lợi trái phép, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước, tổ chức, cá nhân (toàn bộ số tiền hưởng lợi trái phép của Công ty Việt Á).

Vi phạm vì nguyên nhân kịp thời chống dịch

Tại CQĐT, ông Nguyễn Trường Sơn khai Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế là đơn vị đầu mối cấp sổ đăng ký sinh phẩm chẩn đoán của Bộ Y tế, do ông Trương Quốc Cường, Thứ trưởng Bộ Y tế phụ trách điều hành, chỉ đạo.

Tuy nhiên, việc ký Quyết định cấp số đăng ký lưu hành sinh phẩm chẩn đoán, Bộ trưởng Bộ Y tế phân công ông Nguyễn Trường Sơn thực hiện.

Khi Bộ Y tế tiếp nhận, thẩm định hồ sơ xin cấp số đăng ký lưu hành của Công ty Việt Á, ông Trịnh Thanh Hùng, Vụ Phó KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật Bộ KH&CN, gọi điện cho ông Sơn đề nghị hỗ trợ, giảm thủ tục hành chính như không cần họp Hội đồng nghiệm thu, không cần biên bản nghiệm thu giai đoạn 1.

Trước lời đề nghị này, ông Sơn không đồng ý. Ngoài ra, ông Sơn không nhận được sự chỉ đạo, tác động của cá nhân nào; cũng không chỉ đạo đơn vị, cá nhân nào để tạo điều kiện, giúp đỡ Công ty Việt Á.

Tuy nhiên, ông Sơn thừa nhận, Công ty Việt Á chưa đủ điều kiện để được cấp số đăng ký lưu hành theo quy định và việc ông ký các quyết định cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, lưu hành chính thức test xét nghiệm cho Công ty Việt Á là vi phạm.

Nhưng cựu Thứ trưởng cũng giải trình nguyên nhân ký các quyết định trên là để kịp thời có test xét nghiệm phục vụ phòng, chống dịch và do nhận thức pháp luật hạn chế. Bản thân ông không được giao nhiệm vụ theo dõi về quy trình thẩm định nên chưa tiếp cận hồ sơ xin cấp số đăng ký lưu hành của Công ty Việt Á, không chỉ đạo hay nhận báo cáo nào của Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế.

Vì vậy, ông Sơn không nhận thức được việc Công ty Việt Á không đủ điều kiện cấp số đăng ký lưu hành.

Đối với quyết định cấp số đăng ký lưu hành chính thức, ông Sơn khai khi đó Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký lưu hành sinh phẩm đề xuất và Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế báo cáo đủ điều kiện cấp số đăng ký.

Vì vậy, mặc dù biết một số điều kiện để cấp số lưu hành chính thức chưa được đảm bảo, nhưng do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, khẩn cấp, hơn nữa Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống dịch bệnh chỉ đạo khẩn trương có sinh phẩm phục vụ phòng, chống dịch nên ông Sơn vẫn ký Quyết định cấp số đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Theo lời khai nguyên Thứ trưởng, ông không được hưởng lợi từ Phan Quốc Việt và Công ty Việt Á; không vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác khi ký các quyết định cấp số đăng ký lưu hành test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Hành vi của ông Sơn có dấu hiệu tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Tuy nhiên, CQĐT cho rằng ông Sơn ký quyết định cấp số đăng ký lưu hành không phải là nhiệm vụ thường xuyên. Ông Sơn cũng không thông đồng, thỏa thuận để làm lợi cho Công ty Việt Á, không có động cơ vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác.

Do đó, CQĐT vận dụng điểm c khoản 2, Điều 29 BLHS và điểm b, khoản 3, Điều 5 Nghị quyết 03/2020/NQ-HĐTP để miễn trách nhiệm hình sự. CQĐT không khởi tố điều tra, đề nghị truy tố đối với ông Sơn.

BÙI TRANG