Dịch COVID-19: Vi phạm cách ly có thể bị phạt tù

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu, áp dụng các biện pháp cách ly đối với các trường hợp dương tính hoặc nghi nhiễm là hành động mang tính sống còn đối với những khu vực bị ảnh hưởng. Dù vậy, trên thực tế vẫn còn một số đối tượng cố tình chống đối, không chấp hành các quy định được ban hành. Hiện nay, hệ thống pháp luật của nhiều quốc gia đang có dịch đều có đủ khung pháp lý để xử lý các trường hợp này.

Chống cách ly ở Mỹ, phạt tới 10.000 USD

Theo mục 361 Đạo luật Dịch vụ y tế công cộng, chính quyền liên bang có quyền tiến hành mọi biện pháp cần thiết nhằm ngăn chặn bệnh truyền nhiễm lây lan từ bên ngoài vào nước Mỹ và từ bang này sang bang khác. Đây là cơ sở pháp lý để Washington mở chiến dịch phòng, chống dịch COVID-19.

Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) định nghĩa cách ly là biện pháp cô lập trong thời gian nhất định người có nguy cơ lây nhiễm và theo dõi xem họ có phát bệnh hay không. Trong thời gian cách ly, người bị cách ly sẽ tránh tiếp xúc với môi trường bên ngoài và hạn chế mọi liên lạc. Những trường hợp bị yêu cầu cách ly bao gồm: Người tiếp xúc gần với ca nhiễm COVID-19 mà không làm theo hướng dẫn chăm sóc của CDC, người nhập cảnh vào Mỹ từ tất cả những nước dịch đang lây lan mạnh.

Nếu có dấu hiệu vi phạm, CDC có quyền bắt giữ và tạm giữ đối tượng liên quan theo mục 264 quyển Pháp điển số 42 về phúc lợi và sức khỏe công cộng. Mức phạt cho hành vi này tùy vào quy định cụ thể của từng tiểu bang. Ở cấp độ liên bang, mục 271 quyển Pháp điển số 42 về phúc lợi và sức khỏe công cộng quy định mức phạt tiền không quá 1.000 USD và mức án tù tối đa một năm.

Hiện Wyoming là bang có mức chế tài nặng nhất khi người bị bắt có thể đóng phạt lên tới 10.000 USD và ở tù một năm, theo mục 35-1-240 quyển Pháp điển tiểu bang số 35 về an toàn và sức khỏe công cộng. Trong khi đó, bang Louisiana chỉ quy định mức phạt tiền cao nhất là 100 USD nhưng lại tăng mức án tù tối đa lên hai năm, theo mục 6 quyển Pháp điển tiểu bang số 40 (đã điều chỉnh) về an toàn và sức khỏe cộng đồng.

Ngoài ra, dù hầu hết các bang ở Mỹ đều tự điều chỉnh mức phạt cho phù hợp với điều kiện địa phương, còn khoảng 18% bang chưa có biện pháp chế tài riêng mà áp dụng luôn khung chế tài của pháp điển liên bang, theo nghiên cứu của chuyên san về quản lý và thực hành sức khỏe công cộng (Journal of Public Health Management and Practice).

Một nhóm nhân viên y tế chuẩn bị khử trùng một khu chợ ở thủ đô Seoul, Hàn Quốc ngày 5-2. Ảnh: REUTERS

Singapore siết chặt cách ly người nước ngoài

Ở Singapore, đạo luật về các bệnh truyền nhiễm là cơ sở pháp lý để chính phủ xử lý trường hợp vi phạm lệnh cách ly đang được ban hành. Đối tượng bị áp dụng lệnh cách ly là những người từng tiếp xúc gần với ca dương tính với COVID-19 và người nhập cảnh vào Singapore.

Bất kỳ hành vi nào vi phạm lệnh cách ly như tự rời khỏi khu vực được chỉ định hoặc không trình diện, khai báo với cơ quan chức năng trong thời quan quy định sẽ chịu mức phạt tiền tối đa khoảng 7.000 USD cùng mức phạt tù  tối đa sáu tháng tùy mức độ vi phạm, theo mục 64 của đạo luật nói trên.

Ngoài ra, trường hợp người nước ngoài đang định cư ở Singapore bị phát hiện vi phạm lệnh cách ly sẽ bị tước hoặc bị rút ngắn thời hạn thẻ cư trú, thị thực. Đối với trường hợp người vi phạm là du học sinh sẽ bị đình chỉ tạm thời hoặc cho thôi học tùy mức độ vi phạm.

Hàn Quốc học hỏi từ quá khứ

Sau đợt bùng phát của dịch MERS (Hội chứng suy hô hấp Trung Đông) năm 2015 gây thiệt hại nặng ở Hàn Quốc, nước này đã nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý nhằm hỗ trợ công tác phòng, chống các đợt dịch trong tương lai, dẫn đến hàng loạt đợt điều chỉnh Đạo luật Phòng, chống và kiểm soát bệnh truyền nhiễm.

Ở lần điều chỉnh mới nhất vào ngày 4-3-2020, Quốc hội Hàn Quốc cho phép các cơ quan hành pháp khởi tố hình sự đối với các hành vi chống đối, ngăn cản nỗ lực chống dịch chung. Theo đó, người nào từ chối xét nghiệm COVID-19 sẽ bị phạt tiền tối đa 3.000 USD, theo Điều 80.

Trong khi đó, Điều 79-3 quy định các trường hợp vi phạm lệnh cách ly sẽ bị phạt tiền tối đa 10.000 USD và ngồi tù tới một năm tùy mức độ vi phạm. Đối tượng bị yêu cầu cách ly ở Hàn Quốc là những người từng tiếp xúc gần với ca nhiễm COVID-19 hoặc người từ các vùng có dịch ở châu Âu và Mỹ có ý định lưu trú dài hạn ở Hàn Quốc.