Cần thiết phải tiếp tục dàn xếp ở biển Đông bằng các giải pháp hòa bình.
Sáng 3-10 (giờ địa phương), tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Washington, D.C., Đô đốc John Richardson, tư lệnh hải quân Mỹ, đã nhấn mạnh như trên.
Phát biểu nêu trên được đưa ra nhằm trả lời câu hỏi của báo chí rằng Mỹ có cần triển khai chiến lược quân sự nhằm đáp trả thái độ ứng xử “có vấn đề” của Trung Quốc (TQ) như xây đảo nhân tạo trên biển Đông hay không.
Đô đốc John Richardson giải thích lý do cần phải dàn xếp ở biển Đông vì nên tập trung vào những lợi ích chung cùng chia sẻ giữa Mỹ, TQ và các cường quốc khác trong khu vực.
Ông cho biết: “Liên quan đến những giải pháp hải quân Mỹ có thể mang lại với các đối tác trong khu vực, kể cả TQ, có nhiều lĩnh vực chúng tôi có chung lợi ích… Chúng tôi phải bảo đảm củng cố các lĩnh vực này”.
Ông nói thêm: “Cũng có các lĩnh vực chúng tôi chưa nhất trí, vậy phải làm việc về các bất đồng này để tiến tới dàn xếp... Chúng tôi mong muốn làm theo cách giảm bớt nguy cơ dẫn đến sai lầm trong tính toán”.
Đô đốc John Richardson trên tàu sân bay USS John C. Stennis. Ảnh: HẢI QUÂN MỸ
Ông ghi nhận: “Chúng tôi hy vọng sẽ đạt đến thỏa thuận có thể chấp nhận được cho tất cả tác nhân trong khu vực, kể cả Mỹ, kể cả TQ và tất cả mọi người theo cách thức không bao gồm xung đột”.
Trước phát biểu của Đô đốc John Richardson, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã tuyên bố Mỹ sẽ thực hiện tuần tra chung nhiều hơn với các nước khác ở châu Á-Thái Bình Dương nhằm bảo đảm tôn trọng tự do hàng hải và hàng không.
Trong phát biểu, Đô đốc John Richardson không nhắc đến hành động bồi đắp xây đảo nhân tạo của TQ và phán quyết của Tòa Trọng tài.
Ông kể từ chuyến công tác trên tàu sân bay USS John C. Stennis, ông đã quan sát thấy nhiều cuộc gặp giữa tàu sân bay Mỹ và tàu hải quân các nước khác, trong đó có hải quân TQ, ở Ấn Độ Dương-châu Á-Thái Bình Dương. Ông nhận xét hầu hết các cuộc gặp đều phù hợp Quy tắc ứng xử cho các chạm trán bất ngờ trên biển (CUES) năm 2014.
Trang web The Washington Free Beacon nhận định hiện nay chính quyền của Tổng thống Obama bị chỉ trích đã không đáp trả hành động của TQ trên biển Đông.
Trong buổi trao đổi với các nghị sĩ Hạ viện hồi tháng trước, các chuyên gia nghiên cứu về châu Á và luật hàng hải đã chủ trương sử dụng cùng lúc giải pháp quân sự và giải pháp ngoại giao để ngăn chặn TQ.
TS James Kraska, giáo sư luật quốc tế tại Trường Chiến tranh hải quân Mỹ, đã chỉ trích chính phủ Mỹ không công khai nói TQ đã đưa ra yêu sách bất hợp pháp ở biển Đông.
Ông đề nghị: “Chúng ta phải nói công khai các vấn đề. Phải bắt đầu bằng cách sử dụng từ ngữ để chỉ các yêu sách của TQ. Chính phủ Mỹ gọi đó là yêu sách quá đáng. Tôi cho rằng đó không phải là yêu sách quá đáng mà là yêu sách bất hợp pháp. Chúng ta phải tránh sử dụng uyển ngữ như vậy”.
Ông cũng chỉ trích Lầu Năm Góc đưa tàu đến gần các thực thể tranh chấp để thực hiện quyền đi qua vô hại vì làm gì có vùng biển hợp pháp quanh các thực thể hay đảo nhân tạo TQ đòi chủ quyền.
| Đô đốc John Richardson khẳng định hải quân Mỹ tiếp tục duy trì sự hiện diện trên biển Đông và tiếp tục cải thiện các nguyên tắc ứng xử căn cứ các nguyên tắc và chuẩn mực để giải quyết các tranh chấp theo cách hòa bình. Ông cũng nhấn mạnh cần phải duy trì đối thoại với Đô đốc Ngô Thắng Lợi, tư lệnh hải quân TQ, trong trường hợp xung đột xảy ra và phải xuống thang nhanh chóng. ________________________________ Chắc chắn chúng tôi không muốn tiến hành xung đột một cách cố ý nhưng chúng tôi cũng mong muốn bảo đảm rằng chúng tôi sẽ không tiến hành xung đột xuất phát từ sai lầm trong tính toán hay nhầm lẫn. Đô đốc JOHN RICHARDSON |
