Ngày 10-12, TAND quận 5 đã xử sơ thẩm, tuyên phạt Mai Văn Câm bốn năm tù về tội cố ý gây thương tích. Điều đặc biệt trong vụ án này là cả bị cáo và người bị hại đều là người câm điếc.
Xô xát trên bàn nhậu
Theo hồ sơ, chiều 5-4, bị cáo Câm cùng năm người bạn (tất cả đều là người câm điếc) ngồi lai rai ở quận 8. Uống hết hai lít rượu, cả nhóm rủ nhau đến hồ bơi Tản Đà (quận 5) nhậu tiếp.
Khi chuẩn bị ra về, Câm đã “cãi cọ” với một người bạn về việc hùn nhau trả tiền ăn nhậu. Thấy vậy, một người trong nhóm chạy vào can và dùng tay đẩy trúng đầu Câm. Tức giận, Câm chạy đến lấy một dụng cụ đa năng để sẵn trong cốp xe, trong đó có một con dao xếp, bỏ vào túi quần rồi lẳng lặng đi tới đâm thẳng vào bụng nạn nhân. Câm tiếp tục đuổi theo nạn nhân một đoạn nhưng khi thấy nạn nhân ngã xuống đường, Câm liền lên xe chạy thoát. Trên đường đi, Câm đã vứt bỏ hung khí gây án.
Bà Trần Thị Ngời đang phiên dịch cho bị cáo tại phiên xử. Ảnh: THANH LƯU
Theo kết quả giám định pháp y, nạn nhân bị thương tật 33% vĩnh viễn. Hai tháng sau, Câm bị khởi tố, bắt tạm giam về tội cố ý gây thương tích theo khoản 3 Điều 104 BLHS. Một người phiên dịch đã được mời để lấy lời khai của các bên trong suốt quá trình tố tụng. Một luật sư cũng được chỉ định để bảo vệ quyền lợi cho bị cáo trước tòa.
Phiên tòa nhiều khoảng lặng
Tại phiên tòa, do cả bị cáo và nạn nhân đều câm điếc nên hội đồng xét xử, kiểm sát viên, luật sư phải truyền đạt ý kiến cho người phiên dịch. Sau đó người phiên dịch truyền đạt lại cho bị cáo bằng ngôn ngữ cơ thể hoặc theo trình tự ngược lại. Vì vậy, tuy hành vi của bị cáo đã rõ nhưng phiên xử diễn ra rất chậm. Phòng xử nhiều lần rơi vào im lặng khi bị cáo, nạn nhân và người phiên dịch “nói chuyện” với nhau.
Trước tòa, bị cáo thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Tuy nhiên, khi phải đối mặt với những thuật ngữ pháp lý và những câu hỏi khó truyền đạt, bị cáo không hiểu nên không trả lời được. Phía người bị hại có vẻ dễ dàng hơn vì có chị ruột, cũng là người đại diện hợp pháp đi theo.
Trong phần luận tội, đại diện VKS cho rằng tuy có nhược điểm về thể chất nhưng bị cáo hoàn toàn đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự. VKS đã đề nghị phạt bị cáo từ năm đến sáu năm tù.
Bào chữa, luật sư của bị cáo cho rằng nên áp dụng thêm một số tình tiết giảm nhẹ khác cho bị cáo. Theo luật sư, bị cáo là người câm điếc bẩm sinh, không được đi học, không biết chữ nên nhận thức rất hạn chế và rất lạc hậu.
Bác bỏ, VKS nói tuy câm điếc bẩm sinh nhưng bị cáo sống ở TP từ nhỏ nên không thể nói bị cáo lạc hậu. Thêm nữa, khi cầm dao đâm người, nhận thức về hành vi phạm tội của bị cáo rất rõ ràng.
Quan điểm của VKS cũng được tòa đồng tình. Tòa chỉ ghi nhận những tình tiết giảm nhẹ khác như phạm tội lần đầu, khai báo thành khẩn, đã bồi thường thiệt hại, nạn nhân cũng xin giảm nhẹ hình phạt và tuyên án như trên.
Năng lực của bị cáo đến đâu?
Trao đổi sau phiên tòa, thẩm phán chủ tọa Lê Quang Phong, Phó Chánh án TAND quận 5, cho rằng đây là một vụ án khá đặc biệt nên tòa đã phải cân nhắc rất kỹ.
Theo thẩm phán Phong, về mặt xã hội, có thể coi bị cáo là người tàn tật nhưng về mặt tố tụng hình sự thì không. Có thể nhận thức pháp luật của bị cáo bị hạn chế nhưng đây lại không phải là trường hợp bị bệnh (về thần kinh) làm hạn chế. Khi xét xử, tòa chỉ có thể coi đây là trường hợp có nhược điểm về thể chất để giảm nhẹ một phần hình phạt.
Tuy nhiên, pháp luật lại chưa có hướng dẫn cụ thể nhược điểm về thể chất là như thế nào. Việc đưa những đối tượng này vào trường hợp có nhược điểm về thể chất cũng chưa được quy định rõ. Vì thế, thẩm phán Phong đề xuất nên có chính sách pháp luật cụ thể hơn đối với những người tàn tật nói chung và người câm điếc bẩm sinh nói riêng, nhất là trong tố tụng hình sự. Điều này sẽ đảm bảo được quyền, lợi ích hợp pháp cũng như thể hiện được chính sách nhân đạo với họ.
| Bà Trần Thị Ngời, Hiệu trưởng Trường Khuyết tật thính giác Hy Vọng 1, người phiên dịch tại phiên tòa: Cần thêm quy định nhân đạo hơn Hàng chục năm qua, tôi đã tham gia rất nhiều vụ án hình sự có liên quan đến người điếc. Tôi nghĩ phải có những quy định nhân đạo hơn đối với những trường hợp này. Tôi không rành về luật pháp nhưng nếu cứ căng ra xét xử họ như những người bình thường thì tôi thấy có gì đó không ổn lắm. Những học trò của tôi đều được ăn học đàng hoàng nhưng nhận thức vẫn còn rất hạn chế nữa là những người không được đi học. Cứ mỗi lần ra tòa như thế này, tôi lại thấy buồn và day dứt lắm. |
THANH LƯU
