Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển công bố ba phương án đề xuất cho kỳ thi Quốc gia 2015 - Ảnh: Nguyễn Khánh
Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển, kỳ thi nhằm xét công nhận tốt nghiệp THPT, là căn cứ để các cơ sở giáo dục ĐH, giáo dục nghề nghiệp sử dụng trong tuyển sinh. Qua đó, tác động tích cực đối với việc đổi mới phương pháp giảng dạy học, thi, kiểm tra, đánh giá, nâng cao chất lượng dạy học.
“Việc đổi mới kỳ thi phải đảm bảo nguyên tắc nghiêm túc, khách quan, công bằng, độ tin cậy của kết quả kỳ thi. Đảm bảo tính liên tục của lộ trình đổi mới thi, chuyển từ kiểm tra kiến thức sang đánh giá năng lực người học. Không gây xáo trộn lớn với giáo viên và học sinh” – ông Hiển nhấn mạnh.
Có ba phương án thực hiện
Ông Hiển cho biết có ba phương án được Bộ GD&ĐT đưa ra lấy ý kiến.
Phương án 1: Thi theo môn
Thi tám môn gồm: Toán, ngữ văn, vật lý, hóa học, sinh học, lịch sử, địa lý và ngoại ngữ. Có tám buổi thi trong bốn ngày, mỗi ngày thi một môn.
Để được xét công nhận tốt nghiệp THPT, mỗi thí sinh phải dự thi bốn môn, gọi là các môn tối thiểu gồm: ba môn bắt buộc là toán, ngữ văn, ngoại ngữ và môn do thí sinh tự chọn trong số các môn: vật lý, hóa học, sinh học, lịch sử và địa lý.
Kết quả của bốn môn thi tối thiểu được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT; kết quả của 4 môn thi này cũng được sử dụng để đăng ký thi thêm các môn thi của kỳ thi THPT quốc gia còn lại để sử dụng cho việc đăng lý tuyển sinh vào các trường ĐH-CĐ theo yêu cầu của các ngành đào tạo do từng trường ĐH CĐ quy định.
Theo lộ trình đổi mới thi, các môn thi sẽ được chuyển dần thành các bài thi với mức độ tích hợp từ ít đến nhiều, từ thấp đến cao phù hợp với thay đổi việc dạy và học ở nhà trường trong quá trình triển hai nghị quyết 29.
Theo ông Hiển, ưu điểm của vệc thi theo môn và cho thí sinh chọn môn thi tạo thuận lợi cho việc ra đề thi, đảm bảo đánh giá được mức độ học vấn phổ thông và phân hóa tốt hơn trình độ thí sinh, phân luồng mạnh hơn đối với người học sau cấp THPT giúp các trường ĐH-CĐ lựa chọn thí sinh phù hợp với ngành đào tạo của trường.
Ngoài ra, tổ chức thi theo môn cũng ít xáo trộn, không gây lo lắng áp lực tâm lý đối với giáo viên, gọc sinh nhất là đối với học sinh đã học xong chương trình THPT từ năm 2014 về trước tham dự kỳ thi, chấm bài thi thuận lợi, dễ dàng. Học sinh có thể dự thi nhiều môn nên có nhiều cơ hội dự tuyển vào các trường ĐH, CĐ
Tuy nhiên, nếu diễn ra trong bốn ngày (tám buổi thi) nên công việc của giáo viên nhiều hơn, chi phí tổ chức kỳ thi tăng lên. Có thể dẫn đến việc dạy dồn hoặc cắt xét chương trình đối với những môn không thi.
Phương án 2, sẽ tổ chức thi với 5 bài thi, trên cơ sở tổng hợp từ kiến thức, kỹ năng của 8 môn học toán, ngữ văn, ngoại ngữ, vật lý, hóa học, sinh học, lịch sử, địa lý. Các bài thi gồm bài thi toán, ngữ văn, ngoại ngữ, bài thi tự nhiên (tổng hợp từ các môn học vật lý, hóa học, sinh học) và bài thi xã hội (tổng hợp từ các môn lịch sử, địa lý).
Các năm sau năm 2015, nếu chọn phương án “thi theo bài” này, Bộ GD-ĐT cũng sẽ bổ sung kiến thức của các môn giáo dục công dân, công nghệ, tin học vào các bài thi và chuyển dần từ việc ra câu hỏi độc lập của mỗi môn thi bằng câu hỏi có tính tích hợp kiến thức liên môn. Với phương án này, thí sinh sẽ phải bắt buộc thi 4 bài để xét tốt nghiệp THPT gồm bài thi toán, ngữ văn, ngoại ngữ và 1 bài tự chọn trong số bài thi tự nhiên hoặc xã hội
Phương án 3, sẽ có 4 bài thi tổng hợp kiến thức, kỹ năng từ 11 môn học của lớp 12 THPT gồm toán, ngữ văn, vật lý, hóa học, sinh học, lịch sử, địa lý, giáo dục công dân, tin học, công nghệ, ngoại ngữ. Các bài thi sẽ gồm bài thi toán-tin ( gồm môn toán và môn tin), bài thi khoa học xã hội ( gồm ngữ văn, lịch sử, địa lý, giáo dục công dân), bài thi khoa học tự nhiên (vật lý, hóa học, sinh học, công nghệ) và bài thi ngoại ngữ.
Theo đánh giá của Bộ GD-ĐT, phương án 3 gọn nhẹ hơn (thi trong 4 buổi, với 2 ngày). Nhưng có khó khăn cơ bản là giáo viên và học sinh chưa kịp chuẩn bị đón nhận cách thức thi nên có thể gây lo lắng. Nếu thực hiện ngay trong năm 2015 thì cần phải nỗ lực rất lớn để chuẩn bị ở tất cả các khâu, trong đó quan trọng nhất là khâu ra đề, chấm thi. Việc ra đề thi tổng hợp nhiều môn học, lại sử dụng cho mục đích công nhận tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH-CĐ nên khó khăn hơn. Khâu chấm thi cũng phức tạp hơn khi phải có nhiều giáo viên các môn học khác nhau cùng chấm các bài thi tổng hợp liên môn.
Đối với môn ngoại ngữ, những học sinh học viên không được học hoặc học trong điều kiện không đảm bảo chất lượng dạy và học thì không bắt buộc phải thi môn Ngoại ngữ, chỉ phải thi các môn thi/ bài thi ứng với mỗi phương án (gồm 2 môn thi/ bài thi bắt buộc và 1 môn thi/ bài thi tự chọn).
Sử dụng kết quả thi cho tuyển sinh ĐH-CĐ
Theo ông Hiển, kỳ thi quốc gia sẽ được tổ chức vào tuần thứ hai của tháng 6 hàng năm. Địa điểm tổ chức thi được bố trí thành cụm thi theo địa bàn tỉnh. Tại mỗi tỉnh có thể có một hoặc một số cụm thi tập trung ở TP, thị xã, thị trấn. Các điểm thi là các trường THPT và các trường ĐH-CĐ. Bộ GD&ĐT sẽ thảo luận với các tỉnh để quyết định phương án thành lập các cụm thi quốc gia. Chấm thi cũng được tổ chức các cụm chấm thi theo vùng, miền.
Đề thi được xây dựng theo hướng đánh giá năng lực người học, tăng dần các câu hỏi ở mức độ vận dụng, các câu hỏi mở. Cùng với quá trình chuyển mạnh việc dạy và học chủ yếu từ truyền thụ kiến thức sang chú trọng hình thành phẩm chất, năng lực của học sinh, các môn thi sẽ được chuyển dần thành các bài thi, tăng dần vận dụng kến thức tổng hợp, liên môn từ dễ đến khó.
Điểm thi của thí sinh trong kỳ thi THPT quốc gia được sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp và tuyển sinh ĐH, CĐ, TCCN. Như vậy, học sinh sẽ thi quốc gia trước, đăng ký vào học ở ngành và trường ĐH, CĐ sau khi đã có kết quả thi quốc gia.
Các trường ĐH-CĐ sử dụng kết quả kỳ thi THPT quốc gia để tuyển sinh.
Trên cơ sở kết quả kỳ thi THPT quốc gia, tùy thuộc tính đặc thù của nhà trường, có thể bổ sung các hình thức kiểm tra năng lực khác như: sơ tuyển, phỏng vấn, viết luận, kiểm tra IQ, thi bổ sung… theo quy định của Quy chế tuyển sinh ĐH-CĐ.
Các trường ĐH-CĐ không sử dụng kết quả kỳ thi THPT quốc gia để tuyển sinh:
Xây dựng đề án tuyển sinh riêng, trình Bộ GD&ĐT. Đề án tuyển sinh riêng cần chỉ rõ phương thức tuyển sinh, điều kiện đảm bảo chất lượng nguồn tuyển.
HUY HÀ
