Hôm 18-5, Công an tỉnh Lào Cai ra quyết định khởi tố, bắt bị can để tạm giam và khám xét nơi ở và nơi làm việc đối với Nguyễn Văn Vịnh, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.
Ngoài ông Vịnh, ông Doãn Văn Hưởng, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cũng bị khởi tố, bắt tạm giam.
Khai thác quặng trái phép dưới vỏ bọc dự án
Việc hai nguyên lãnh đạo tỉnh Lào Cai bị bắt do có liên quan đến vụ án Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại UBND tỉnh Lào. Đây là diễn biến tố tụng mới nhất trong vụ án khai thác quặng trái phép dưới hình thức thực hiện dự án, xảy ra tại địa bàn tỉnh Lào Cai.
Trước đó, cơ quan công an đã khởi tố nhiều bị can như: Nguyễn Thanh Dương và Lê Ngọc Hưng, hai cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng thương Mại Lilama (gọi tắt là Công ty Lilama); Nguyễn Ngọc Bích, cựu Chủ tịch HĐTV Công ty Apatit Việt Nam (gọi tắt là Công ty Apatit)…
 |
Nguyên Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh. Ảnh: Báo Lào Cai |
Cáo trạng của VKSND tỉnh Lào Cai ban hành ngày 25-8-2022 cho thấy, bị can Nguyễn Mạnh Thừa và Nguyễn Ngọc Bích, cùng một số bị can khác nguyên là cán bộ Công ty Apatit biết rõ khu vực thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai là nơi Công ty Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cấp phép thực hiện dự án khách sạn, nhà hàng khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit.
Năm 2012 đến năm 2015, lợi dụng các văn bản ban hành trái pháp luật của UBND tỉnh Lào Cai liên quan đến việc thực hiện dự án kể trên, các bị can đã tiến hành khai thác trái phép quặng apatit tại dự án với tổng diện tích 5,99 ha (trong đó 3,77 ha được cấp thực hiện dự án).
Cụ thể, tháng 4-2012, sau đề xuất, UBND tỉnh Lào Cai đã cho giao công ty Apatit, cải tạo mặt bằng khu mỏ, nếu quá trình cải tạo mà có khoáng sản kèm theo thì được "thu hồi, vận chuyển để quản lý, sử dụng". Công ty Apatit Việt Nam sau đó thuê Công ty Lilama khai thác được hơn 167.000 tấn quặng.
Đến 5-2012, trong thời gian đang thực hiện hợp đồng với Công ty Apatit, Công ty Lilama đã có văn bản gửi UBND tỉnh, đề nghị giao lại diện tích đất 3,77 ha và cấp lại giấy chứng nhận đầu tư dự án nhà hàng, khách sạn.
Tháng 8-2012, UBND tỉnh Lào Cai ban hành văn bản yêu cầu Công ty Apatit Việt Nam bàn giao lại khu đất cho Công ty Lilama để lập dự án, quá trình thực hiện nếu còn khoáng sản thì Công ty Lilama được tận thu và thực hiện các nghĩa vụ liên quan theo quy định hiện hành.
Công ty Lilama sau đó lần lượt được cấp giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng.
Tháng 5 - 2013, UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục có văn bản số 1717, nội dung nêu rõ trong quá trình thi công san gạt mặt bằng dự án Công ty Lilama phải thường xuyên theo dõi, lấy mẫu và phân tích mẫu để phát hiện các dấu hiệu liên quan đến khoáng sản. Nếu kết quả phân tích có phát hiện quặng (kể cả quặng nghèo), giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận, thống nhất với Công ty Apatit Việt Nam để tập kết, quản lý, sử dụng theo quy định pháp luật.
Nguyễn Mạnh Thừa chỉ đạo nhân viên, thuê các đơn vị khác đưa máy móc vào khu đất để khai thác quặng trái phép dưới vỏ bọc của dự án đầu tư xây dựng nhà hàng, khách sạn. Quặng sau khai thác được, Công ty Lilama bán lại cho Công ty Apatit Việt Nam và một số công ty hóa chất.
Trong hai năm, số lượng quặng khai lên tới hơn 1,5 triệu tấn, trị giá hơn 610 tỉ đồng. Công ty Lilama thu về hơn 484 tỉ đồng; Công ty Apatit Việt Nam cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.
Kết luận cáo trạng xác định, bị can Nguyễn Mạnh Thừa là người chủ mưu, trực tiếp chỉ đạo, tổ chức khai thác, tiêu thụ trái phép quặng apatit.
Để hợp thức hóa nguồn tiền thu được từ việc khai thác quặng trái phép, bị can Nguyễn Mạnh Thừa đã sử dụng tiền do phạm tội mà có vào việc kinh doanh, giao dịch tài chính ngân hàng và sử dụng vào nhiều việc khác nhằm che dấu nguồn gốc bất hợp pháp số tiền hơn 177 tỉ đồng.
Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
Đặc biệt, quá trình điều tra, bị can Nguyễn Mạnh Thừa khai nhận trong số tiền hơn 177 tỉ đồng có được từ hành vi khai thác quặng trái phép, bị can có đưa tiền cho một số cán bộ, lãnh đạo thuộc UBND tỉnh, các sở, ban, ngành tỉnh Lào Cai và một số cá nhân là cán bộ Thanh tra Chính phủ…
Liên quan đến các nội dung trên tháng 7-2022, cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định tách vụ án hình sự số 02/QĐ-CSKT để tiếp tục làm rõ trong vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, điển hình mới nhất là việc khởi tố, bắt giam nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh.
Được biết, vào tháng 5-2023, tại Hội nghị giữa nhiệm kỳ Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định thi hành kỷ luật Khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Nguyễn Văn Vịnh.
Trước đó, Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật Khai trừ ra khỏi Đảng các cá nhân: Doãn Văn Hưởng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Nguyễn Thanh Dương, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Lê Ngọc Hưng, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, Mai Đình Định, nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo tỉnh Lào Cai.
Ban Bí thư xác định ông Vịnh cùng bốn nguyên lãnh đạo tỉnh Lào Cai suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ cho thấy, Sở Xây dựng tỉnh Lào Cai giới thiệu địa điểm lập dự án 3,77 ha không thuộc quy hoạch sử dụng đất dịch vụ.
UBND tỉnh này có văn bản chủ trương để chủ đầu tư tận thu, thu gom quặng khi thực hiện dự án xây dựng là vi phạm điều 65 (quy định khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình) và điều 67 (quy định về tận thu khoáng sản) của luật Khoáng sản năm 2010.
Trách nhiệm này thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai phụ trách, Giám đốc Sở Xây dựng Lào Cai và Sở TN-MT Lào Cai giai đoạn 2010 - 2013.
Thời điểm này ông Nguyễn Văn Vịnh giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.
