Trong cuộc họp thượng đỉnh diễn ra tại thủ đô Brussels (Bỉ) ngày 23-6, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất thông qua việc trao cho Ukraine tư cách ứng cử viên của khối, theo hãng tin Reuters.
Động thái nói được EU thực hiện sau gần bốn tháng Ukraine gửi đơn đề nghị được gia nhập EU, bốn ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.
“Khoảnh khắc lịch sử có một không hai” đối với Ukraine
Ngày 23-6, sau khi được thông qua tư cách ứng viên, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky ngay lập tức hoan nghênh động thái này, gọi đó là “một khoảnh khắc lịch sử và có một không hai” trong quan hệ Ukraine-EU, theo tờ The Guardian.
 |
Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky. Ảnh: UKRINFORM |
"Tương lai của Ukraine là ở EU” - ông viết trên Twitter.
“Đó là một chiến thắng. Chúng tôi đã chờ đợi trong 120 ngày và 30 năm” - ông nói thêm, đề cập khoảng thời gian 120 ngày kể từ khi Nga bắt đầu đưa quân đến Ukraine và ba thập niên từ khi Ukraine tách khỏi Liên Xô và trở thành quốc gia độc lập.
"Và bây giờ chúng ta sẽ đánh bại kẻ thù” - ông nói.
Phản ứng của Nga
Hiện Điện Kremlin chưa có phản ứng chính thức về quyết định của EU. Tuy nhiên, vào đầu tháng 6, Tổng thống Vladimir Putin cho biết ông không bận tâm việc Ukraine muốn gia nhập EU. Ông nói rằng EU không phải là một liên minh quân sự và do đó “Nga không phản đối”.
Ngày 24-6, ông Rodion Miroshnik - người giữ chức tương đương hàm Đại sứ nước Cộng hòa Nhân dân Luhansk tự xưng được Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine nói rằng Kiev sẽ sử dụng tư cách ứng cử viên EU để tuyển thêm quân và đưa vào chiến trường, theo hãng thông tấn TASS.
Ông nói: "Họ (Ukraine) sẽ ‘rót vào tai’ người dân bằng những tuyên bố về việc sớm gia nhập EU. [...] Họ sẽ cho phép chính phủ lừa dối người dân và kích động căng thẳng bằng cách tuyển dụng những ‘tấm bia đỡ đạn mới’".
Theo ông Miroshnik, quyết định của EU trao tư cách ứng cử viên cho Ukraine đã không đưa Kiev tiến gần hơn đến việc trở thành thành viên thực sự.
"Đó hoàn toàn là một hành động mang tính biểu tượng. Và tất cả các thành viên EU đều đồng ý rằng đó không là gì khác ngoài một biểu tượng [...]. Trong khi đó, các thành viên EU sẽ đưa ra một danh sách yêu cầu đối với Ukraine. Bạn nghĩ như thế nào, Hungary, Romania, Ba Lan sẽ đưa ra những yêu cầu nào đối với biên giới của họ?" - ông nói.
Ông nói thêm rằng Ukraine sẽ phải đàm phán riêng với từng thành viên của EU và đáp ứng mọi yêu cầu của họ.
"Đối với một số quốc gia, quá trình này mất 20-30 năm. Tôi không tin rằng bất kỳ tổ chức nào muốn coi Ukraine là thành viên, trong tình hình hiện tại, với nền kinh tế đang sụp đổ và cần hơn 1.000 tỉ USD để sửa chữa" - ông nói.
Phản ứng của EU
Ngày 23-6, bà Ursula von der Leyen - Chủ tịch Ủy ban châu Âu, viết trên Twitter: “Hôm nay là một ngày tốt lành đối với châu Âu”, theo Reuters.
Cùng ngày, ông Josep Borrell - Đại diện Cấp cao về Chính sách An ninh và Đối ngoại kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu, nói: "Người Ukraine thuộc đại gia đình châu Âu. Tương lai của Ukraine sẽ đồng hành với của EU. Hôm nay đánh dấu sự khởi đầu của một chặng đường dài mà chúng ta sẽ cùng nhau bước đi”.
 |
Bà Ursula von der Leyen - Chủ tịch Ủy ban châu Âu. Ảnh: AFP |
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, gọi đây là quyết định lịch sử, và đã gửi “một tín hiệu mạnh mẽ tới Nga trong bối cảnh địa chính trị hiện nay”, theo The Guardian.
Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho biết trước cuộc họp thượng đỉnh, ông “hơi lo lắng” rằng EU đang gấp gáp trao ứng cử viên cho Ukraine, nhưng hiện thừa nhận rằng ông đã nhầm lẫn, theo The Guardian.
Theo Thủ tướng Rutte, tình hình địa chính trị kể từ cuối tháng 2 “đã thúc đẩy EU thảo luận về vấn đề này”.
 |
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (giữa). Ảnh: REUTERS |
Ông cũng cho biết Ủy ban châu Âu đã đưa ra một "tiêu chí cứng rắn và thành thật với Ukraine" về những gì nước này cần phải làm để bắt đầu các cuộc đàm phán xin gia nhập EU.
Về phần mình, Thủ tướng Mateusz Morawiecki của Ba Lan - quốc gia nhiệt tình ủng hộ khát vọng châu Âu của Ukraine trong nhiều năm nay, viết trên Twitter: “Đây là thời điểm tuyệt vời cho sự thống nhất của châu Âu và để bảo vệ các giá trị cơ bản của nó. Cuộc đấu tranh cho tự do vẫn tiếp diễn", theo Reuters.
Các quốc gia Balkan
Theo Reuters, việc Ukraine nhanh chóng được trao tư cách ứng cử viên chính thức đã làm tăng cảm giác "bị bỏ rơi" của các quốc gia Balkan. Nó cũng đồng thời làm giảm tốc độ EU phê duyệt tư cách thành viên của các quốc gia vùng Balkan như Albania, Bosnia, Montenegro, North Macedonia và Serbia.
Theo hãng tin Al Jazeera, điều này tạo ra nguy cơ cho EU vì Nga và Trung Quốc sẽ mở rộng ảnh hưởng ở khu vực Balkan.
Thủ tướng Albania - ông Edi Rama, bày tỏ sự thất vọng, nói: "Chào mừng đến với Ukraine, việc trao tư cách ứng cử viên là một điều tốt, nhưng tôi hy vọng người dân Ukraine sẽ không ảo tưởng nhiều về điều này".
