Dự thảo nghị quyết (NQ) mới thay thế NQ54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM đang sắp được Quốc hội “bấm nút”. Sự kiện này hứa hẹn mang lại sự phát triển đột phá cho TP.HCM, nhất là trong lĩnh vực giao thông.
 |
Phà Bình Khánh, nơi tương lai sẽ hình thành cầu Cần Giờ nối hai huyện Nhà Bè và Cần Giờ. Ảnh: ĐÀO TRANG |
Ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP (Ban giao thông), cho biết NQ mới sẽ là động lực mạnh mẽ tạo sự đột phá về hạ tầng đô thị cho TP.HCM. Những chính sách đặc thù tại NQ mới sẽ là cơ hội để đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trọng điểm như cầu Cần Giờ, cầu Thủ Thiêm 4, các tuyến đường trên cao…
Dự án giải ngân 2.100 tỉ đồng vẫn chưa được thanh toán quỹ đất
. Phóng viên: Hiện nay, những dự án giao thông đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) nào đang gặp khó, thưa ông?
 |
+ Ông Lương Minh Phúc (ảnh): Hiện nay, TP có nhiều công trình giao thông cấp bách, cần triển khai thực hiện ngay nhưng chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách để thực hiện, gây tắc nghẽn giao thông, cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh, đời sống của người dân, doanh nghiệp.
Các dự án có thể kể đến như dự án xây dựng cầu Cần Giờ; cầu, đường Nguyễn Khoái; nâng cấp, mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây; mở rộng đường dẫn cao tốc TP.HCM - Trung Lương; mở rộng đường Ung Văn Khiêm và xây dựng nút giao đài liệt sĩ…
Việc đề xuất thực hiện các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực giao thông theo hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) sẽ tăng cường khả năng huy động nguồn lực đầu tư từ xã hội, góp phần tổ chức phát triển không gian đô thị hợp lý, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Hình thức thanh toán bằng tiền sẽ thuận lợi hơn thanh toán bằng quỹ đất, do việc thanh toán bằng quỹ đất chịu sự điều chỉnh của nhiều quy định pháp luật liên quan.
Hiện nay, Ban giao thông đang quản lý đối với một số dự án BT như: Đoạn 3 đường vành đai 2, đường song hành cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, bốn tuyến đường trong khu đô thị mới Thủ Thiêm, đoạn 4 đường vành đai 2, Quốc lộ 13... Các nhà đầu tư cũng rất đau đầu về phương thức thanh toán.
Chẳng hạn, dự án đường vành đai 2, đoạn 3 do Công ty CP Văn Phú - Bắc Ái làm chủ đầu tư hiện phải tạm ngừng để chờ điều chỉnh dự án và giải quyết vướng mắc trong thanh toán quỹ đất. Hiện Sở KH&ĐT đang xin ý kiến của các sở, ban ngành để thẩm định và báo cáo UBND TP phê duyệt điều chỉnh dự án nên chủ đầu tư vẫn chưa ký kết được phụ lục hợp đồng BT. Khó khăn tiếp theo là chủ đầu tư chưa được thanh toán quỹ đất, dù đã giải ngân hơn 2.100 tỉ đồng.
TP đã thành lập các tổ công tác để có thể chuẩn bị và triển khai ngay cơ chế này trong năm nay. Thậm chí có thể làm ngay vào những tháng cuối năm 2023 và áp dụng ngay với những dự án trọng điểm đang kêu gọi đầu tư.
Có thể làm ngay dự án cầu Cần Giờ, Thủ Thiêm 4
. Những điểm nổi bật nào tại NQ mới sẽ giúp ngành giao thông TP đột phá trong thời gian tới, thưa ông?
+ Dự thảo NQ mới sẽ mang nhiều nội dung, trong đó với cơ chế đột phá cho việc phát triển hạ tầng tập trung vào ba nội dung đặc biệt: Thứ nhất, sau khi được thông qua, TP sẽ triển khai thí điểm các dự án BOT trên tuyến đường hiện hữu (trước đó phải ngưng do vướng luật). Thứ hai, TP.HCM có thể kêu gọi đầu tư dự án BT thanh toán bằng tiền, trả chậm cho nhà đầu tư (trước đó là thanh toán bằng đất).
Thứ ba, TP sẽ áp dụng triển khai dự án giải phóng mặt bằng độc lập, tách riêng ra khỏi dự án giao thông và thu hồi đất theo quy hoạch TOD - là các khu đất có tiềm năng khai thác, phát triển theo trục giao thông chính để tạo nguồn phục vụ dự án.
Liên quan đến nội dung này, sắp tới TP sẽ thí điểm cho dự án đường vành đai 3, metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) và các nút giao thông… Chúng ta sẽ có cơ sở tạo ra nguồn lực mới từ các quỹ đất dọc theo các dự án giao thông này.
. TP.HCM đã chuẩn bị những gì để có thể bắt tay ngay vào công việc khi Quốc hội thông qua NQ mới?
+ Hiện TP đã thành lập các tổ công tác để có thể chuẩn bị và triển khai ngay cơ chế này trong năm nay. Thậm chí có thể làm ngay vào những tháng cuối năm 2023 và áp dụng ngay với những dự án trọng điểm đang kêu gọi đầu tư. Chẳng hạn như cầu Cần Giờ, cầu Thủ Thiêm 4, các tuyến đường trên cao và khai thác ngay quỹ đất dọc tuyến metro số 1, tuyến metro số 2 và nút giao lớn trên đường vành đai 3.
Nhiều năm qua, các dự án như cầu Cần Giờ, cầu Thủ Thiêm 4, cầu vượt Bình Tiên… đã được đưa vào danh mục nghiên cứu tiền khả thi để sẵn sàng mời gọi đầu tư theo hình thức PPP. Với cơ chế mới, TP sẽ đưa ra hàng loạt dự án mới này để mời gọi đầu tư cùng tham gia. Khi dự thảo NQ mới được thông qua cũng là lúc các dự án này được “bấm nút” và hạ tầng giao thông, diện mạo đô thị TP sẽ được thay đổi.
. Xin cám ơn ông
Đến năm 2024, chỉ 50% ngân sách để phát triển
hạ tầng giao thông
Đối với lĩnh vực giao thông, tôi nghĩ rằng nếu các cơ chế này được thông qua sẽ là cơ hội lớn, điều kiện thuận lợi để có thêm nguồn lực từ xã hội thông qua các dự án PPP. Bởi hiện nay, trong cân đối tổng thể nguồn vốn dự kiến phát triển hạ tầng giao thông TP từ nay tới năm 2024 tối đa có 50% từ ngân sách nhà nước. Số còn lại là kỳ vọng vào nguồn lực từ đất đai và phương thức đầu tư từ các nguồn lực xã hội hóa.
Tôi tin tưởng rằng NQ mới sẽ tạo ra sự thay đổi đặc biệt về nguồn lực, nguồn vốn đầu tư cho các dự án hạ tầng giao thông của TP. Quốc hội ủng hộ, thông qua NQ mới là cách để gửi gắm, trao niềm tin để TP.HCM làm được nhiều hơn, đóng góp nhiều hơn và phát triển tốt hơn.
Ông LƯƠNG MINH PHÚC, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP
