Những chiến công trên dòng sông Lòng Tàu

Cuộc kháng chiến chống Mỹ của quân và dân Sài Gòn-Gia Định gắn liền với hai địa danh nổi tiếng: Rừng Sác (Cần Giờ) và Củ Chi. Trong khi ở phía tây của Sài Gòn, quân dân Củ Chi chiến đấu từ trong lòng đất thì ở phía đông, các chiến sĩ đặc công Trung đoàn 10 chiến đấu trên mặt nước.

Dòng sông in bóng chiến công

Đi xuyên rừng Sác, sông Lòng Tàu là con sông rộng, nước sâu và ổn định nhất. Do đó, sông Lòng Tàu là thủy lộ duy nhất để tàu bè vào cảng Sài Gòn. Để chặn cửa ngõ yết hầu này, một thời gian dài, Trung đoàn 10 đặc công thoắt ẩn, thoắt hiện chấp nhận đương đầu với mọi phương tiện càn quét hải lục không quân của địch. Dòng sông này đã trở thành tử địa của hàng trăm tàu giặc. Trong đó có nhiều tàu vận tải quân sự lớn, trọng tải hàng chục ngàn tấn như các tàu Victoria, LCM, Aridonna, Patnik...

Nhật ký của ông Nguyễn Hữu Minh, tổ trinh sát Trung đoàn 10 ghi lại trận đánh tàu Victoria (1966): Tổ của ông Minh có nhiệm vụ trinh sát, nghiên cứu để nắm tình hình hoạt động và luồng chạy của tàu địch, xác định chính xác vị trí, độ sâu của địa điểm đặt thủy lôi. Tổ phải ngày đêm bám trận địa trong khi dưới sông tàu địch đi tuần liên tục, trên trời máy bay quần thảo, còn trên bộ biệt kích phục dày hai bờ sông. Các anh phải lặn ngâm mình dưới nước, có khi phải moi lỗ chôn người trong bùn để tránh đạn và ngụy trang. Sau hơn một tháng trinh sát bám trận địa, tháng 8-1966, tổ của ông Minh được lệnh xuất trận mang trái nổ vào trận chuẩn bị chọn thời điểm chính xác để đưa thủy lôi vào vị trí đánh. Đúng 8 giờ 8 phút ngày 23-8-1966, hai trái thủy lôi nổ tung tàu Victoria bị chìm xuống lòng sông. Hôm sau, báo chí đưa tin chiếc tàu chìm mang theo 200 chiếc xe bọc thép M 113, 26 chiếc xe tăng, 30 khẩu pháo, ba linh kiện máy bay phản lực, một số bom đạn còn nguyên đai nguyên kiện và hơn 100 lính Mỹ.

Các chiến sĩ Trung đoàn 10 đang chiến đấu. Ảnh: TƯ LIỆU

Dòng sông cũng từng chứng kiến các chiến công lẫy lừng của Trung đoàn 10: Bắn pháo vào lễ đài mừng ngày quốc khánh 1-11- 1966 tại Nhà thờ Đức Bà; phá hủy 200.000 trái bom tại trận đánh kho bom thành Tuy Hạ (1972), đốt 14 triệu lít xăng của kho xăng Nhà Bè (1973) và đánh chìm nhiều tàu Mỹ tại cảng Nhà Bè.

Rừng khắc nghiệt và Trung đoàn anh hùng

Để bảo vệ an toàn cho sông Lòng Tàu, Mỹ và chính quyền Sài Gòn từng tuyên bố “làm cỏ, lột da rừng Sác” bằng những cuộc càn bắn giết đẫm máu, dội bom B52, pháo hạm và chất độc hóa học tiêu diệt rừng. Ngoài sự bố ráp, càn bắn của địch, bộ đội Trung đoàn 10 còn phải chống chọi với mối nguy hiểm: nước ngọt, cá sấu và rắn độc.

Ông Lương Văn Mướt, cựu chiến binh Trung đoàn 10, kể lại có lần ông đi công tác lội qua một cánh rừng ngập nước bị cá sấu táp vào cánh tay. Ông rút dao găm đâm trí mạng vào con sấu. Cá sấu hoảng hồn buông ông ra, ông cũng lật đật bơi vào bờ. Ông Mướt kể một đồng đội của ông trong lúc nguy cấp liền rút lựu đạn vứt vào miệng cá sấu đang há, nhờ vậy mà đồng đội của ông mới thoát nạn. Tuy nhiên, nhiều người khác bị cá sấu, rắn độc tấn công bất ngờ đã thầm lặng hy sinh.

Dù trong hoàn cảnh thiếu thốn khắc nghiệt, lực lượng mỏng, vũ khí hạn chế nhưng các chiến sĩ rừng Sác đều kiên trung lời thề: “Còn một người, còn trận địa”.

Trong chiến tranh, lúc quân số trung đoàn được bổ sung đông đủ nhất cũng chỉ khoảng 600 người, vậy mà gần 10 năm chiến đấu trong rừng Sác, gần 700 chiến sĩ đã hy sinh. Họ tới từ mọi miền quê của tổ quốc để chiến đấu quên mình cho miền Nam độc lập. Đoàn làm phim cũng thực hiện cảnh quay tại nhiều tỉnh phía Bắc, nơi đó có các mẹ già vẫn đau đáu chờ người báo tin con mẹ đang nằm ở đâu giữa rừng Sác mênh mông; nơi đó các cựu chiến binh vẫn nhớ về đồng đội cũ với những chiến công, hy sinh, mất mát cho dòng sông Lòng Tàu yên bình chảy quanh đôi bờ độc lập.

TRÀ GIANG