Đêm 9-8 (giờ địa phương), Tổng thống Obama đã có bài phát biểu quan trọng trong cuộc họp báo ở Nhà Trắng.
Báo Le Figaro (Pháp) mô tả Tổng thống Obama bước vào phòng họp báo với gương mặt lạnh tanh như võ sĩ giác đấu mệt mỏi bước vào đấu trường. Thái độ của ông tuồng như sẵn sàng cởi tấm lòng ra sau khi hàng loạt vấn đề nhạy cảm phát sinh trong mùa hè này.
Trong 53 phút họp báo, ông đã dành phần lớn thời gian nói về hai chương trình giám sát điện thoại và Internet của Cơ quan An ninh quốc gia (NSA).
Giám sát thông tin: Tổng thống Obama minh định hai chương trình giám sát của NSA đã mang lại hiệu quả tốt trong công tác phòng, chống khủng bố. Dù vậy, ông khẳng định sẽ sửa đổi quy trình thu thập thông tin điện thoại của NSA theo hướng minh bạch hơn và ông sẽ hợp tác với Quốc hội sửa đổi Luật chống khủng bố Patriot năm 2001.
Tổng thống Obama tại cuộc họp báo đêm 9-8 (giờ địa phương). Ảnh: AP
Ông đã nêu một số biện pháp cải cách dự kiến như sau:
- Củng cố vai trò giám sát của Tòa án giám sát tình báo nước ngoài (cơ quan phê duyệt kế hoạch giám sát của NSA) để giữ cân bằng giữa bảo vệ an ninh và đời tư công dân.
- Công bố thêm nhiều thông tin hơn nữa đối với các chương trình giám sát.
- NSA sẽ chỉ định một người phụ trách về đời tư và tự do công cộng, xây dựng một trang web để minh bạch về những gì các cơ quan tình báo được làm và không được làm.
Edward Snowden: Tổng thống Obama chỉ trích cựu nhân viên tình báo này không phải là người yêu nước. Ông cho rằng Edward Snowden vẫn có thể đấu tranh trước tòa án thay vì tiết lộ thông tin mật.
Quan hệ Mỹ-Nga: Tổng thống Obama ghi nhận quan hệ Mỹ-Nga vẫn tiếp tục khó khăn sau khi chiến tranh lạnh kết thúc. Ông đánh giá từ khi Putin làm tổng thống Nga, tuyên truyền chống Mỹ ngày càng gia tăng. Ông cho rằng Nga đã không bày tỏ phản ứng gì hết trong hàng loạt vấn đề mà Mỹ tin rằng có thể đã tiến bộ.
Tuy nhiên, ông khẳng định “cầu vẫn chưa bị gãy” trong quan hệ Mỹ-Nga và ông không mong muốn có quan hệ xấu với Putin. Ông cho biết ông cảm thấy bị sốc về một số biện pháp chống người đồng tính mới được áp dụng ở Nga, dù vậy ông nghĩ tẩy chay Thế vận hội mùa đông ở Sochi là điều không thích hợp.
Khủng bố Al Qaeda: Tổng thống Obama đánh giá các tổ chức ở khu vực có liên quan đến Al Qaeda vẫn tiếp tục là mối đe dọa.
Khi các phóng viên hỏi đến các vấn đề như kết quả điều tra về vụ lãnh sự quán Mỹ ở Benghazi (Libya) bị tấn công, việc làm, cải cách y tế và cải cách nhập cư, Tổng thống Obama đã cắt ngang và cáo từ.
Hội Bảo vệ tự do trên Internet đã khen ngợi Tổng thống Obama đã vượt qua chặng đầu tiên trong quá trình đối thoại dân chủ lâu dài. Tổ chức này tiếp tục kêu gọi Quốc hội hành động ngay để chấm dứt tình trạng thu thập thông tin điện thoại hàng loạt của công dân Mỹ.
Trong khi đó, đảng Cộng hòa cho rằng Tổng thống Obama đừng nên mất quan điểm về công tác tình báo. Người phát ngôn của Chủ tịch Hạ viện John Boehner nói: Minh bạch là cần thiết nhưng Nhà Trắng phải nhớ không được làm phương hại đến tính toàn vẹn của các chương trình giám sát.
HOÀNG DUY
