Tổng thống Donald Trump trong ngày 16-6 đã công bố một số điều chỉnh trong chính sách về Cuba trong bài diễn văn tại Miami, nơi cư trú của phần đông cộng đồng người Mỹ gốc Cuba. Nội dung bài phát biểu này thu hẹp nhiều phần trong gói nới lỏng chính sách đối với Cuba của cựu Tổng thống Barack Obama sau đột phá ngoại giao giữa hai nước trong năm 2014.
Siết du lịch, hạn chế kinh doanh
Theo chính sách mới, Mỹ sẽ thắt chặt các quy định về du lịch của người Mỹ tới Cuba, hạn chế đáng kể các doanh nghiệp Mỹ làm ăn với các doanh nghiệp Cuba do quân đội kiểm soát. Theo đó, lệnh cấm du lịch Cuba vẫn duy trì hiệu lực và Washington sẽ tăng cường thực thi các quy định du lịch trong khuôn khổ 12 hạng mục, bao gồm giáo dục, tôn giáo, thăm viếng gia đình và các dự án nhân đạo.
Chính sách mới cũng sẽ hạn chế các thỏa thuận thương mại giữa Mỹ với Tập đoàn Các doanh nghiệp thuộc Lực lượng Vũ trang Cuba (GAESA). Tập đoàn này tham gia mọi lĩnh vực của nền kinh tế, kể cả kinh doanh khách sạn. Tuy nhiên, Reuters cho hay chưa rõ các quy định mới có cấm người Mỹ chi tiền vào khách sạn, nhà hàng do nhà nước Cuba quản lý hay không. Thông tin chi tiết sẽ được công bố sau khi Bộ Thương mại và Bộ Tài chính Mỹ soạn thảo quy định trong vòng 30 ngày. Những thay đổi này của ông Trump nhằm cắt giảm đáng kể nguồn tiền chảy vào chính phủ Cuba và gây sức ép để lĩnh vực tư nhân ở nước này có cơ hội phát triển, theo Miami Herald. Tuy nhiên, ông Trump sẽ không đóng cửa đại sứ quán hay đóng băng quan hệ ngoại giao vốn được nối lại từ năm 2015 sau hơn 50 năm thù địch. Tổng thống Trump cũng duy trì một số thay đổi do người tiền nhiệm Obama mang lại như nối lại các chuyến bay thương mại trực tiếp giữa hai nước. Động thái trên có thể coi là xóa bỏ một phần di sản của chính quyền tiền nhiệm trong việc bình thường hóa quan hệ với Cuba sau nửa thế kỷ cấm vận.
Tổng thống Donald Trump thăm Bảo tàng vịnh Con Lợn ở Miami lúc tranh cử. Ảnh: GETTY
Tổn hại an ninh Mỹ
Tổng thống Trump từng nhiều lần dọa chấm dứt quan hệ vừa ấm lại với Cuba. AP cho biết hôm 28-11 năm ngoái ông chủ Nhà Trắng dọa sẽ chấm dứt thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ với Cuba nếu Havana không đưa ra một số nhượng bộ thỏa đáng. Ông viết trên Twitter: “Nếu Cuba không sẵn lòng vì những gì tốt hơn cho người dân Cuba, người Mỹ gốc Cuba và nước Mỹ nói chung, tôi sẽ chấm dứt thỏa thuận”. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng cho rằng thỏa thuận Mỹ-Cuba là thỏa thuận mang tính một chiều, có lợi cho Havana. Các phụ tá của ông nói những chính sách nới lỏng của Tổng thống Obama không giúp cải thiện các quyền tự do chính trị tại Cuba mà còn làm lợi về mặt tài chính cho chính phủ Cuba, theo Newsweek.
Với những thay đổi này, Tổng thống Trump vấp phải một số chỉ trích. Theo Houston Public Media, ngày 9-6, một số nghị sĩ đảng Cộng hòa đã gửi thư cho Tổng thống Trump cảnh báo về nguy cơ của việc hủy bỏ các chính sách của người tiền nhiệm. Nhóm nghị sĩ cho rằng hành động đó sẽ đẩy Cuba lần nữa phụ thuộc vào Nga, Trung Quốc và sẽ gây ra những “hậu quả nghiêm trọng” cho an ninh của Mỹ. Trong khi đó giới phê bình nhận xét những thay đổi này làm tổn hại người Cuba làm việc trong lĩnh vực tư nhân và phụ thuộc vào du khách Mỹ với mong muốn kiếm tiền gửi cho gia đình. Những người ủng hộ lại ca ngợi chính sách mới này của ông Trump, trong đó có thượng nghị sĩ bang Florida - ông Marco Rubio hay hạ nghị sĩ Mario Diaz-Balart.
| Mỹ phá vỡ quan hệ ngoại giao với Cuba vào năm 1961 và chính thức áp đặt lệnh cấm vận Havana một năm sau đó. Mỹ và Cuba bắt đầu tiến trình khôi phục quan hệ thương mại và ngoại giao từ tháng 12-2014 dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama. Quyết định bình thường hóa quan hệ bao gồm cả việc xem xét lại Cuba có còn là một nước khủng bố, gỡ bỏ lệnh cấm du lịch đối với công dân Mỹ, tháo các lệnh cấm về tài chính, tăng cường liên hệ viễn thông cũng như nỗ lực bãi bỏ lệnh cấm vận đối với giao thương. Tháng 3-2016, ông Obama là tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên thăm Cuba sau hơn năm thập niên thù địch. _____________________________ 6 tỉ USD là số tiền Mỹ sẽ tổn thất trong bốn năm tới nếu đảo ngược chính sách thời Tổng thống Obama về Cuba. Nghiên cứu của tổ chức Engage Cuba |
